Możemy przeszczepić głowę. Nic nie stoi na przeszkodzie, by dokonać tego w ciągu najbliższych dwóch lat, przekonuje dr Sergio Canavero. Nie dla wszystkich uczonych jest to tak oczywiste.
Prędzej będziemy hodować jednorożce – tak na wieść o tym, że włoski neurochirurg zamierza przeszczepiać ludzką głowę, zareagował prof. Jerzy Jabłecki ze szpitala w Trzebnicy. Profesor od lat wykonuje skomplikowane operacje przyszycia ręki. Ale nie o trudności techniczne tu chodzi. – Nie mamy możliwości naprawy rdzenia kręgowego i długo nie będziemy ich mieć. Rdzeń kręgowy nie regeneruje się na żadnym odcinku. Gdyby to było możliwe, można by leczyć tysiące sparaliżowanych ludzi – irytuje się prof. Adam Maciejewski, który przed dwoma miesiącami dokonał pierwszego na świecie przeszczepu twarzy ratującego życie.
Dr Canavero jest innego zdania. „Zabieg przeszczepienia głowy jest skomplikowany, ale nie niemożliwy do przeprowadzenia” – twierdzi, a medycyna znalazła sposób naprawy zerwanego rdzenia. Na zarzuty, że szuka sensacji, odpowiada krótko: taka operacja uwolniłaby tysiące ludzi od niepotrzebnego cierpienia. Ma na myśli chorych, których mózg jest sprawny, ale ciało odmawia posłuszeństwa. To ofiary wypadków czy osoby dotknięte m.in. nieuleczalnymi schorzeniami genetycznymi.
Oświadczenie dr. Canavero nie wzbudziłoby zapewne większych emocji, gdyby nie to, że jest on uznanym włoskim neurochirurgiem. Pracuje w Zespole Zaawansowanych Neuromodulacji w Turynie. Przez lata zajmował się bólem ośrodkowym (wywołanym uszkodzeniem struktur lub funkcji mózgu), opublikował pracę na temat technicznych możliwości całkowitego przeszczepu oka.
Po raz pierwszy świat usłyszał o nim w 2008 r., kiedy wybudził ze śpiączki 21-letnią dziewczynę. Zastosował wtedy nowatorską, autorską metodę. Pomiędzy sklepieniem czaszki a oponami mózgowymi umieścił dwie płytki i podłączył do rozrusznika serca. Wytworzył w ten sposób pole magnetyczne, które pobudziło do pracy mózg chorej. Po zabiegu dziewczyna była w stanie gryźć i przełykać, a z pomocą innych stawiać pojedyncze kroki. Całkowitej sprawności jednak nie odzyskała.
– Najwyraźniej znowu chce posmakować sławy – komentuje pomysł włoskiego lekarza prof. Wojciech Maksymowicz, neurochirurg z Wydziału Nauk Medycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. I przejść do historii. – Jeśli bowiem jakiś neurochirurg zechce podjąć próbę przeszczepienia głowy, będzie musiał powołać się na artykuł Canavero – dodaje prof. Maksymowicz. Zwłaszcza że jego tekst ukazał się w cenionym przez specjalistów czasopiśmie medycznym „Surgical Neurology International”.
Redaktorem naczelnym tego pisma jest prof. James Ausman, neurochirurg z UCLA Medical Center w Los Angeles. – Miałem okazję go poznać. Nie jest typowym lekarzem. Jest intelektualistą, nieco wizjonerem – mówi prof. Maksymowicz. Nietypowe podejście ma też do tekstów. – Przyjmuje do druku nie tylko artykuły opisujące nowy zabieg, jego zalety i wady, lecz także prace poglądowe, traktujące o przyszłości neurochirurgii. Dopuszcza teksty prowokacyjne, które otwierają drogę do nowych rozwiązań – dodaje prof. Maksymowicz. Takim artykułem jest publikacja dr. Canavero.
Włoski uczony twierdzi, że transplantacja głowy zajęłaby stu lekarzom 36 godzin i kosztowałaby 12 mln dolarów. Szczegółowo opisuje przebieg zabiegu. Oba ciała znajdują się w jednej sali operacyjnej i oba poddawane są podobnym czynnościom. Chirurdzy nacinają skórę wokół szyi. Odcinają wszystkie nerwy, mięśnie, a także drobne naczynia krwionośne. Dużych tętnic i żył na razie nie ruszają. Przecinają kręgosłup, ale pozostawiają nietknięty rdzeń kręgowy i otaczające go błony.
Następnie w obu ciałach przecinają duże żyły i tętnice, łączą je – za pomocą specjalnych cewników – z naczyniami korpusu dawcy i głowy biorcy. Dzięki temu do mózgu biorcy może nadal dopływać krew, a wraz z nią życiodajny tlen. – Mózg jest wrażliwy na niedotlenienie. Bez wystarczającego, nieprzerwanego dopływu krwi może przetrwać zaledwie dwie, trzy minuty – mówi prof. Maksymowicz. Potem dochodzi do uszkodzenia kory mózgowej – człowiek nie jest w stanie mówić, rozumieć, co się do niego mówi, czy poruszać się. Specjaliści potrafią jednak sprawić, by mózg dłużej wytrzymał bez dopływu krwi. W tym celu schładzają głowę do temperatury 12-15 stopni Celsjusza, bo obniża to tempo metabolizmu mózgu. Chirurdzy mają wtedy godzinę na zszycie naczyń krwionośnych ciała dawcy i głowy biorcy.
Na koniec lekarze przecinają oba rdzenie kręgowe. Używają do tego niezwykle ostrego skalpela. Potem przenoszą głowę biorcy do ciała dawcy i obie części pokrywają specjalnym klejem. Może zastosują nieorganiczny polimer, już wykorzystywany w doświadczeniach nad rekonstrukcją rdzenia kręgowego u szczurów i psów, bezpieczny dla organizmów żywych i ułatwiający scalanie błon komórek nerwowych. Aby zwiększyć prawdopodobieństwo połączenia dwóch obcych fragmentów rdzenia, głowę biorcy i jego nowe ciało poddadzą elektrostymulacji. – Opis naprawy przeciętego rdzenia to najsłabsza część publikacji dr. Canavero. Nie bazuje on bowiem na żadnych potwierdzonych doświadczeniach, ale jedynie snuje hipotezy – komentuje prof. Maksymowicz.
Sam dr Canavero w rozmowie z „Newsweekiem” podkreśla, że operacja rdzenia kręgowego będzie przeprowadzona w całkiem inny sposób niż rozważane wcześniej. – Testowane do tej pory próby jego naprawy nie powiodły się, bo łączono rdzeń zerwany, poszarpany, w wielu miejscach uszkodzony. A tu trzeba zastosować ostre cięcie. Tylko takie nie zniszczy komórek nerwowych i da ogromne szanse powodzenia – uważa.
Uczony powołuje się na eksperyment przeprowadzony przed kilku tygodniami na szczurach przez Jerry’ego Silvera z Case Western Reserve University w Cleveland, który przeciął ostrym jak brzytwa nożem rdzeń kręgowy gryzoni, a w miejsce przecięcia podał serię zastrzyków z substancjami ułatwiającymi regenerację. Jednocześnie specjalną struną wzmocnił uszkodzony fragment rdzenia.
Po sześciu miesiącach szczury samodzielnie oddawały mocz. Oznacza to, że udało się na tyle scalić rdzenie, by przekazywały impuls nerwowy do mięśni pęcherza moczowego. Połączenie to nie było jednak całkowite, bo zwierzęta się nie poruszały. – Jedno doświadczenie na zwierzętach to za mało, by uznać, że dużo lepszy efekt osiągnie się na ludziach. W nauce przyjęło się, że najpierw przeprowadza się wiele doświadczeń, a dopiero potem wyciąga wnioski – przypomina prof. Paweł Łuków, etyk z Uniwersytetu Warszawskiego.
Na razie bowiem nikomu nie udało się tak naprawić zerwanego rdzenia kręgowego, by osoba całkowicie sparaliżowana mogła samodzielnie chodzić. Prowadzone są jedynie pojedyncze eksperymenty, których uczestnicy uzyskali pewną poprawę. We Wrocławiu nasi neurochirurdzy ostrzykują zerwany rdzeń glejowymi komórkami węchowymi. Mają one doprowadzić do regeneracji uszkodzonej tkanki. Twierdzą, że dotychczasowe wyniki są obiecujące, ale podkreślają, że jest to metoda eksperymentalna i za wcześnie, by można było mówić o leczeniu osób sparaliżowanych.
Równie ostrożnie do wyników swojego eksperymentu podchodzą Susan Harkema i Claudia Angeli z Frazier Rehab Institute i University of Louisville w Kentucky. Uczone w uszkodzoną część rdzenia kręgowego wszczepiły implant zawierający 16 elektrod stymulujących nerwy. Dzięki temu chory po ponad pięciu latach unieruchomienia wstał i zaczął samodzielnie poruszać nogami.
Poruszał nimi także wtedy, gdy implant był wyłączony. Uczone nie potrafią jednak wyjaśnić, jakie zmiany zaszły w uszkodzonym fragmencie rdzenia pod wpływem ciągłych impulsów elektrycznych i co sprawiło, że ich pacjent chodził mimo wyłączonego urządzenia. Niektórzy specjaliści podejrzewają, że rdzeń mógł być jedynie naderwany, a implant wzmocnił sygnał.
W wielu ośrodkach trwają też prace nad wykorzystaniem do regeneracji rdzenia komórek macierzystych. Jednak na razie nie udało się potwierdzić, by powstała z nich sieć nowych połączeń, która zastąpiłaby uszkodzony fragment rdzenia.
Skąd zatem pomysł, by przeszczepiać ludziom głowy? – Canavero zrobił to, na co nie wpadł żaden inny neurochirurg. Zebrał wszystkie informacje na temat dostępnych dziś technik operowania mózgu i spróbował odpowiedzieć na pytanie: a co by było, gdybyśmy chcieli przeszczepić głowę? Napisał publicystyczny artykuł, w którym pokazuje, że techniczne możliwości już mamy. Żadna z opisanych przez niego metod nie jest nowością i wszystkie poza scalaniem rdzenia kręgowego są już stosowane u ludzi – mówi prof. Maksymowicz.
Dr Canavero nie jest jednak jedynym naukowcem, który zastanawiał się nad możliwościami przeszczepiania głowy. Pierwszy na ten pomysł wpadł rosyjski uczony Włodzimierz Demichow. W 1958 r. przyszył głowę, barki i przednie łapy szczeniaka do szyi dorosłego owczarka. Psy miały wspólny układ krwionośny, jedno serce i wspólne płuca. Były neurologicznie zsynchronizowane, co oznaczało, że kiedy jedna głowa piła wodę, druga też ją próbowała chłeptać; kiedy jedna dyszała, druga robiła dokładnie to samo. Jednak obie głowy nieustannie ze sobą walczyły, próbując się zniszczyć.
Demichow zapewniał na specjalnej konferencji prasowej, że jego eksperyment ma pomóc w opracowaniu technik, które umożliwią transplantacje serca i płuc u ludzi. Ale u uczestników spotkania widok męczących się psów budził jedynie strach. Specjaliści uznali to doświadczenie za „przekroczenie granic etycznych i złamanie obowiązującej w medycynie zasady: primum non nocere” (po pierwsze nie szkodzić).
Nie odstraszyło to jednak innych naukowców. Robert J. White z Case Western Reserve University w latach 70. po raz pierwszy przeszczepił głowę do bezgłowego korpusu. Doświadczenie przeprowadził na rezusie. „Gdy małpka obudziła się po narkozie, odzyskała w pełni świadomość, funkcje nerwów czaszkowych, co dało się stwierdzić, bo była czujna, agresywna, przyjmowała pokarm i wodziła oczami za poruszającymi się w pomieszczeniu ludźmi” – napisał White w popularnonaukowym miesięczniku „Scientific American”. Zwierzę nie było jednak w stanie się poruszać. Przeżyło zaledwie osiem dni.
White uznał ten zabieg za sukces. „Poczyniliśmy pierwsze kroki w kierunku przeszczepiania ludzkiej głowy” – napisał. Stwierdził jednocześnie, że taka operacja u ludzi byłaby łatwiejsza niż u zwierząt. „Ludzkie naczynia krwionośne i inne narządy są bowiem większe niż małpie, a chirurdzy mają więcej doświadczenia w dokonywaniu operacji na ludziach” – pisał White. Uważał – podobnie jak dziś Canavero – że operacje te będą mogły być oferowane ciężko chorym ludziom, którzy mają sprawny umysł, ale zniszczoną resztę ciała i grozi im przedwczesna śmierć z powodu niewydolności wielu narządów. Przekonywał, że takie operacje mają sens, nawet jeśli pacjent nie będzie mógł się poruszać. Bo przynajmniej przedłużą mu życie. White w artykule z 1999 r. przewidywał: „historia Frankensteina, który został złożony z części ciał różnych ludzi, stanie się rzeczywistością w XXI wieku”. Czyżby się nie mylił?
Naukowcy nie wykluczają, że znajdą się zdesperowani chorzy, którzy uwierzą w zapewnienia dr. Canavero i poddadzą się zabiegowi. – Obawiam się, że Canavero podobnie jak White’owi nie chodzi o rzeczywiste pomaganie pacjentom, lecz o rozgłos. Jakie bowiem życie zaoferuje chorym? To nie będzie normalne funkcjonowanie. To będzie trwanie – mówi prof. Łuków.
źródło newsweek
Użytkownik Jooe edytował ten post 26.02.2015 - 18:26
to kto pierwszy da sobie głowę uciąć? 
Już widzę tych wszystkich modern trans pedziów, nie do wykrycia. :C No co? Trzeba będzie wymagać by potencjalna dziewczyna pokazała jakąś kartę zdrowia i się modlić by nie była sfałszowana. 
