Napisano
08.03.2007 - 14:00
Mleko to produkt niezwykle ważny nie tylko dla niemowląt ale także dla dzieci i młodzieży. Stanowi bowiem źródło wielu cennych składników odżywczych, a zwłaszcza pełnowartościowego białka, z którego ustrój buduje swoje tkanki, oraz najłatwiej przyswajalnego wapnia.
Wapń jest budulcem kośćca, krwi, płynów ustrojowych, tkanek, reguluje krzepnięcie krwi, wzrost i pracę serca. Jego niedobór wpływa ujemnie na ogólny rozwój dzieci i młodzieży powodując krzywicę kości i próchnicę zębów.
Dzieci i młodzież powinny wypijać nie mniej niż 2 ½ szklanki mleka dziennie.
Jeżeli dzieci nie lubią mleka i potraw mlecznych należy podawać takie napoje i potrawy, w których dziecko nie dopatrzy się mleka i nie rozpozna jego smaku.
Należy wprowadzać zamienniki o takiej samej ilości wapnia i innych składników np. serki topione, jogurty, pasty twarogowe.
Dlaczego mleko i produkty mleczne są źródłem zdrowia?
Mleko jest naturalną wydzieliną gruczołów mlecznych ssaków. Jest to produkt o tak wysokiej wartości odżywczej, że spożywanie go zapewnia organizmowi większość składników odżywczych. Mleko krowie-najczęściej spotykane na półkach w polskich sklepach posiada wysokie walory odżywcze dzięki zawartości:
-pełnowartościowych białek (kazeina, laktoalbuminy, laktoglobuliny),
-tłuszczu (który występuje mlecznego postaci drobnych kuleczek, które pozwalają na osadzanie się śmietanki),
-cukru mlecznego (laktoza),
-soli mineralnych (szczególnie wapń, którego w 100g mleka jest około 120mg),
-witamin (rozpuszczalnych w wodzie i rozpuszczalnych w tłuszczach).
Pół litra mleka przy wysokiej zawartości tłuszczu może pokrywać ponad 1/10 zapotrzebowania energetycznego.
Białka mleka pod względem wartości żywieniowej, ze względu na zawartość aminokwasów egzogennych są na drugim miejscu po białku jaja ptasiego. Obecność takich białek jak immunoglobuliny, laktoferyna i lizozym wspomaga układ odpornościowy organizmu człowieka. Unikalna wartość żywieniowa białek mlecznych wynika także z tego, że główne białko mleka-kazeina, jest jednocześnie źródłem związanego z nią wapnia i fosforu. Wartość wapnia w mleku pokrywa całkowite dzienne zapotrzebowanie człowieka na ten pierwiastek. Jest to bardzo ważne w profilaktyce krzywicy i osteoporozy.
Tłuszcz mleczny, jest w naszej diecie najłatwiej strawnym tłuszczem zwierzęcym.
Cukier- laktoza dostarcza energii i nadaje mleku przyjemny słodkawy smak, poza tym ułatwia prawidłowe i szybkie wykorzystanie wapnia przez organizm człowieka.
Mleko stanowi bogate źródło witamin z grupy B, ponieważ 0,5 litra tego płynu może pokryć nasze dzienne zapotrzebowanie w 8% do 50% na takie witaminy jak: B1, B2, B6, B12, kwas pantotenowy i kwas foliowy. Witaminy te odpowiadają za wiele procesów życiowych, a w tym za sprawną pracę układu nerwowego.
W tłuszczu mlecznym występują rozpuszczalne w nim witaminy A, D, E, K, które są odpowiedzialne za wzrost i wzrok człowieka, prawidłowy rozwój kości, właściwą krzepliwość krwi oraz właściwy rozwój narządów płciowych, czyli decydują o płodności człowieka.
Mleko należy spożywać w każdej ulubionej postaci:
-mleko słodkie
-napoje mleczne (kakao, bawarka, koktajle),
-napoje fermentowane (kefiry, jogurty, mleko acidofilne),
-sery kwasowe (twarogi),
-sery podpuszczowe (sery żółte),
-sery topione,
-śmietanka i śmietana,
-sery solankowe, wędzone,
-masło.
Świeże produkty mleczne zawierają żywe kultury bakterii. Pomagają one utrzymać odpowiedni skład mikroflory jelitowej i ułatwiają prawidłowe trawienie. Podczas produkcji do jogurtu, kefiru czy twarożku dodawane żywe kultury bakterii rozmnażają się, dzięki czemu produkt nabiera właściwych walorów smakowych i zdrowotnych. Gotowy produkt zostaje schłodzony do temperatury 4°C i dodane bakterie przestają się mnożyć.
Świeże produkty mleczne nie zawierają środków konserwujących dlatego są wrażliwe na podwyższoną temperaturę. Przez cały czas, od chwili wyprodukowania aż do spożycia, powinny być przechowywane w temperaturze od +2°C do +6°C. Pamiętać o tym powinni:
-przewoźnicy,
-hurtownicy,
-pracownicy sklepów,
-konsumenci.
Wszyscy bowiem tworzymy tzw. „łańcuch chłodniczy” dla świeżych produktów mlecznych. Kiedy świeży produkt mleczny jest przechowywany źle, wówczas żywe kultury bakterii bardzo szybko rozmnażają się. Smak, wygląd, konsystencja produktu oraz jego walory zdrowotne mogą ulec zmianie. Podwyższona temperatura przechowywania sprzyja rozwojowi pleśni w produkcie. Każdy konsument ma wpływ na to, co kupuje i co zjada, dlatego należy:
-kupować produkty właściwie przechowywane,
-sprawdzać termin przydatności do spożycia,
-sprawdzać, czy kubeczki i pojemniki nie są uszkodzone,
-przechowywać w lodówce zgodnie ze wskazaniami producenta lodówki.
Brak mleka i jego przetworów w naszych jadłospisach może spowodować nieodwracalne zmiany w naszym organizmie:
-wady wzrostu (karłowatość),
-wady wzroku (brak retinolu, czyli witaminy A),
-zaburzenia układu pokarmowego,
-„niedorozwój” enzymów trawiennych, szczególnie laktazy trawiącej cukier mlekowy,
-kruchość i łamliwość kości,
-osteoporozę,
-wady i choroby zębów,
-schorzenia skóry, włosów i paznokci.
Producenci żywności starają się wprowadzać na rynek coraz to nowsze typy produktów, a równocześnie poszukują dróg rozszerzenia spożycia już istniejących.
Najnowsze produkty na rynkach Europy, które produkowane są na bazie mleka to:
-mleko modyfikowane dla niemowląt wzbogacane w kwasy omega-3 pochodzące z rafinowanego oleju rybnego o neutralnym smaku i zapachu,
-mleczne napoje sojowe dla osób starszych z dodatkiem kazeiny i innych białek,
-lody mleczne i śmietankowe z dodatkiem kwasów tłuszczowych omega-3.
Ważnym rodzajem produktów mlecznych są te, które otrzymuje się drogą fermentacji mlekowej, czyli produkty probiotyczne, zawierające żywe bakterie kwasu mlekowego.
Bibliografia
1. A. Jakubowski „Funkcjonalne produkty spożywcze”
2. A. Janicki „Wartość odżywcza żywności funkcjonalnej”. Żywność, Nauka, Jakość, Technologia, 1999, Suplement, 4 (21), 33-39.
3. S. Witkowska „Jak żywić rodzinę” PZWL; W-WA 1981
4. D. Górecka „Żywność funkcjonalna-oczekiwania konsumentów i kierunki produkcji” Poznań 2002.
Szczerze mówiąc bardzo mnie ten artykuł zainteresował. Doszedł ktoś może do oryginalnego raportu "Lekarze na Rzecz Medycyny Odpowiedzialnej "?? Bo wszędzie są przedruki artykułu pani Anny Szulc ale nigdzie nie mogę znaleźć tego raportu. Może się okazać, że jest to czysto dziennikarska sensacja.
ale nie musi...