Polscy i brytyjscy uczniowie stworzyli kosmiczny film
Polskim i brytyjskim uczniom, nauczycielom i naukowcom udało się zarejestrować ruch asteroidy 9 Metis. Film został zrealizowany w ciągu dwugodzinnej sesji obserwacyjnej przez cztery zespoły z Polski i Wielkiej Brytanii, które dzięki internetowi były w stanie zsynchronizować wszystkie obserwacje. Sześćdziesiąt fotografii planetoidy wykonano zdalnie sterowanym teleskopem znajdującym się na Hawajach.
Film powstał po złożeniu 60 fotografii tego samego obszaru nieba wykonanych 25 czerwca między godziną 11 a 13 czasu polskiego teleskopem Faulkes Telescope North. Na kolejnych zdjęciach widać ruch asteroidy 9 Metis na tle gwiazd. Planetoida jest jednym z najjaśniejszych obiektów na fotografiach, a jej przemieszczanie w ciągu dwóch godzin jest wyraźnie widoczne.
W tworzeniu filmu uczestniczyli uczniowie i nauczyciele z dwóch polskich ośrodków edukacyjnych - Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego w Niepołomicach i Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego w Łodzi oraz dwóch walijskich szkół - West Monmouth School w Pontypool i Monmouth School w Monmouth.
Realizacja filmu była skomplikowanym przedsięwzięciem - wszystkie obserwacje zostały wykonane w czasie rzeczywistym, a każdy z zespołów miał dostęp do teleskopu przez pół godziny. Po wykonaniu zadania przez jedną grupę teleskop był udostępniany kolejnemu zespołowi, który kontynuował obserwacje w sposób umożliwiający wykorzystanie zdjęć w filmie.
Akcja wymagała pełnej synchronizacji między zespołami w Polsce i Wielkiej Brytanii - wszystkie grupy na bieżąco kontaktowały się ze sobą, by mieć całkowitą pewność, że wykonane fotografie dobrze zilustrują ruch planetoidy. Dodatkowo nad powodzeniem obserwacji czuwali astronomowie z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN w Warszawie, brytyjskich biur sieci LCOGT (w Cardiff i Wolverhampton) oraz Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego w Łodzi.
Film, który powstał na podstawie obserwacji wykonanych w poniedziałek, jest pierwszą częścią pilotażowego etapu Programu Obserwacji Asteroid, który powstaje właśnie w ramach Las Cumbres Observatory Global Telescope Network. Program ma ułatwiać młodzieży z różnych krajów (obecnie jest to Polska, Portugalia, Rosja i Wielka Brytania) nawiązywanie współpracy dzięki wspólnym obserwacjom. Jednym z koordynatorów nowego projektu ma zostać Paweł Maksym z łódzkiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego.
"Pierwsza próba zrealizowania filmu ilustrującego ruch asteroidy zakończyła się sukcesem. Podczas kolejnych obserwacji chcielibyśmy skupić się na rozszerzaniu współpracy między uczniami i zaproszeniu do programu nowych szkół, ale myślmy także o dokładniejszym poznaniu obserwowanych asteroid - wyznaczeniu parametrów ich orbit czy określeniu rozmiarów i kształtów" - podsumował akcję Paweł Maksym.
Polska jest pierwszym po Wielkiej Brytanii krajem biorącym udział w programie edukacyjnym sieci LCOGT, w którym uczniowie mają dostęp do zdalnie sterowanych, profesjonalnych instrumentów obserwacyjnych. Program jest koordynowany w Polsce przez British Council, Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, projekt EU-HOU i portal Astronomia.pl.
Dr hab. Lech Mankiewicz z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, koordynator projektu EU-HOU jest przekonany, że Program Obserwacji Asteroid może zostać rozwinięty. "Wiemy już, że przeprowadzenie wspólnych obserwacji w czasie rzeczywistym jest możliwe bez względu na odległości jakie dzielą poszczególne zespoły. W przyszłości chcielibyśmy tak rozbudować program, by podczas realizacji filmów z asteroidami uczniowi mogli również razem uczyć się jak zbudowany jest Układ Słoneczny i jakie prawa fizycznie określają ruch ciał niebieskich" - powiedział Mankiewicz.
Program Obserwacji Asteroid bardzo dobrze wpisuje się w założenia sieci LCOGT i odpowiada celom polskich koordynatorów projektu. "Naszym celem jest nauczanie przedmiotów ścisłych i wspieranie współpracy między uczniami z różnych krajów. Obserwacje asteroid, podobnie jak badanie supernowych, którym zajmujemy się już od jakiegoś czasu, to obszary w których uczniowie mogą łatwo nawiązywać kontakty. Jeśli popracujemy nad metodami i zwiększymy liczbę obserwacji, to zebrane dane mogą mieć również wartość naukową" - podkreśla Jan Pomierny, kierownik zespołu portalu Astronomia.pl.
Asteroida 9 Metis jest dziewiątą w kolejności odkrycia planetoidą z pasa asteroid między Marsem a Jowiszem. 9 Metis ma nieregularny kształt, a jej wielkość to 235 na 195 na 140 km Planetoida jest zbudowana ze skał i metali. Okres obrotu 9 Metis wynosi około 5 godzin.
Źródło: www.astronomia.pl
