Badania genetyczne rozwiązały jedną z największych zagadek historii. Twórcy pierwszej zaawansowanej kultury w Italii pochodzili z terenów dzisiejszej Turcji.
Etruskowie to mało znana u nas cywilizacja starożytna, która istniała jeszcze zanim Rzymianie zaczęli marzyć o potędze i podbiciu połowy kontynentu europejskiego. Wykopaliska archeologiczne świadczą o wysokim stopniu rozwoju i organizacji wewnętrznej plemion i osad etruskich. Lud ten zamieszkiwał tereny północnych i środkowych Włoch w ostatnim tysiącleciu przed Chrystusem.
Najważniejszym obszarem zamieszkiwanym przez Etrusków były tereny dzisiejszych regionów: Emilii-Romanii, Toskanii i Lacjum. Tam też znajdują się największe i najważniejsze muzea dotyczące historii Etrusków, które mają w zbiorach przedmioty codziennego użytku, sakralne, wyposażenia grobów czy zachowaną sztukę etruską.
Starożytna kraina zamieszkiwana przez Etrusków prawdopodobnie już w IX w. p.n.e. nazywana była Etrurią. Pierwsze wzmianki historyczne o Etruskach pochodzą z VIII w. p.n.e. Na VII w. p.n.e. przypadał okres największego rozwoju społeczności etruskiej. Osady przemieniały się w prawdziwe miasta, następowała organizacja społeczeństw i szlaków. Już w tym okresie istniały miasta etruskie, które później dały początek dzisiejszym: Tarquinii, Vulci, Vetulonii, Papulonii, Rosselle koło Grosseto, Volterrze, Fiesole i innym. W VII w.p.n.e. Etruskowie rozpoczęli eksport własnych produktów, mając do dyspozycji niezrównaną sieć komunikacyjną lądową i wodną. Eksportowali nie tylko produkty rolne, ale również ceramikę oraz wyroby z metalu (słynne wazy imitujące greckie naczynia). Był to również okres ekspansji zarówno na pobliskie ziemie (w Lacjum, Toskanii), jak i na bardziej oddalone regiony (np. Prowansja, Liguria, Kampania). Odbywała się ona przez stopniową kolonizację miejsca lub przez zakładanie nowych osad i portów.
W IV w. p.n.e. Etruskowie prowadzili wojny z Grekami osiadłymi na Półwyspie Apenińskim. W tym okresie pojawiły się też dwa nowe zagrożenia dla potęgi i spokoju miast etruskich: na południu - Rzym, który rósł w potęgę, zaś na północy - plemiona celtyckie przybyłe zza Alp. W IV w. Etruskowie zostali wyparci z terenów dzisiejszej Emilii-Romanii przez Galów, tracąc najważniejszy w tym regionie bastion - Felsinę (dzisiejsza Bolonia). Pod koniec IV w. p.n.e. granice Etrurii ograniczały się do Lacjum - po wieloletnich walkach m.in. z Rzymianami poddały się osady etruskie położone w dzisiejszej Toskanii. Od końca III w. p.n.e. miasta etruskie zmuszone były wejść w federację z Rzymem, na bardzo niekorzystnych warunkach, które w rzeczywistości uczyniły je politycznie, administracyjnie, gospodarczo i ekonomicznie zależnymi od Rzymu.
Organizacja społeczeństw etruskich była dosyć oryginalna - na czele każdego miasta stał pochodzący z bogatej rodziny przywódca, który pełnił funkcje kapłana i dowódcy wojska. Początkowo przywódca sam wyznaczał swego następcę, lecz w późniejszym okresie ustanowiony został rodzaj zgromadzenia ludowego i przywódca wybierany był co roku. Nie istniało państwo etruskie - wolne miasta zrzeszone były w ligach, co często dawało przewagę wrogom, gdyż ligi nie miały obowiązku wzajemnego wspierania się. W społeczeństwie etruskim panowało równouprawnienie kobiet i mężczyzn - kobiety brały udział w decyzjach dotyczących losów całego społeczeństwa.
Groby i grobowce etruskie przybierały najróżniejsze kształty. Bogatsi mogli sobie pozwolić na przestronne grobowce wykute w skale, stawiane na ziemi lub częściowo wkopane w ziemię. Często były one pokryte dachem. Biedota musiała zadowolić się wykutymi w skale małymi wnękami, które mieściły urny z prochami. Innym jeszcze sposobem pochówku były studnie, gdzie składano ciało lub też pochówek w ziemi, którego miejsce oznaczone było małym kopcem lub owalnym kamieniem. Urny etruskie wykonane były zazwyczaj z terakoty, natomiast grobowce bogatych rodzin najczęściej zdobiono malowidłami przedstawiającymi sceny mitologiczne. Etruskowie wierzyli, że zmarli potrzebują serii przedmiotów niezbędnych w życiu codziennym, dlatego obok ciała umieszczali często "wyprawkę", nieraz bardzo bogatą (w zależności od rangi zmarłego).
W niektórych z dawnych miast etruskich znajdują się nekropolie i parki archeologiczne odkrywające resztki starożytnych osad. Będąc we Włoszech można odwiedzić najważniejsze nekropolie etruskie.
źródło: Gazeta.pl za Bezdroża.
