"Odarta z tajemnic" galaktyka NGC4258 (M106). Nałożenie obrazó z różnych zakresów promieniowania. Źródło: rentgenowskie: NASA/CXC/Univ. of Maryland/A.S. Wilson et al.; Optyczne: Pal.Obs. DSS; podczerwone: NASA/JPL-Caltech; VLA: NRAO/AUI/NSF.
Zdjęcie w powiększeniu: TUTAJ
Dzięki obserwacjom wykonanym na Ziemi i w kosmosie udało się rozwiązać zagadkę nietypowych ramion galaktyki spiralnej NGC 4258 (znanej również jako M106). Dokonali tego naukowcy z Uniwersytetu w Maryland pod kierunkiem Yuxuan Yang.
Galaktyka M106 znajduje się w gwiazdozbiorze Psów Gończych w odległości ponad 23 milionów lat świetlnych. W świetle widzialnym i podczerwieni doskonale widoczne są dwa ramiona (kolor złoty i czerwony) wychodzące z jasnego jądra galaktyki dokładnie w przeciwnych kierunkach. Większość obiektów składających się na te struktury to młode, jasne gwiazdy oświetlające gaz znajdujący się wewnątrz ramion.
Znacznie ciekawsze są jednak dwa dodatkowe ramiona widoczne w zakresie radiowym i rentgenowskim (kolor fioletowy i niebieski). Struktury te odkryte zostały na początku lat sześćdziesiątych i od tego czasu ich natura intrygowała kolejne pokolenia astronomów.
Analiza danych z obserwatoriów XMM - Newton, Spitzer oraz Chandra pozwoliła naukowcom potwierdzić wcześniejsze przypuszczenia, że ramiona te są one obszarami, w których występuje gwałtowne nagrzewanie znajdującego się w nich gazu przez fale uderzeniowe generowane przez ekspandującą powłokę gazu, który z kolei ogrzewany jest wychodzącymi z jądra galaktyki NGC 4258 dżetami. Fale uderzeniowe ogrzewają gaz do temperatury wielu milionów stopni, co sprawia, że świeci on bardzo jasno szczególnie w rentgenowskim zakresie widma, ale nie tylko.
Zanim doszło do odkrycia dżetów przez radioteleskopy Very Large Array w New Mexico astronomowie przypuszczali, że nietypowe ramiona są zbudowane z cząstek wyrzucanych ze znajdującej się w jądrze galaktyki supermasywnej czarnej dziury.
Źródło: www.astronomia.pl
