Sumer w ujęciu ogólnym A więc w dużym skrócie:
Sumer (Shumer, Sumeria, Shinar) – starożytna kraina leżąca w południowej części Mezopotamii (dzisiaj południowy Irak). Zamieszkiwali ją Sumerowie, lud nieznanego pochodzenia, który stworzył wysoko rozwiniętą cywilizację, uznawaną za kolebkę kultur Bliskiego Wschodu i Europy. Sumerowie wybudowali na terenie Mezopotamii szereg miast, z których warto wymienić następujące: Eridu, Ur, Lagasz, Umma, Uruk, Kisz, Sippar.
Na poczatek może podyskutujemy o powstaniu Układu Słonecznego według Sumerów ... co o tym sądzicie ... ?
(Tutaj będziemy zamieszczać wszelkie artykuły dot. tego pojęcia ...)
[ Dodano: 2006-01-25, 13:26 ] Opis głównych Sumerysjkich Bogów: Sumerowie to naród uchodzący za doskonałych obserwatorów, kształtujących swój
światopogląd na podstawie praw i procesów zachodzących w naturze.
Szukali porządku, celowości i związków między zachodzącymi w niej
przemianami. Właśnie dlatego stworzona przez nich wizja świata jest tak
strukturalnie wyraźna i zgodna z naturalnym cyklem życia przyrody.
Obserwując
różnorodność bytu i regularność szeregu zjawisk przyrodniczych
sumeryjscy myśliciele doszli do następujących wniosków:
- Wszechświat powstał z jednej pramaterii, której
pochodzenie nie było ani wyjaśniane, ani dociekane. Był to bezmiar wód
istniejący wiecznie. Z niego wyłoniły się kolejno różne formy życia.
- Światem rządziły nadrzędne prawa bezosobowe i niezgłębione, którym podlegali zarówno ludzie jak i bogowie.
- Bogowie nie byli praprzyczyną kosmosu.
Pojawili się dopiero jako kolejny etap jego rozwoju.
- Za stworzenie wszystkich form życia odpowiedzialni byli bogowie. Dzięki ich inwencji powstały rośliny, zwierzęta i ludzie.
- Początkowo ludzie podobni byli do zwierząt i dopiero użyczone im przez bogów "tchnienie życia", narzędzia i umiejętności spowodowało, że stali się zdolnymi do twórczej pracy i realizacji boskich planów.
- Życie wzięło swój początek z pramaterii, będącej bezmiarem wód. W sumeryjskiej "Liście Królów" zachowało się imię Nammu znaczące "otchłań wody" lub "głębia oceanu".
Określana była również jako matka rodzicielka nieba i ziemi. Pierwotny
bezmiar wód obdarzony był mocą powoływania do życia nowego bytu według
rozumowego planu i nadrzędnych praw.
Kosmologia Pierwszym etapem tworzenia było powstanie kosmicznej góry złożonej z połączonych ze sobą elementów nieba i ziemi nazwanych an-ki
(an-niebo, ki-ziemia). W pewnym momencie pojawił się pierwszy bóg An,
personifikujący strefę niebios. Od jego imienia bóstwa zbiorowo
określane były mianem Anunaki:
" Wówczas, gdy na górze nieba-ziemi
za sprawą Ana zrodzili się bogowie Anunaki." Jest to grupa 50 wielkich bogów, która nie bierze udziału w dalszym
tworzeniu i urządzaniu światem; są zrodzeni i czekają na podjęcie swej
przyszłej funkcji.
W tym czasie z An i Ki zrodził się bóg Enlil - pan powietrza. Był
uosobieniem trzeciego elementu wszechświata - atmosfery. Doprowadził do
rozdzielenia nieba i ziemi, po czym sam przejął ziemię i dalszy akt
tworzenia. Relacje z tego wydarzenia opisują następujące mity:
Mit o stworzeniu motyki: "Pan, który spowodował wspaniałe powstanie wszystkiego, co należy,
pan, którego roztrzygnięcia losów są nieodwracalne,
Enllil, który nasionom kraju daje wzrastać z ziemi,
pośpieszył oddzielić niebiosa od ziemi,
pośpieszył oddzielić ziemię od niebios." Mit o Gilgameszu i Enkidu w świecie podziemnym: "Gdy niebiosa zostały odłączone od ziemi,
gdy ziemia została oddzielona od niebios,
gdy imię ludzkość zostało ustalone,
wówczas An objął w posidanie niebiosa,
a Enlil objął w posiadanie ziemię." Mit z drugiej połowy II tysiąclecia: O stworzeniu ludzkości: "Gdy niebo od ziemi zostało odłączone - (kiedyś) razem były trwale zespolone, i boginie matki zostały utworzone,
gdy (bogowie) plany nieba i ziemi ustanowili
i dla przygotowania grobli i kanałów
brzegi Tygrysu i Eufratu ustanowili,
wtedy An, Enlil, Utu i Enki, wielcy bogowie,
(i) Anunaki wielcy bogowie
zasiedli na wyniosłym tronie przybranym bojaźnią
i rozmawiali między sobą." Po stworzeniu nieba, ziemi i powietrza przyszła kolej na pozostałe dwie
przestrzenie kosmiczne. Pierwsza z nich rozciągała się na zewnątrz
sklepienia niebieskiego i nazywana była "wielkie w górze". Uformowane w niej zostały ciała astralne: księżyc, słońce, planety i gwiazdy.Ich zadaniem było oświetlanie niebios.
Sumerowie wyobrażali sobie ziemię jako płaską powierzchnię otoczoną słonymi
morzami. Pod jej skorupą rozciągał się ocean wody słodkiej abzu, będący źródłem wszystkich życiodajnych wód na ziemi. Poniżej ziemi i jej wód leżała druga przestrzeń kosmiczna zwana "wielką krainą w dole". W tej krainie Sumerowie umieścili swój świat podziemny - kur, dosłownie "obca kraina".
Pierwsi bogowie Kiedy strefy kosmosu zostały ustalone i Enlil objął w posiadanie ziemię,
rozpoczął się kolejny etap tworzenia świata. Ki, ziemia została od tej
chwili uznana za główną
boginię panteonu. Określana jako Nintu - pani rodzicielka. Występowała również pod imionami: Ninmah - wielebna pani, Ninhursag - pani (góry).
Po stworzeniu pierwszych trzech bogów stworzycieli: Ana, Enlila i Nintu przyszła kolej na pana abzu - Enkiego. Jest on w pierwszej linii potomkiem Ana i Nammu, dzięki czemu
zalicza się go do bogów wywodzących się z morza pierwotnego.
Zostali więc stworzeni czterej najpotężniejsi bogowie stworzyciele. Od nich powstały następne bóstwa: Nanna - bóg księżyca, Utu - bóg słońca i Inana - bogini miłości i
wojny. Tych siedmiu bogów miało wyłączne prawo określania losów - nam-tar, każdej stworzonej istoty i rzeczy.
Po wyłonieniu się z bezmiaru wód i osadzeniu skorupy ziemskiej wielcy bogowie przystąpili do tworzenia życia na ziemi.
Powstanie życia na Ziemi: Według Sumerów w pierwszej kolejności powstały: flora i fauna , a dopiero
później ludzie, którzy początkowo podobni byli do zwierząt:
"(...)
Ludzie w owych dniach pradawnych
nie znali chleba do jedzenia,
nie znali szat do przywdziania,
ludzie chodzili na nogach i rękach,
trawę jedli (wprost) ustami jak owce,
a wodę pili z rowów (...)" Tchnienie życia nadane ludziom przez bogów uczyniło ich zdolnymi do pracy i życia takiego, jakie przeznaczyli im stwórcy.
W piśmie wzmianki na temat stworzenia świata przyrody są bardzo ogólnikowe:
"Gdy dla wszystkich rzeczy zrodzonych losy zostały ustalone
i ludzie w jednym roku obfitości stworzonej przez boga Ana
z ziemi wyrośli jak ziele (...) Przed pojawieniem się człowieka, bogowie sami próbowali zająć się
zagospodarowaniem ziemi. Praca jaką wykonywali przekraczała jednak ich
możliwości. Brakowało pożywienia. Sytuacja stawała się coraz gorsza.
Bogowie postanowili stworzyć istoty, które przejęłyby część obowiązków
związanych z rozwojem życia na ziemi. Tak więc powstali ludzie:
"... Enki dał (człowiekowi) siłę i pierś jego uformował,
Enki, Stworzyciel, mądrość swoją do wnętrza (tej istoty) wprowadził,
do matki swojej, Nammu, rzekąc:
Matko moja, istota, której imię ustaliłaś, istnieje, z ciężką pracą bogów zwiąż ją.
Zmieszaj serce gliny znajdującej się nad abzu,
rzemieślnicy przedni, rzemieślnicy doskonali glinę będą brać po kawałku,
a ty dasz pracować członkom tej istoty." (frag. mitu o stworzeniu człowieka)
Kapłani jednoznacznie określili cel stworzenia ludzkości. Miały nim być:
- pomoc bogom
w doskonaleniu życia, pomnażaniu dobrobytu, rolnictwie i hodowli oraz rzemiośle,
- obowiązek kultu i adoracji,
- budowa świątyń,
- składanie ofiar.
Jako słudzy i zastępcy bogów, ludzie zostali obdarzeni cząstką boskiej
mądrości. Ich praca była zaszczytem, gdyż współuczestniczyła w
realizacji boskich planów.
Podstawowe formy życia społeczno-gospodarczego również ustanowili bogowie.
Stworzyli wielkie miasta jako swe ziemskie siedziby i wytyczyli los
poszczególnym krainom. Powołali do istnienia bóstwa opiekuńcze - patronów rożnych dziedzin życia, sztuki:
Następnie Enki udał się do świątyni Ur,
Enki król abzu, tak rozstrzygnął jego los:
" Miasto (Ur), zasobne we wszystko, obmywane wodami, stojące niewzruszenie jak byk.
Tyś przybytkiem dobrobytku w kraju...
W gaju haszur pełnym rozległego cienia,
ten, którego własna moc uczyniła władcą
zarządzał swymi doskonałymi me.
Enlil, Wielka Góra, wypowiedział twe wzniosłe imię we wszechświecie,
miasto, którego los rozstrzygnął sam Enlil.
Przybytku Ur - wznoś się ku niebiosom !" (frag. mitu "O organizacji świata przez Enki")
Materiały ( http://www.artgabi.com.pl ) Dalsza część wkrótce ...