Sezamina to lignan występujący w sezamie. Znany powszechnie jako fitoestrogen, gdyż potrafi być ligandem dla receptorów estrogenowych. Jego zastosowanie jest jednak zdecydowanie szersze, niż tylko działanie estrogenne i na tym chcę się skupić w tym artykule. Sezamina występuje, jak już padło, w ziarnie sezamu, a także w oleju sezamowym i, jak nazwa wskazuje, jest związkiem specyficznym dla sezamu.
Bezpieczeństwo stosowania
Na początek o badaniach dotyczących bezpieczeństwa stosowania. W 2013 roku przeprowadzono eksperyment na osobach zdrowych, spośród których znaleziono 48 ochotników. Badanie było kontrolowane placebo, z podwójną ślepą próbą. Części osób podawano sezaminę i episezaminę w dawce 50 mg na dzień, a części substancję obojętną, przez 28 dni. Wyniki wskazują na bezpieczeństwo stosowania tych związków w wymienionej dawce. Zauważono także największą kumulację metabolitów sezaminy w osoczu 5 godzin po podaniu preparatu [1].
Sezamina, a kwas dokozaheksaenowy (DHA)
Ciekawą zależność obserwuje się przy podaniu sezaminy w stosunku do koncentracji kwasu dokozaheksaenowego (DHA, jeden z aktywnych biologicznie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3, występujący w glonach i rybach oraz skorupiakach, w organizmie ludzkim powstający z kwasu alfa-linolenowego, występującego w oleju lnianym). Zauważono w badaniu in vitro na hepatocytach (komórki wątrobowe) łososia, że inkubacja z sezaminą powodowała zwiększenie poziomu kwasu DHA [2]. Wykonano także eksperyment in vivo na rybach, którym podawano pokarm sezamowy. Po wykonaniu analiz okazało się, że miały one podwyższony poziom kwasu DHA [3]. Można zatem sądzić, że spożywanie sezaminy będzie korzystne podczas stosowania olejów z kwasami tłuszczowymi, które są konwertowane do kwasu DHA (np. olej lniany). Jest to szczególnie ważna informacja dla wegetarian i wegan, dla których kwas alfa-linolenowy jest niemalże jedynym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3, jeśli nie spożywają glonów. Poza tym fakt ten może okazać się przydatny przy hodowli ryb, mających mieć wysoki poziom kwasu DHA.
Wzmaganie melanogenezy
Melanogeneza to proces w wyniku którego powstają barwniki pigmentowe skóry – melaniny. W badaniach in vitro na komórkach czerniaka B16 wykazano, że sezamina wpływa na mechanizmy molekularne, stymulując melanogenezę [4], mogąc tym samym wspomagać opalanie i utrzymanie opalenizny. Jednak opalanie powyżej normy (która pozwala na wytworzenie wymaganej ilości witaminy D3) zdecydowanie odradzam.
Układ oddechowy
Za wytwarzanie tkanki łącznej właściwej włóknistej odpowiadają komórki zwane fibroblastami o gwiaździstym kształcie, posiadające wypustki. Gdy przestaną syntetyzować kolagen, kwas hialuronowy i inne składniki tkanki łącznej, przekształcają się w fibrocyty. Ich nadmierna aktywność może prowadzić do zwłóknienia danego narządu. Chińscy naukowcy wykonali badanie na hodowlanych fibroblastach płuc oraz na myszach. Eksperyment in vitro wykazał, że sezamina hamowała aktywowanie fibroblastów, natomiast w badaniu in vivo (na myszach) sezamina zmniejszała ekspresję kolagenu I osłabiając włóknienie oskrzeli [5]. Ponad to w badaniu na myszach wykazano, że sezamina zmniejsza stan zapalny dróg oddechowych i łagodzi objawy astmy [6].
Działanie przeciwzapalne
Wykazano także przeciwzapalne działanie sezaminy. U badanych szczurów wywołano stan zapalny i uszkodzenie wątroby poprzez podawanie ołowiu i lipopolisacharydów. Następnie podawano im sezaminę w dawce 10 mg na kilogram masy ciała. Późniejsze pomiary wskazywały na obniżenie prób wątrobowych (AST, ALT) oraz na obniżenie poziomu białka C reaktywnego (CRP), a także na zmniejszenie ilości reaktywnych form tlenu (wolnych rodników) [7]. Sezamina wykazuje także działanie przeciwzapalne na skórne uszkodzenia tkanek, na zapalenie opłucnej [8].
Wpływ sezaminy na metabolizm witaminy E i witaminy K w komórkach
Okazuje się, że sezamina może zwiększać poziom witaminy E i witaminy K w komórkach. Autorzy publikacji wskazują na wcześniejsze udowodnienie takiej zależności w stosunku do witaminy E oraz opisują kolejne badanie, dowodzące zwiększeniu poziomu witaminy K w komórkach pod wpływem podawania sezaminy szczurom [9].
Zwyrodnienie stawów
Sezamina może wykazywać korzystne działanie przy zwyrodnieniu i zapaleniu stawów. Glukozaminoglikany to grupa wielocukrów. Należy do nich m.in. kwas hialuronowy, siarczan heparanu, siarczan keratanu, siarczan chondroityny. Proteoglikany to z kolei cząsteczki składające się z rdzenia białkowego i glukozaminoglikanów (za wyjątkiem kwasu hialuronowego), które tworzą substancję podstawową tkanki chrzęstnej. W badaniu in vitro na komórkach chrzęstnych – chondrocytach, udowodniono, że inkubacja z sezaminą zwiększała zawartość glukozaminoglikanu – siarczanu chondroityny. Badanie molekularne – PCR (łańcuchowa reakcja polimerazy) w czasie rzeczywistym wykazało, że sezamina zwiększa też ekspresję genów kodujących agrekan [10] – jest to białko rdzeniowe, niezbędne do powstawania proteoglikanów, gdyż łączy się z glukozaminoglikanami.
Prekursor enterolaktonu
Wykazano, że sezamina w organizmie człowieka może zostać przekształcona w enterolakton. Jest to fitoestrogenowy lignan występujący w siemieniu lnianym. Dowiedziono ten fakt zarówno w badaniu in vitro, jak i in vivo [11].
Sezaminę poza produktami spożywczymi takimi jak ziarno sezamu czy olej sezamowy, znaleźć można także w suplementach diety.
Źródła:
1. http://www.ncbi.nlm....pubmed/24014208
2. http://www.ncbi.nlm....pubmed/18784949
3. http://www.ncbi.nlm....pubmed/18781351
4. http://www.ncbi.nlm....pubmed/21896570
5. http://www.ncbi.nlm....pubmed/24978608
6. http://www.ncbi.nlm....pubmed/24755955
7. http://www.ncbi.nlm....pubmed/24726677
8. http://www.ncbi.nlm....pubmed/24824289
9. http://www.ncbi.nlm....pubmed/23700348
10. http://www.ncbi.nlm....pubmed/24338203
11. http://www.ncbi.nlm....pubmed/15867281
Źródło: http://polowanie-na-zdrowie.blogspot.com/2014/12/sezamina.html
