Tajemnice torfowisk
W prehistorycznych czasach, tuż po zakończeniu ostatniej Epoki Lodowcowej zaczęły tworzyć się torfowiska. W kolejnych wiekach coraz większe połacie terenu pokrywały się mokradłami. Ludzie żyli w wyżej położonych, suchych siedliskach. Groźne i często pokryte mgłą bagna, gdzie bardzo łatwo można było się zgubić i utonąć, spowite były tajemnicą. Łatwo domyślić się dlaczego wierzono, że torfowiska zamieszkiwali bogowie i duchy, które trzymały pieczę nad życiem i śmiercią, zdrowiem, urodzajem i ludzkim losem.
Dobre stosunki z tymi potężnymi istotami uważano za niezbędne i podtrzymywano je dzięki składanym ofiarom. Do bagien wrzucano cenne przedmioty takie jak ziarno, ceramikę, koła, broń i biżuterię zamieniając je w istne składowiska darów. Wszystko co przedstawiało sobą jakąś wartość mogło być złożone w ofierze. Aby zapewnić sobie przychylność bóstw, nie wahano się składać ofiarę z ludzi.
Mikrowarunki
W czasach nowożytnych ludzie zaczęli wykorzystywać torfowiska. Wraz z wycinaniem torfu na opał oczom ludzi ukazywały się składane w ofierze starożytne dary.
Zadziwiający jest fakt, że wydobywane ze starych torfowisk zarówno przedmioty jak i ciała są bardzo dobrze zakonserwowane. Naukowcy tłumaczą, że u źródła tego zjawiska leżą niecodzienne warunki jakie panują w odmętach mokradeł. Przede wszystkim kwasy wydzielane przez torfowe mchy mogą bardzo dobrze konserwować i zapobiegać rozwijaniu się procesów gnilnych. Pokrywająca torfowiska błotna warstwa odcina dostęp powietrza, dodatkowo zabezpieczając ukryte wewnątrz ciała.
Ekshumacja mumii
W 2003 roku podczas wydobywania torfu w okolicach Dublina, w Irlandii, znaleziono dwie mumie. Wstępne oględziny ujawniły, że ciała należały do dwóch mężczyzn. Datowanie za pomocą izotopów węgla pozwoliło ustalić, że obaj zginęli około 300 roku p.n.e.
Dalsze badania mumii pomogły odtworzyć przedśmiertny los odnalezionych ciał. Analiza pierwszego z nich, zwanego „chłopcem z Clonycavan” ustaliła, że młody człowiek zginął latem. Dokładne badanie składu chemicznego włosów ujawniło, że przed śmiercią człowiek ten spożywał dietę bogatą w warzywa dostępne na przełomie wiosny i lata.
Badanie składu chemicznego paznokci drugiego mężczyzny zwanego „Starym człowiekiem z Croghan” umożliwiło ustalenie, że żywił się on głównie mięsem i mlekiem, co sugeruje, że zginął zimą. Dzięki temu jego ciało jest znacznie lepiej zachowane.
Szkielety obu mężczyzn noszą ślady walki. Człowiek z Clonycavan miał roztrzaskaną czaszkę i połamane żebra. Ciało drugiego mężczyzny zostało zbezczeszczone po śmierci – odcięto mu głowę i nogi.
Człowiek z Tollund
Kilkadziesiąt lat wcześniej podobnego odkrycia dokonano na terenie Danii. W 1950 roku, również w trakcie wycinania torfu małżeństwo z niewielkiej wioski Tollund natknęło się na doskonale zakonserwowane zwłoki mężczyzny. Ciało było w tak dobrym stanie, że początkowo sądzono, iż znalazło się tam niedawno. Dopiero badania policyjnych patologów i archeologów ustaliły, że mumia przeleżała w torfowisku ponad 2000 lat. Profesor Glob, który nadzorował badanie stwierdził, że ciało zostało najprawdopodobniej złożone w ofierze.
Prześwietlenia ujawniły, że czaszka mężczyzny pozostała nietknięta, a jego serce, płuca i wątroba były bardzo dobrze zachowane. „Człowiek z Tollund” w chwili śmierci miał ponad 20 lat, ponieważ wyrosły mu wszystkie zęby mądrości.
Duchy w czaszce
Widoczna na zdjęciu czaszka to kolejne przypadkowe znalezisko podczas wydobywania torfu. Widoczna dziura jest pozostałością po trepanacji. Operacja wycinania kości mogła zostać przeprowadzona w celu pozbycia się „złego ducha”. Najwyraźniej pacjent przeżył ponieważ rana nosi ślady gojenia na brzegach. Niestety pacjent nie doczekał pełnej rekonwalescencji i został złożony w ofierze.
Śmiertelny czworokąt
Pierwsze zapiski o odnajdowaniu torfowych mumii pojawiają się w kronikach duńskich z początku szesnastego wieku. Od tamtego czasu ekshumowano ponad 300 takich ciał. Co ciekawe, jak do tej pory, wszystkie znaleziska zostały odkryte w czworokącie obejmującym północne Niemcy, Danię, Anglię oraz Irlandię.
Wszystkie pochodzą również z podobnego okresu pomiędzy 600 a 300 rokiem p.n.e.
Tajemniczy rytuał
Podobieństwo okoliczności i czasu śmierci świadczą o istnieniu swoistego rytuału. Chociaż torfowiska występują w całej Europie, to torfowe mumie znajdowane są jedynie we wspomnianym czworokącie.
Wiadomo, że torfowi ludzie nie wpadali przypadkiem do bagien. Archeolodzy przypuszczają, że wszyscy padli ofiarą starożytnego rytuału, jaki rozwinął się wśród protogermańskich i celtyckich plemion zamieszkujących wówczas te ziemie. Odnajdowane ciała są jedynym śladem jaki pozostał po tajemniczych obrzędach.
Dary dla bogów
Ofiary z ludzi to nie jedyne „dary” jakie służyły starożytnym plemionom do przebłagania bóstw. W torfowisku oddalonym o 25 mil od Dublina odkryto dębowe beczki po brzegi wypełnione masłem. Nie była to jednak ani pierwsza, ani dziesiąta baryłka tłuszczu, którą archeolodzy wydobyli z bagien. Dotychczas znaleziono 270 takich beczek.
Z torfowych czeluści wydobywa się również setki mieczu i innego rodzaju broń. W Holandii odkryto drewniane koło, którego powstanie datuje się na 2700 lat przed naszą erą, co czyni je jednym z najstarszych znalezionych w Europie.
Instynkt samozachowawczy
Co dziwne, bardzo rzadko zdarza się, żeby z europejskich torfowisk wydobywano ciała zmumifikowanych zwierząt. Świadczy to po pierwsze o tym, że posiadają one silny instynkt unikania podobnych miejsc. Po drugie możemy się domyślać, ze dawne plemiona nie wierzyły w skuteczność składania ofiar ze zwierząt i od samego początku poświęcały ludzi.
Koniec historii?
Obecnie na terenach torfowisk tworzone są rezerwaty przyrody, a tam gdzie nie jest to zabronione torf wydobywany jest przez maszyny. Drastycznie zmniejsza to szansę na dokonanie kolejnych odkryć, chociaż mimo wszystko co kilka lat pojawiają się doniesienia o nowych znaleziskach. Być może z czasem pomogą nam one lepiej poznać wierzenia i rytuały starożytnych plemion.
http://odkrywcy.pl/g...riazdjecie.html
