część 1
PRZEDMOWA
ANGIELSKIEGO WYDAWCY
Język to zabawna rzecz. Choc podswiadomie myślimy o nim jako o czyms, co się tak naprawdę nie zmienia, w rzeczywistości jest inaczej.
Słowa przychodzą i odchodzą, a znaczenia zmieniają się z czasem radykalnie lub niedostrzegalnie. Na przyklad slowo "danger" -niebczpicczcnstwo -zmienilo swe znaczenie calkowicie; w średniowieczu oznaczalo czyjąś opiekę czy tez bezpieczeristwo, a dziś oznacza przede wszystkim zagrożenie dla życia. Była to zmiana radykalna, jednak nie wszystkie słowa podlegają tak gwaltowanemu procesowi. Niektóre słowa zmieniają swe znaczenie ledwo uchwytnie, a jednak gdy chodzi o intencję czy cel, ludzie uważają, ąe jego znaczenie pozostaje wciąż takie samo. Jednym z typowych tego przykladów jest slowo lichwa.
Lichwa nie jest słowem, które pada regularnie z ust przeciętnego człowieka, choć ma on -czy też tak mu się zdaje -jakieś pojęcie o jego znaczeniu. Lichwa to "forma wyzysku dłużnika przez wierzyciela; polega na pobieraniu nadmiernych procentów od pożyczonych pieniędzy" -takiej definicji nie zna przeciętny człowiek, pochodzi ona z eneyklopedii. Nie wiadomo, czy encyklopedia odzwierciedla wiedzę pana Kowalskiego, czy też p. Kowalski cytuje to, co wyczytał w eneyklopedii. Pewne jest to, że oboje się mylą, i to nie tylko w szczegółach, lecz w samej istocie sprawy, tak ważnej, że -można wierzyc lub nie -zdecyduje ona o tym, czy nasze społeczeństwo, europejska cywilizacja, przetrwa jeszcze długie lata.
Mocne to słowa, ale potrzebne, jesli mamy obudzić ludzi i uświadomić im fakt, że lichwa nie jest przedmiotem który można pozostawić badaczom średniowiecza, czy też filozofom albo teologom, ale powinna stanowić przedmiot zainteresowania każdego w ramach jego możliwosci, ponieważ zjawisko to dotyczy dziś wszystkich i każdego mieszkańca naszej planely. Można to zlekceważyć, podobnie jak proces rozwoju raka w ciele, ale ignorancja, rzeczywista lub zakładana, nie ochroni nas przed złymi skutkami tego zjawiska. Lichwa, podobnie jak rak -zabija. Rak zabija pojedyńczą osobę, a lichwa -każdą cząstkę społeczeństwa, aż do nieszczęsnego pojedynczego czlowieka.
Przyjrzyjmy się więc, czym jest lichwa. Przede wszyslkim zauważmy: lichwa nie ma nic wspólnego ze stopą procentową, czy jest ona wysoka, czy niska.
Można ustalić stopę procentową na 100% -i większość ludzi zgodzilaby się, że jest to przesada -co nie oznacza, ze jest to procent lichwiarski; można tez ustalić stopę na 0,5% -i większość ludzi zgodzi się, że jest ona niska, nieprawdopodobnie niska w naszych czasach -co byłoby totalną lichwą i w średniowieczu czyn taki podlegal by ekskomunice, a sądy w XVIII w. skazywały za to na więzienie.
Wydaje się to paradoksem, dopoki się nie zrozumie, że lichwa to przyjmowanie jakichkolwiek odsetek za pożyczkę, nawet takich, które się nie opłacają.
Oznacza to, że aby pożyczka nie była lichwiarska, musi być wykorzystana w taki sposób, aby tworzyła nowy majątek i z tego nowego majątku pożyczkodawca dostaje procent, swój zysk. To jest sluszne i sprawiedliwe. Ale jeśli pieniądze wykorzystywane są nie po to, by utworzyć nowy majątek, tylko przynoszą pewien procent, wysoki czy niski, to jest lichwa.
Co to oznacza w kontekscie wspólczesności? Co powiesz o "wakacjach twego życia", które sobie obiecywałeś i które mogłeś zrealizowaś dzięki pożyczce z banku na konkurencyjny procent? Czysta lichwa! Co powiesz na te wszystkie cudowne prezenty, które kupiłes swoim dzieciom na
kartę kredytową, za posiadanie której doplacasz 23,6%? Czysta lichwa! Co powiesz na nową, luksusową, super markę sportowego samochodu, który spłacasz w "niskich ratach w ciągu 5 lat"? Czysta lichwa! A co z domem z czterema sypialniami i przylegającą lazienką, w której są pozłacane krany, za co zapłaciłeś okolo 150 tysięcy funtów, i sumę tą spłacisz w ciągu 25 lat dzięki "nowej stopie procentowej gwarantowanej
przez 3 lata", fundowanej przez Rachman Finance Company z IIford? Czysta lichwa!
Zaskoczony? Pomyśl: tak niedawno temu -w 1989 r., a więc podobnie jak i dzis, osoba wydajc przeciętnie okolo 80% swych dochodów, pośrednio lub bezpośrednio, na lichwiarskie spłaty: długi hipoteczne, raty, karty kredytowe itp. Innymi słowy, nasze społeczeństwo, cały nasz świat, znajduje się w szponach zła, potępianego od najdawniejszych czasów, w formie tak wyrafinowanej, że większość ludzi nawet o tym nie wie.
Czy być przeciwnym lichwie, to nie kupować domów czy zabawek dla dzieci, nie jeidzic na wakacje i nie robić 1001 rzeczy, które zwykle robimy? Ależ skąd. Wręcz przeciwnie, bo w systemie wolnym od lichwy dobrobyt wzrasta z pożytkiem dla wszystkich -oprócz bankierów, oszustów giełdowych, rekinów udzielających pożyczek i spekulantów. W społeczeństwie wolnym od lichwy 99% ludzi zyskuje kosztem 1% wyzyskiwaczy; natomiast w społeczeństwie zdominowanym przez lichwę pracuje się na rzecz tego 1% i stąd trudno związac koniec z końcem.
Wszyscy słyszeliśmy jak rząd -dowolnej orientacji -mówi o potrzebie ,,Zrównoważenia budżetu" albo, że "naród nie może sobie pozwolić na to czy na tamto" , albo że "usługi muszą być sprawniejsze (tzn. cofnięte) w celu przywrócenia zachwianej równowagi długu narodowego". Co to jest ten dług narodowy, o którym wciąż słyszymy, ale nic o nim nie wiemy? Czy przyszło ci do głowy, że w historii nie ma mowy o żadnych długach narodowych? Czy wiesz, Że od 1931 do 1974 r. Portugalia w ogóle nie miała żadnych długów narodowych ponieważ w tym czasie wprowadziła wolny od lichwy system monetarny?
Dług narodowy to przede wszystkim dług rządowy, który ciągnie się przez stulecia z powodu lichwy. W kazdym czasie ok. 90% lub więcej długu wynika z lichwy. Weźmy na przykład pożyczki zaciągniętę przez rzą angielski w czasie I wojny światowej w celu sfinansowania budowy okrętów, które utraciliśmy w bitwie o Jutlandię w 1916 r. -niemal 80 lat później nadal spłacamy odsetki bankierom, którzy dostarczyli większość tych "pieniędzy". Albo taki fakt, że my, ludność, poprzez podatki nadal spłacamy rodzinie Rothschildów pożyczkę opiewającą na kilka tysiecy funtów za jakąś wojnę dynastyczną z początku XVIII w. Albo te skargi Związku Automobilowego w latach 80-tych, dotyczące sum z podatku drogowego, wykorzystywanych nie na utrzymanie dróg, jak by tego można oczekiwać, ale na "spłacanie długu narodowego". A więc, jeśli kiedykolwiek
zastanawiałes się dlaczego drogi są w coraz gorszym stanie, dlaczego usługi dla społeczeństwa są redukowane lub likwidowane, dlaczego zyski realnie się zmniejszają, dlaczego podatki, pośrednie czy bezpośrednie, ciągną pieniądze z naszych portfeli, dlaczego kapitał inwestycyjny nie jest dostępny dla malego i średniego biznesu itd., itd., nie myśl dłuzej. Odpowiedzią na to jest lichwa -i żaden polityk, żadna osobistość, żaden dziennikarz, żaden "poszukiwacz prawdy" nie jest przygotowany na to, aby wypowiedzieć to, co wie, bo bylby to koniec jego kariery. Dlaczego? Ponieważ gdy się pojmie istotę lichwy -która jest tworzeniem pieniędzy z niczego -i to, jak ona działa we współczesnym świecie, zrozumie się, że okresy rozkwitu i upadku gospodarki, inflacja i deflacja to nie są wybryki natury, palec Boży, lecz wydarzenia, które mogą być naukowo przewidziane i do których można doprowadzić wedle zachcianki kilku potężnych finansistów. To nie opinia -to fakt. Wystarczy przeczytać książkę Arthura Fielda na temat wielkiego kryzysu w 1929 r.; ile przypadkowych wydarzeń można było przewidzieć na wiele lat przedtem, jak do tego doszło, kto to kontrolował i jaki byl rezultat? Wszystko to znajduje się w amerykańskich archiwach rądowych, ale kto dzis o tym wie? Dlaczego nikt o tym nie mówi? To proste -ze strachu. Zapytaj jakiegokolwiek zaprzyjainionego dyrektora miejscowego banku, który przekroczył szescdziesiątkę i pamięta czasy, gdy prawdziwe znaczenie lichwy było znane z pewnych źródeł, zapytaj go o lichwę, a zobaczysz jak strach wypływa na twarz czlowieka, który kilka sekund wcześniej wyglądał tak władczo za swym biurkiem. Strach o karierę, strach o rodzinę i jej przyszłość. Tak, prawda jest znana, ale kto będzie Dawidem z procą w ręku godząlcym w Goliata, którym stała się lichwa? Czy mamy czekac, aż Goliat sam upadnie pod ciężarem, który stał się zbyt wielki? W tym wypadku będziemy musieli konsolidowac społeczeństwo od nowa -ileż bólu, cierpienia, nieszczęscia i śmierci to spowoduje? I czy to będzie mozliwe?
Czy to przesada? Może liczby wskazują na cos innego? Dobrze, spójrzmy na liczby. W 1980 r., według laureata nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, Maurice'a Allais, rynek pieniężnej wymiany zagranicznej osiągnął 94 miliardy dolarów; oznacza to po prostu, ze pieniądz robi pieniqdz, że jest to spekulacja finansowa, lichwa. Do 1986 r. suma ta wzrosła do 193 miliardów, a więc została w ciqgu sześciu lat podwojona. A w 1989 r. -zaledwie trzy lata później, suma ta wyniosla 420 miliardów. Tak więc w ciągu dziewięciu lat -a pamiętamy lata 80-te, czas "zaciskania pasa", programów ograniczających wydatki publiczne i te wszystkie slogany -rynek pieniężny, ośrodek międzynarodowej lichwy, wzrósł znacznie powyżej 400%! Zauważmy też, że szybkość i narastanie spekulacji od 1980 do 1986 r. wciąż rośnie: wynosiła niemal 100%, a w latach 1986-89 -ponad 200%. Jednak gdy spojrzymy na handel międzynarodowy w tym samym 9-letnim okresie -tj. na dystrybucję i wymianę rzeczywistych towarów i usług widzimy, ze wzrósł on z 7,6 miliardów dolarów do 12,4 miliardów, a więc nawet nie nastąpiło podwojenie. Zauważmy też, że w 1980 r. stosunek handlu do lichwy wynosił 9, a w 1989 r. spadl do 3%. A więc lichwa rośnie tak w rozmiarach, jak i w proporcjach, podczas gdy rzeczywisty handel maleje w swych proporcjach. Wyjaśnienie jest proste: po co się męczyć, aby wpaść na dobry pomysł, ułożyć plan, sprawdzać go, wdrożyć do produkcji, wprowadzić na rynek, sprzedawać i transportować, gdy można zarobic niewyobrażalne sumy siedząc przed komputerem i grając w kasynie zwanym gieldą?
Kto więc jest za to odpowiedzialny? Rządy? Posrednio tak, ponieważ polityka finansowa powinna zależeć od państwa, ale w rzeczywistości, wbrew pozorom tak nie jest. Bank of England, Bundesbank, Banca Italia i US Federal Reserve nie bardziej podlegają rządowej kontroli, jak pogoda na Jowiszu. Dowody? Oto trzy przyklady.
Po pierwsze, 10 lutego 1990 r. w paryskim "Le Figaro" Jean-Pierre Robin pisze o niemieckim Bundesbanku (znanym jako "Buba"): ,,Misja banku centralnego jest klasyczna, ale jego organizacja jest dziwna. Jego wszechmocny zarząd nie odpowiada ani przed parlamentem, ani przed rządem". Jesli nie przed parlamentem, to przed kim?
Po drugie -p. Robin mówi "dziwna". Co dalej? Lawrence Murdoch Junior pisze w pracy pt. "The Hats the Federal Reserve Wears": "Kongres ustanowił Bank Rezerw Federalnych w 1913 r. Ale Kongres go nie kontroluje, podobnie jak Prezydent Stanów Zjednoczonych". Jeśli nie kongres, to kto?
Po trzecie, zaledwie kilka miesięcy temu Bank Włoski podniósł stopę procentową o 0,5%. Nic wielkiego, można by pomyśleć. Bank jest kontrolowany przez rząd? W żadnym wypadku! Skąd to wiemy? Prezydent Włoch oświadczył w telewizji, że ta zwyżka jest wbrew życzeniom jego i jego rządu i że Bank szuka własnej korzyści, a nie korzysci kraju. Jesli nie prezydent, to kto? Jest rzeczą oczywistą, że ludzie, którzy kontrolują banki, kontrolują świat. Prywatne osoby, które "kreują" lub "anulują" pieniądze, zaleznie od upodobania, idą za tym, co słuzy ich interesom, nie dbając o interes calego społeczeństwa. Wyobraź sobie, że zaczynasz produkować pieniądze w domu -jak długo to potrwa, zanim oskarzą cię o falszerstwo? Zasada jest ta sama, ale ty nie masz żadnej władzy, a więc podlegasz rygorowi prawa. Natomiast bankierzy kryją się za prawem, które stworzyli dla wlasnej ochrony. Orzełek -oni wygrywają, reszka -ty przegrywasz!
Hilaire Belloc, LICHWA
