Napisano
31.12.2007 - 13:42
Liberalizm
Liberalizm (z łac. liberalis – wolnościowy, od łac. liber – wolny) - ideologia, kierunek polityczny głoszący, iż szeroko rozumiana wolność jest nadrzędną wartością. Najogólniej mówiąc liberalizm odwołuje się do indywidualizmu, stawia wyżej prawa jednostki niż znaczenie wspólnoty, głosi nieskrępowaną (aczkolwiek w ramach prawa) działalność poszczególnych obywateli we wszystkich sferach życia zbiorowego.
Liberalizm to także system gospodarczy opierający się na zasadach:
-wolnego obrotu towarami i usługami
-wolnej konkurencji pomiędzy podmiotami
-wolnego obrotu kapitałem oraz środkami produkcji
Nazwa kapitalizm jest często używana dla określenia systemu społecznego, gospodarczego i politycznego występującego w krajach zachodnich.
Nigdzie na świecie nie ma systemu w pełni kapitalistycznego. Kapitalizm jest ograniczany m.in. przez:
-monopole państwowe - prywatne monopole w kapitalizmie (czyli przy wolnym rynku), według jego zwolenników,
-praktycznie nie występowałyby
-ograniczenia obrotu kapitałowego, np. przez kontrolę państwa nad systemem bankowym
-interwencjonizm i protekcjonizm (cła) państwowy
-nierówne traktowanie podmiotów przez prawo, w szczególności różne opodatkowanie
-różne ograniczenia w wolnym obrocie towarami i usługami
-koncesje, zezwolenia
-władzę biurokracji
Socjalizm
Socjalizm (łac.societas - wspólnota) - wieloznaczne pojęcie, odnoszące się do prób zmniejszenia nierówności społecznych i upowszechnienia świadczeń socjalnych, lub poddania gospodarki kontroli społecznej (poprzez instytucje państwowe, samorządowe, korporacyjne lub spółdzielcze). Częścią wspólną wszystkich odmian socjalizmu jest (częściowe lub całkowite) odrzucenie idei kapitalistycznego wolnego rynku, ograniczenie własności prywatnej oraz promowanie idei sprawiedliwości społecznej.
Komunizm
Ustrój komunistyczny oraz tzw. realnego socjalizmu, zarówno w fazie rozwoju oraz apogeum funkcjonowania, charakteryzowały:
Ogromna produkcja w wybranych przez państwo dziedzinach gospodarki, przy jednoczesnym niedoborze większości innych towarów (konsekwencja centralnego planowania gospodarczego)
Mobilizacja ludności metodami przymusu politycznego i policyjnego do osiągania celów polityczno-gospodarczych komunizmu, m. in. kolektywizacja, industrializacja (ZSRR), Wielki Skok, rewolucja kulturalna (Chiny)
Masowe przemiany społeczne (uprzywilejowanie niektórych grup społecznych - np. chłopi, robotnicy, zwolennicy ustroju, kosztem reszty społeczeństwa np. poprzez wywłaszczenia, mordy czy dyskryminację (działania łamiące prawo tłumaczone były zasadą tzw. dyktatury proletariatu); niszczenie norm społecznych, tradycji i religii, narzucanie kierunków w sztuce np. socrealizm
Ateizacja, realizowana w sposób zinstytucjonalizowany, np. Związek Wojujących Bezbożników (ZSRR)
Cykliczne usuwanie rzeczywistych lub domniemanych przeciwników komunizmu (np. wróg klasowy, wróg ludu, kułak itp.), poprzez czystki, wymierzone we własne struktury władzy komunistycznej (m. in. organizowano procesy pokazowe), oraz inne formy represji (m. in. wykorzytanie psychiatrii do represji politycznych, np. psychiatria represyjna w ZSRR), czy system obozów pracy przymusowej np. Gułag (podporządkowany także celom ekonomicznym)
Zmiana sposobu życia związana z planami społecznymi i ekonomicznymi władz - np. uprzemysławianie, zasiedlanie miast przez ludność wiejską, wdrażanie pseudonaukowych teorii i poglądów np. łysenkizm
Kult przywódców państwowych, zgodnie z tzw. kultem jednostki, realizowany pośrednio poprzez promocję grup i kreowanie pożądanych postaw społecznych (np. stachanowiec, przodownik pracy, pionier, itp.)
Blokada informacyjna społeczeństwa, realizowana głównie poprzez cenzurę, indoktrynację ideologiczną, propagandę - w szczególności zawłaszczającą sferę języka publicznego poprzez tzw. nowomowę
Anarchizm
Anarchizm (od gr. ἀναρχία anarchia – "bez władcy") – ideologia i ruch polityczny postulujące zniesienie wszelkich form panowania i podległości człowieka wobec drugiego człowieka.
Anarchizm jest teorią ustrojową opisującą model społeczeństwa opartego na poszanowaniu wolności jednostki, równości społecznej i solidarności. Społeczeństwo anarchistyczne opiera się na swobodnej współpracy wolnych jednostek oraz pomocy wzajemnej. Głównymi zagrożeniami owego modelu są autorytaryzm oraz hierarchia społeczna.
Anarchizm postuluje zniesienie państwa i innych form władzy i wyzysku oraz zorganizowanie wolnościowego społeczeństwa na zasadach dobrowolności, federalizmu i pomocy wzajemnej. Poszczególne szkoły różnią się, zarówno w poglądach na kształt przyszłego wolnego społeczeństwa, jak i w poglądach na sposoby dążenia do niego. I tak np. anarchoindywidualiści nie przedstawiają wizji przyszłego społeczeństwa, gdyż wychodzą z założenia, że jednostki tworzące społeczeństwo mają prawo określać zasady wzajemnej współpracy. Anarchokomuniści zaś mają dość usystematyzowaną wizję społeczną opartą na komunach oraz społecznej kontroli środków produkcji i dystrybucji dóbr zgodnie z zasadą "od każdego według sił, każdemu według potrzeb".
Faszyzm
Faszyzm (wł. fascismo, od łac. fasces – wiązki, rózgi liktorskie oraz wł. fascio – wiązka, związek) – doktryna polityczna powstała w okresie międzywojennym we Włoszech, sprzeciwiająca się demokracji parlamentarnej, głosząca kult państwa (statolatrię, silne przywództwo oraz solidaryzm społeczny). Faszyzm podkreślał niechęć wobec zarówno liberalizmu, jak i komunizmu. Początkowo nazwa odnosiła się tylko do włoskiego pierwowzoru, później była stosowana wobec pokrewnych ruchów w latach 20. i 30. XX wieku
Jako faszystowskie często określa się poglądy prawicowe, pomimo ewidentnej sprzeczności postulatów większości partii prawicowych z postulatami faszyzmu czy nazizmu, zwłaszcza w sferze gospodarczej.
Narodowy socjalizm
Narodowy socjalizm (niem. Nationalsozialismus), zwany również nazizmem (niem. Nazi ) i hitleryzmem (od nazwiska Adolfa Hitlera) – totalitarna ideologia Niemieckiej Narodowo-Socjalistycznej Partii Robotników (NSDAP) , pochodna wobec faszyzmu, obowiązująca jako ideologia państwowa w czasie sprawowania władzy w Niemczech przez NSDAP w latach 1933-1945.
Gwałtowna przemiana świata, industrializacja, urbanizacja i upadek dotychczasowych pojęć w 2 poł. XIX w. skłaniały do poszukiwania nowych idei, dających zagubionym masom ludzkim poczucie sensu egzystencji. Głosząca indywidualizm ideologia liberalna nie mogła dotyczyć takich pojęć, gdyż była ufundowana na negacji wszelkich dotychczasowych pewników i kształtowania się opozycji do tradycyjnych pojęć i wartości, również religijnych. Społeczeństwo niemieckie, wyrwane ze starych struktur i pozbawione wszelkich wartości w wyniku uprzemysłowienia, szukało nowych systemów normatywnych w nacjonalizmie, szczególnie popularnym po zjednoczeniu Niemiec (1870).
Przymiotnik nazistowski był przez propagandę ZSRR tłumiony ze względu na chęć usunięcia niekorzystnych skojarzeń narodowego socjalizmu z socjalizmem, nawet pomimo wielu zbieżności w programach obu ideologii . Zamiast niego promowano przymiotnik faszystowski nawet w odniesieniu do wydarzeń historycznych ewidentnie związanych z niemieckim nazizmem a nie włoskim faszyzmem.W późniejszych latach przymiotnik faszystowski funkcjonował w propagandzie komunistycznej jako uniwersalne pejoratywne określenie stosowane zamiennie ze słowami reakcyjny, imperialistyczny itd.
Narodowy konserwatyzm
Narodowy konserwatyzm to polityczny termin używany przede wszystkim w Europie w celu określenia rodzaju konserwatyzmu nastawionego na promowanie narodowych wartości, jak również podtrzymywanie kulturowej i etnicznej odrębności. Wspólnymi ideami, które jednoczą narodowych konserwatystów w Europie są: eurosceptycyzm, pragnienie zachowania tradycyjnych wartości oraz (w największym stopniu), silny sprzeciw wobec imigracji.
Poza tymi wspólnymi elementami, narodowi konserwatyści mogą zajmować różne stanowiska w zależności od krajów i lokalnych uwarunkowań. Sprawdza się to zwłaszcza w dziedzinie ekonomii i gospodarki, gdzie narodowi konserwatyści w zależności od kraju mogą wspierać centralne planowanie, ekonomię mieszaną lub nawet leseferystyczną ekonomię ultrakapitalisyczną.
Narodowy konserwatyzm to polityczny termin używany przede wszystkim w Europie w celu określenia rodzaju konserwatyzmu nastawionego na promowanie narodowych wartości, jak również podtrzymywanie kulturowej i etnicznej odrębności. Wspólnymi ideami, które jednoczą narodowych konserwatystów w Europie są: eurosceptycyzm, pragnienie zachowania tradycyjnych wartości oraz (w największym stopniu), silny sprzeciw wobec imigracji.
Poza tymi wspólnymi elementami, narodowi konserwatyści mogą zajmować różne stanowiska w zależności od krajów i lokalnych uwarunkowań. Sprawdza się to zwłaszcza w dziedzinie ekonomii i gospodarki, gdzie narodowi konserwatyści w zależności od kraju mogą wspierać centralne planowanie, ekonomię mieszaną lub nawet leseferystyczną ekonomię ultrakapitalisyczną.
To są mniej więcej główne doktryny. Celem tematu jest oczywiście udowodnienie, że jego doktryna jest najlepsza. Bardzo proszę o uszanowanie cudzego zdania i nawet jeśli ktoś wybierze nazizm to ma do tego prawo. Jeśli się nie zgadzasz to poprostu wykaż błędy w ideologii.
Let's play!