Pierwszy raz niszczenie jednej odległej galaktyki przez drugą zarejestrowały urządzenia badawcze na orbicie i radioteleskopy na Ziemi.
Ziemi nic nie grozi
Na szczęście możemy się czuć bezpieczni. Ta katastrofa miała miejsce daleko od nas – 1,4 mld lat świetlnych. Niewyobrażalna jest nie tylko odległość, ale także oddalenie w czasie. Zdarzenie, które teraz obserwujemy, nastąpiło 1,4 mld lat temu.
Naukowcy widzieli zderzające ze sobą galaktyki już wcześniej, ale katastrofę tego rodzaju zaobserwowali pierwszy raz. Raport z badań przynosi najnowsze wydanie magazynu "Astrophysical Journal". Do badania tego niecodziennego zjawiska naukowcy wykorzystali wiele instrumentów: Teleskop Kosmiczny Chandra, Kosmiczny Teleskop Hubble'a i Spitzera oraz kilka radioteleskopów na powierzchni Ziemi.
Urządzenia zostały skierowane ku systemowi zwanemu 3C321. Uczeni dostrzegli dwie galaktyki krążące wokół siebie i powoli się łączące. Większość, jeśli nie wszystkie galaktyki we wszechświecie, ma w centrum masywne czarne dziury – twory o tak wielkiej grawitacji, że nic z nich nie może się wydostać, nawet światło. Jednocześnie wysyłają w kosmos bardzo silne strumienie cząstek i promieniowania elektromagnetycznego (rentgenowskiego i gamma), które świetnie widać przez radioteleskopy. Naukowcy nazywają je dżetami.
Większa z galaktyk nazwana została przez naukowców galaktyką Gwiazdy Śmierci. Strumień z czarnej dziury w jej centrum skierowany jest ku części obszaru mniejszej galaktyki.
Spustoszenie
Cząstki o niezwykle dużej energii pędzą z prędkością zbliżoną do prędkości światła i niszczą na swej drodze wszystko, co napotkają. Towarzyszy temu bardzo silne pole magnetyczne. Strumień szerokości tysiąca lat świetlnych dociera na odległość od 1 do 2 mln lat świetlnych od miejsca powstania.
– Widzieliśmy już wiele dżetów produkowanych przez czarne dziury, ale pierwszy raz widzimy, jakie spustoszenie robią te strumienie w sąsiedniej galaktyce – powiedział Dan Evans z Harvard–Smithsonian Center for Astrophysics w USA, główny autor raportu.
Niszczący efekt strumienia cząstek jest spotęgowany przez bliską odległość obu galaktyk. Dzieli je zaledwie 20 tys. lat świetlnych. Porównywalna odległość oddziela Układ Słoneczny z centrum Mlecznej Drogi.
Ale jest także dobra wiadomość: według niektórych naukowców takie bombardowanie cząstkami może się przyczynić do powstania nowych gwiazd i planet.
Nierozwiązana zagadka
Złożony efekt pędzących cząstek i olbrzymiego pola magnetycznego miałby śmiertelne konsekwencje dla każdej planety podobnej do Ziemi, która znalazłaby się na drodze dżetu. Naukowcy podkreślają, że w takim przypadku ochronne warstwy ozonu chroniące atmosferę mogłyby ulec zniszczeniu. Efektem bombardowania byłby koniec życia na planecie.
Czarne dziury i dżety wciąż stanowią zagadkę dla naukowców. – Ciągle nie znamy odpowiedzi na podstawowe pytania dotyczące czarnych dziur i dokładnego mechanizmu ich powstawania – przyznał Martin Hardcastle z University of Herdfordshire w Wielkiej Brytanii, współautor raportu.
Źródło
