Galaktyki NGC 5011B (u góry) i NGC 5011C (na dole). NGC 5011C jest karłowatą galaktyką położoną w grupie galaktyk Centaurus A. Natomiast jej towarzyszka znajduje się 12 razy dalej w gromadzie galaktyk Centaurus. Obraz stanowi złożenie ekspozycji w trzech filtrach (B, V i R), wykonanych teleskopem o średnicy 3,6 metra. Łączny czas ekspozycji wynosił 3 minuty, pole widzenia obejmuje 5 x 4,5 minut.
Zdjęcie w powiększeniu: TUTAJ
Astronomowie odkryli, że jedna z galaktyk, uważana do tej pory za olbrzymią, w rzeczywistości jest bardzo mała.
Od 23 lat sądzono, że para galaktyk, oznaczonych jako NGC 5011B i NGC 5011C, znajduje się w tej samej odległości od nas. Niepoprawne oszacowanie odległości skutkowało błędnym wnioskiem co do wielkości jednej z galaktyk.
Sądzono, że galaktyka NGC 5011C jest położona w odległości około 150 milionów lat świetlnych. Znając odległość do obiektu i mierząc jego rozmiar kątowy na niebie, można określić rzeczywisty rozmiar galaktyki. Tak duża odległość wskazywała zatem, że mamy do czynienia z olbrzymią galaktyką. Jednak niezgodna z dużym rozmiarem była jej niewielka jasność.
Astronomowie Ivo Saviane i Helmut Jerjen przeprowadzili obserwacje obu galaktyk przy pomocy teleskopu o średnicy 3,6 m, pracującego w obserwatorium La Silla w Ameryce Południowej, należącym do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO).
Następnie zmierzyli tzw. przesunięcie ku czerwieni. Wyniki pomiarów pokazały, że galaktyka NGC 5011C w rzeczywistości znajduje się blisko, zatem nie jest członkiem dalekiej gromady galaktyk, a jedynie niewielką karłowatą galaktyką z sąsiedztwa Drogi Mlecznej, położoną w okolicach grupy galaktyk Centaurus A. Dystans do niej wynosi zaledwie 13 milionów lat świetlnych, czyli dwunastrokrotnie bliżej, niż przypuszczano do tej pory.
Przesunięcie ku czerwieni, po angielsku "redshift", to efekt wynikający ze zmiany długości fali świetlnej wysłanej przez obiekt niebieski, a pomiarem dokonanym na Ziemi. Gdy obiekt oddala się od nas, linie w jego widmie przesuwają się w stronę fal dłuższych (w stronę barwy czerwonej). Mierząc to przesunięcie można określić prędkość oddalania się obiektu.
Od pierwszej połowy XX wieku wiadomo, że większość galaktyk oddala się od nas. W roku 1929 Edwin Hubble znalazł związek pomiędzy prędkością oddalania się galaktyki, a jej odległością od Ziemi. Prawo Hubble'a stanowi obecnie jedną z podstawowych metod wyznaczania odległości do odległych galaktyk.
Dodatkowo astronomowie zbadali inne własności galaktyk. NGC 5011B zawiera więcej ciężkich pierwiastków niż NGC 5011C i jest czterokrotnie starsza. Oszacowano też masę NGC 5011C, wynosi ona 10 milionów mas Słońca, co oznacza faktycznie niewielką galaktykę - dla porównania, nasza Droga Mleczna zawiera miliardy gwiazd.
Źródło: ESO
