Skadi zwana też jako Skaði, Skade – była jedną z bogiń mitologii nordyckiej. Była olbrzymką reprezentująca dzikość gór oraz symbolizowała zimę w Skandynawii. Skąd jej nazwa pochodzi? Jak wyglądała? Czym się charakteryzowała? Zapraszam do lektury
Skadi jest nietypową postacią w mitologii skandynawskiej. Nie przypomina innych olbrzymek, raczej jedną z bogiń. Męska forma jej imienia przyczyniła się do powstania spekulacji, że miano Skadi wywodzi się do jakiegoś zapomnianego boga. Badacze wiązali miano „Skadi” m. in. z zaświatami („skadus” w j. gockim „świat cienia”), istotą wyrządzającą zło (w j. niemieckim „Schade”) i Skandynawią.
Była córką Thjaziego – olbrzyma wichru i burzy. Skadi jest spaniałą łowczynią z lodowej krainy Thrymheim, prawdopodobnie gdzieś w Jotunheim. Podróżowała na rakietach śnieżnych, polując za pomocą łuku. Symbolizuję w Skandynawii zimę
Bogini, podobnie jak inni przedstawiciele jej gatunku, miała niebieską skórę i śnieżnobiałe włosy. Była też wysoka, a jej oczy miały barwę czerwieni bądź błękitu. Widywano ją w stroju łowieckim lub zbroi i w taki sposób też ją przedstawiano.
Olbrzymka przemierza lasy z łukiem i oszczepem, w czym przypomina rzymską Dianę. Skaldowie obdarzali ją przydomkiem „ondurdis” – „disa narciarka”.
Wiadomo, że otaczano ją czcią i istniały poświęcone jej sanktuaria. Ten fakt potwierdzają też szwedzkie i norweskie nazwy miejscowe utworzone od imienia córki Thjaziego, takie jak Skadevi czy Skadelunda.
Pewnego dnia dotarła do niej wieść, że Azowie zabili jej ojca, Thazjiego, po tym jak ukradł ich złote jabłka młodości. Wzięła więc broń, wdziała hełm oraz kolczugę i ruszyła na Asgard, chcąc pomścić swojego ojca. Jej gniew był tak duży, że wywołał srogą zimę, która dotknęła nawet dom bogów.
Odyn, obawiając się starcia z potężnym bóstwem zimy, wolał pójść na ugodę ze Skadi, niż z nią walczyć. Zaoferowano więc jej trzy dary: pierwszym miał być uśmiech, który pojawi się na jej twarzy, drugim możliwość wyboru męża spośród bogów, a trzecim zamiana oczu bogini w gwiazdy. Kobieta przystała na tę umowę i oddaliła srogą zimę.
Nadszedł czas wyboru męża. Wszyscy niezamężni bogowie ustawili się w rzędzie, ale Skadi musiała przyjąć jeden warunek: mogła zobaczyć tylko stopy kandydatów. Bogini przyjrzała się uważnie wszystkim i zauważyła, że jedna para jest czystsza i bielsza od pozostałych. Pomyślała, że to musi być Balder, najpiękniejszy z bogów i bez zastanowienia wskazała na nie.
Njord, rysunek Giovanniego Caselliniego, 1978 r.
Kiedy ujawniono właściciela stóp, okazało się, że jest nim Njord, bóg morza. Skadi była nieco zaskoczona, niemniej jednak małżeństwo zawarto. Nie należało ono do łatwych. Skadi była córką giganta i pragnęła mieszkać w swej wyżynnej siedzibie, ale Njord czuł się dobrze jedynie w pobliżu morza. Małżonkowie spróbowali znaleźć rozwiązanie.
Njord tęskniący za oceanem autor rysunku W. G. Collingwood, 1908 r.
Postanowili mieszkać na przemian po 9 nocy w Thrymheim, górskim zamku Skadi, a przez kolejne 9 nocy w Noatun, domu Njorda nad brzegiem morza. Niestety, porozumienie nie trwało długo. Każde było nieszczęśliwe w domu drugiego.
Skadi tęskniącą za górami, autor rysunku W. G. Collingwood, 1908 r.
Njord nie znosił gór i wycia wilków, zaś Skadi nienawidziła otwartego morza i krzyku mew.
Wreszcie postanowili zamieszkać oddzielnie – Njord pozostał nad oceanem, a Skadi żyła w górach, gdzie widziano ją często na nartach lub rakietach śnieżnych. Rozstanie też symbolizowało pory roku Skadi – zimę, a Njord – lato.
Skadi na rakietach śnieżnych, źródło: norskk.com
Co do późniejszych losów Skadi źródła poetyckie oraz opowieści nie podają konkretnej odpowiedzi. Według jednej bogini po rozstaniu z Njordem pozostała na zawsze niezamężna, według drugiej poślubiła Ulla, boga narciarstwa i łucznictwa, a według innej – dała Odynowi kilku synów.
Literatura:
Leszek Paweł Słupecki, „Mitologia skandynawska w epoce Wikingów”, wyd. Nomos, 2009
Roger Lancelyn Green, „Mity skandynawskie”, wyd. Nasza Księgarnia
Andrzej M. Kempiński, „Ilustrowany leksykon mitologii wikingów”, wyd. Kurpisz, 2007
Rafał Maciszewski, „Mity Skandynawskie”, wyd. DiG, Warszawa 2004
Loren Auerbach, „Wikingowie i Germanie. Sagi ludów północy”, wyd. Amber, Warszawa 1998
John McKinnell, „Meeting the Other in Norse Myth and Legend”, D.S. Brewer, 2005
Hilda Ellis Davidson, ” The Lost Beliefs of Northern Europe”, Routledge, 1993
A. Załuska–Stromberg, „Edda Poetycka”, Wrocław 1986.