Część pierwsza
Matka Shipton jest najsłynniejszą prorokinią angielską. Żyła około 500 lat temu, podczas panowania króla Henryka VIII oraz królowej Elżbiety I. Jej prorocze wizje stały się znane w całej Anglii ze względu na swoją przerażająca treść, oraz udowadnianą wciąż do dzisiaj trafność.
Prawdopodobnie nie jest zbiegiem okoliczności, że głosy tych, których jak wierzyli, widzieli w przyszłości są słyszane i zapamiętywane najczęściej w czasach wielkich przemian. Nasze czasy – nie tylko początek nowego stulecia, lecz również millenium są właśnie takimi czasami. Podobnie było wtedy, kiedy w pewną letnią noc 1488 roku, młoda dziewczyna urodziła nieślubne dziecko w jaskini w Północnym Yorkshire. Nie było to pierwsze i na pewno nie ostatnie urodzone w ten sposób dziecko, lecz dziecko to wyrosło na kobietę, której imię wciąż kojarzy się z mistyczną mocą prorokowania.
Dlaczego? Czego takiego dokonała Ursula Sontheil, późniejsza żona zwykłego cieśli o imieniu Toby Shipton, że budziło respekt nie tylko w jej rodzinnym mieście Knaresborough, lecz również otaczających je ziemiach oraz w nadchodzących wiekach?
Przez wieki wszystko co wiadomo o dziecku zwanym później Matką Shipton przekazywane było poprzez słowo mówione. Wiadomo na pewno, że od roku 1641 było ponad 50 rożnych wersji książek o Matce Shipton oraz jej proroctwach, niektóre z nich przedstawiające historię jej życia w najmniejszych detalach.
Jedną z najwcześniejszych opisanych przepowiedni Matki Shipton, jest przepowiednia powiedziana Joanne Waller, która zmarła wkrótce po tym fakcie, w zacnym wieku 94 lat. Może to oznaczać, że Joanne jako młoda dziewczyna miała możliwość wsłuchiwania się w opowieści Matki Shipton niedługo przed jej śmiercią w 1561 roku.
Pomimo krążących rożnych wersji przepowiedni, znalazły one głęboki oddźwięk w umysłach ówczesnych ludzi, jak ma to miejsce również dzisiaj. Łatwo jest przeoczyć potęgę słowa mówionego, przekazywanego z pokolenia na pokolenie, zwłaszcza kiedy nie jest ono poparte dowodem na piśmie. W czasach Ursuli Sontheil, niewielu ludzi umiało czytać lub pisać. Niewiele też było do czytania: William Caxton otworzył swe wydawnictwo zaledwie 12 lat wcześniej. Wyobraźcie sobie ludzi głodnych sensacji, historii, w czasach, gdzie nie było komunikacji w sensie rozumianym dzisiaj, i tylko migoczący płomyk świecy rozpraszał panujące ciemności. Tak więc zasłyszane historie były przekazywane ustnie, czasami odrobinę upiększane. Jak historia o młodym arystokracie, który przyszedł do Matki Shipton po poradę i zapytał, czy mogła by podać mu datę śmierci jego ojca, najlepiej jak szybko ojciec odejdzie z tego świata. Potrzebował pieniędzy, a te odziedziczone po ojcu pomogłyby mu uciec przed wierzycielami. Jeśli mogła by mu powiedzieć czy ojciec umrze raczej wcześniej niż później, on gotów jest nawet odrobinę poczekać.
Matka Shipton nic mu nie odpowiedziała. Młody człowiek niedługo potem zachorował, a jego ojciec przyszedł do niej z prośbą o powiedzenie mu, czy jego syn wyzdrowieje. Oto jaką otrzymał odpowiedź:
"Those who gape out for others' death
Their own, unlooked for, comes about.
Earth he did seek; ere long, he shall have
of earth his fill; within his grave."
„Ci którzy wypatrują innych śmierci
Własną, niespodziewaną zobaczą idącą
Ziemię widział, przedwcześnie będzie miał ją
wokół: w swym grobie.”
Niedługo po tym młodzieniec zmarł. Jeden ze służących powiedział jego ojcu o wizycie syna u Matki Shipton. Wieść o jej mocy rozeszła się po okolicy, możliwe aby przestraszyć grzeszników.
Opowieści takie jak ta, podnosiły respekt jakim darzono Matkę Shipton. Nawet przed jej małżeństwem, kiedy była jeszcze młodą dziewczyna, pogłoski o jej mocy miały przestraszyć osoby obdarzające ją nieżyczliwymi komentarzami lub szydzącej z niej. Niektórzy nazywali ją „wiedźmą” lub „dzieckiem diabla”. Była fizycznie ułomna, prawdopodobnie miała skrzywiony kręgosłup lub grab. Dodatkowo, jej niezwykła inteligencja uczyniła deformację jej ciała trudniejszą do zniesienia.
Okoliczności jej narodzin odnoszą się jej matki Agaty, która jako sierota, znana była ze swojego „lenistwa i bezczynności”- co może po prostu oznaczać, że wolała okazjonalną prostytucję, a nie ciężką pracę w polu lub jako pomywaczka w kuchni.
Jeżeli wierzyć opowieściom, została uwiedziona przez pięknego czarodzieja, którzy znalazł ją śpiącą pod zacieniona skarpą, i następnie zapewnił jej odrobinę komfortu na czas odwiedzin. Mówi się, że jedna z kobiet, która uczestniczyła w późniejszym porodzie usłyszała, ze dotyk młodego człowieka z którym się spotykała był”zimny jak lód lub śnieg”. Kiedy zaszła w ciążę oburzeni sąsiedzi zażądali aby była ścigana za prostytucję. Została nawet doprowadzona przed lokalny sąd.
Nie ma wątpliwości, że Ursula była żwawą i złośliwą dziewczynką. Jedna z pierwszych opowieści o niej odnosi się do problemów których nastręczyła kobiecie, która zgodziła się nią opiekować. Znalazłszy otwarte drzwi otwarte po powrocie z zakupów, zastępcza matka Urszuli przestraszyła się iż dziecko zostało porwane, wezwała wiec sąsiadów aby dołączyli do niej, a następnie nerwowo weszła do domu. Sąsiedzi powiedzieli potem, że słyszeli straszne hałasy i zawodzenia, coś niewidzialnego próbowało zabronić im wejścia do kuchni. Przechodzący akurat duchowny uspokoił ich, i wszedł do środka jako pierwszy. Kolebka Ursuli była pusta. Około dwuletnia Ursula została znaleziona siedząc nago na stalowym pręcie w kominie. Uśmiechała się radośnie, „bardzo zadowolona ze swojego wyczynu”. Być może że jej przybrana matka, w obawie, że ktoś może zarzucić jej pozostawienie dziecka samego, zaczęła za zaistniałą sytuację winić diabła. Plotki na temat Ursuli zaczęły się jednakże rozprzestrzeniać.
Tęskniła za małżeństwem, tak jak inne dziewczyny, jednakże jej szanse były raczej marne . Nie miała posagu, również jej wygląd nie wabił kandydatów na męża. Mówiło się, używa specjalnego proszku lub rzuca uroki aby zwabić mężczyzn. Czegokolwiek używała, osiągnęła cel - Toby Shipton, stolarz z zawodu ożenił się z nią w 1512 roku, kiedy miała 24 lata.
Były to czasy przełomowe. Trzy lata wcześniej, Henryk VIII został koronowany nowego króla. Miał tylko 21, był odważny i przystojny, romantyczna postać, która wydawała się przewyższać wszystkich, grał na lutni, jak i jeździł konno, nie tylko rządził, zdobył również w serca ludzi.
Matka Shipton, teraz stateczna mężatka, prowadziła bezpieczne i spokojne życie. Nie mieli dzieci, lecz byli do siebie bardzo przywiązani. Około miesiąc po ślubie, jeden z jej sąsiadów przyszedł prosić ją o pomoc. Ktoś ukradł mu nowy fartuch i spódnice. W tych czasach były to bardzo drogie przedmioty. Reakcja Matki Shipton na rozpacz sąsiada była dla niej bardzo charakterystyczna. Zdecydowanie oświadczyła, że dobrze wie, kto ukradł ubrania i zapewniła go, że złodziej zwróci mu skradzione przedmioty. Następnego dnia, w trakcie trwającego jarmarku w tłumie pojawiła się pewna kobieta - Matka Shipton podeszła do niej i powiedziała – „To ona”. Faktycznie, kobieta miała na sobie skradzione przedmioty.
Po tym i podobnych wydarzeniach ludzie zaczęli wierzyć w jej nadprzyrodzone zdolności, zwłaszcza kiedy jej słowa dokładnie opisywały przyszłość.
"Water shall come over Ouze Bridge; and a windmill shall be set upon a tower,
and an Elm Tree shall lie at every mans' door..."
„Woda przejdzie ponad Mostem Ouze, a wiatrak ustawiony zostanie na wieży
i drzewo wiązowe będzie leżało przed każdymi drzwiami...”
„Aha”, powiedzieli ludzie, powtarzając te słowa, gdy nastąpił jeden z lokalnych cudów. Miasto York wybudowało własny wodociąg. Z lokalnej rzeki poprowadzono wiązowymi rurami wodę do wszystkich domostw, a pompy napędzał wiatrak.
Po tym i podobnych przepowiedniach, reputacja Matki Shipton zaczęła rozprzestrzeniać się poza granice hrabstwa Yorkshire. Wielcy ludzie ówczesnych czasów zaczęli pukać do jej drzwi. Niedługo po jej wyjściu za mąż, rozmawiała z samym królem na temat jego przyszłości.
Jej przepowiednie dotyczące osoby królewskiej, przedstawione w formie obrazowej, zostały rozpoznane jako odnoszące się do bieżących kontrowersji dotyczących pragnienia Henryka VIII, aby jego pierwsze małżeństwo z Katarzyną Aragońską unieważniono, tak, aby mógł poślubić Annę Boleyn. Anna Boleyn jest „Bykiem” proroctwa, częściowo z powodu jej imienia - to „Bulloigne” - oraz czarnej głowy byka w jej herbie. Henryk, w którego herbie jako hrabiego Richmond znajdowała się krowa, przedstawiony jest w formie żeńskiej - co jest swego rodzaju obrazą, z której bardzo cieszono się w XVI wieku. „Niższe krzewy” odpowiadają mniejszym klasztorom, „wielkie drzewa” to klasztory i opactwa większe i bardziej zamożne.
Część druga wkrótce. - w trakcie tłumaczenia
Użytkownik antietam edytował ten post 11.10.2012 - 20:35
