Być może niektórzy z was znają tematykę związaną z drukowaniem i replikacją obiektów przestrzennych, dla części osób może to być zupełna nowość, dlatego tytułem wstępu...
Drukowanie 3D stanowi rodzaj technologii pozwalającej na wytwarzanie przestrzennych obiektów przy pomocy nakładania / łączenia kolejnych warstw materiału będącego budulcem. Drukarki 3D są zwykle szybsze, tańsze i łatwiejsze w użyciu niż jakakolwiek inna technologia produkcyjna. Oferują projektantom możliwość tworzenia pojedynczych części jak i całych złożonych zespołów zbudowanych z materiałów o różnych właściwościach mechanicznych i fizycznych - wszystko to w pojedynczym procesie. Aktualnie drukowanie 3D służy głównie do obrazowania złożonych modeli oraz do tworzenia prototypów. Poniżej ciekawy film ilustrujący proces replikacji klucza francuskiego
Osobiście drukowałem kilka moich projektów. Metoda jest kosmicznie wygodna i bardzo lubię z niej korzystać. Zwłaszcza że nie jest taka droga jak się wydaję. Za przedmiot wielkości pendriva (10x20x70mm) płaci się nieco ponad 100 zł.
Oczywiście to zależy od typu druku. Ja mówię o takim jak jest przedstawiony na filmie. To są bodajże drukarki Z-Corpa - jednej z większych firm produkujących takie maszyny. Korzystają one ze sproszkowanego gipsu, który zostaje zlepiony ze sobą warstwa po warstwie, a następnie dodatkowo utwardzony żywicą. W tej technologii można tworzyć kolorowe wydruki - wystarczy wypuścić plik WRL.
Inna technologia - droższa. To stereolitografia. Bazuje na zbiorniku z foto-utwardzalną żywicą. Promień lasera utwardza każdą warstwę. Im więcej warstw, tym dokładniejszy wydruk i także droższy. Robiąc w tej technologii dostajemy schodki na powierzchni które trzeba wyrównać. Jednak elementy mogą osiągać wytrzymałość ABSu (tworzywo z którego tworzy się dobre obudowy urządzeń codziennego użytku).
http://www.youtube.com/watch?v=jVgdLxfjrV4
Istnieją także drukarki drukujące drobinami metali. To już jest bardzo kosztowna zabawa. Głównie z powodu braku maszyn do tego przeznaczonych w Polsce.
http://www.youtube.com/watch?v=C3_twsI4VG0
Jednak jest także inna, ciekawsza rzecz. Drukarka 3D Open Source! Dokładnie. Każdy może ją zrobić. Ona działa na bazie topienia linki z różnych tworzyw w głowicy i rzucania kropel na odpowiednie miejsce.
Ta technologia ma juz swoje lata, juz kilka lat temu o tym czytalem chyba w focusie
Ciekawe czy kiedys bedzie cos w rodzaju drukarki 3D jaki mozna zobaczyc w piatym elemencie gdzie "wydrukowano" czlowieka
Zapraszam wszystkich zainteresowanych tematem Rapid Prototyping oraz skanowania 3d i drukowania 3d do Poznania. Wszelkie informacje na temat naszej działalności znajdują się na naszej stronie internetowej: [...]
Edycja: Dziki Kurak
Użytkownik Dziki Kurak edytował ten post 06.02.2012 - 11:56
Nielegalne drukowanie rzeczywistości Paweł Kamiński 24.11.2012
Nie pytajmy, co zrobiliby ludzie, gdyby mogli skopiować prawie każdy przedmiot - bo odpowiedź jest oczywista. Spytajmy, co zrobiłyby firmy, które do tej pory te przedmioty produkowały? Tata. Co oni z nim zrobili.
Gdy skończyli, wyglądał jakby zmagał się z całą drużyną rugby. Wyciągnęli go przez drzwi i pozwolili reporterom się napatrzeć, zanim wrzucili go do samochodu. Rzecznik cały czas opowiadał, jak zorganizowana operacja przestępcza kierowana przez mojego Tatę była odpowiedzialna za straty rzędu 20 milionów w nielegalnych wyrobach. Zaś mój tata, zdesperowany złoczyńca, opierał się aresztowaniu.
Oglądałam to wszystko na moim telefonie, siedząc w zdemolowanym dużym pokoju. Zastanawiałam się jak ktokolwiek mógł spojrzeć na nasze okropne, brudne mieszkanie i pomylić je z siedzibą szefa zorganizowanej grupy przestępczej. Oczywiście, zabrali drukarkę i niczym trofeum pokazywali ją pismakom. Mały ołtarzyk, na którym stała w aneksie kuchennym, wydawał się straszliwie pusty. Gdy się ocknęłam - ogarnęłam mieszkanie oraz uratowałam mojego biednego piszczącego kanarka, położyłam tam blender. Został wykonany z drukowanych części - wytrzyma jeszcze miesiąc zanim będę musiała wydrukować nowe łożyska i inne ruchome elementy. W tamtych czasach mogłam rozebrać i potem zmontować wszystko, co mogło zostać wydrukowane.
Powyższy cytat pochodzi z opowiadania "Printcrime" opublikowanego w 2006 roku przez Cory'ego Doctorowa - kanadyjskiego pisarza science fiction, dziennikarza, blogera i popularyzatora idei wolnej kultury. Doctorow przedstawia w swoim tekście antyutopię - wizję społeczeństwa, gdzie drukarki 3D stały się narzędziem tak powszechnym i prostym w użyciu, że każdy może sobie na nie pozwolić. Jednocześnie - z tych samych powodów - drukarki zostały urządzeniem zakazanym. Zaś ludzie je wykorzystujący i oferujący innym swoje wyroby są ścigani i skazywani surowymi wyrokami za naruszanie patentów i prawa własności intelektualnej. Opowiadanie można w całości przeczytać na stronie Doctorowa, w kilku popularnych formatach - dostępne jest na licencji Creative Commons. Fani wykonali też wersję animowaną:
"Byłeś w więzieniu dziesięć lat, Tato. Dziesięć. Lat. Zamierzasz ryzykować następne dziesięć, żeby wydrukować więcej blenderów, farmaceutyków, laptopów i designerskich kapeluszy?"
Dziś, sześć lat po premierze opowiadania, wizja jest bliższa realizacji, niż mogłoby się wydawać. Co prawda nikt nie zamierza zamykać ludzi w więzieniach, ale dostęp do drukarek 3D staje się coraz łatwiejszy. Dostępne są od 30 lat - od lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia ze sproszkowanej żywicy drukuje się laserowo modele i prototypy. Jednak dopiero od kilku lat zaczynają docierać do zbiorowej świadomości - coraz więcej osób orientuje się, jak duży potencjał kryje się w takich urządzeniach.
By zostać twórcą niepotrzebne są zdolności manualne - wystarczy przygotowany na komputerze model. Osoba kreatywna pokusi się o zrobienie swojego, osoba praktyczna może poszukać w sieci gotowego, który spełni jej wymagania. Niezależnie od pochodzenia, drukarka wykona go w takiej ilości kopii, na jaką wystarczy nam materiału. A tym może być nie tylko najpopularniejszy plastik czy gips - drukować da się z tytanu, kości albo... czekolady.
Zasada działania drukarek jest prosta. Program zwany Slicerem bierze komputerowy model 3D przedmiotu i dzieli go na cienkie warstwy. Drukarka nakłada je jedną po drugiej, modelując kształt. Najłatwiej zrozumieć to na przykładzie - niedawno prezentowaliśmy, jak w Polsce na drukarce RapCraft można w 20 minut wydrukować działający gwizdek: Zobacz jak wydrukowaliśmy prawdziwy gwizdek na drukarce. To możliwe!
W internecie popularny jest cytat, wygłoszony rzekomo przez jednego z szefów Google, który nieco wyolbrzymia możliwości drukarek 3D: "Pomyśl, to jak Chiny na twoim biurku". Jednak nie bez powodu magazyn Time przyznałdrukarce 3D MakerBot Replicator 2 tytuł jednej z najważniejszych innowacji technologicznych tego roku.
Teoria brzmi ładnie, ale w praktyce można odnieść wrażenie, że drukarki 3D nadal są poza zasięgiem zwykłego śmiertelnika. Wystarczy spojrzeć na wspomnianego Replicatora 2, który kosztuje 2199 dolarów, a zestaw pozwalający złożyć drukarkę Ultimaker - 1194 euro. Są co prawda tańsze modele - kosztujące poniżej 1000 dolarów. Jednak wiele z nich trzeba złożyć samemu, bowiem oparte są na otwartych - dostępnych dla każdego - rozwiązaniach. Tak działa projekt Fab@Home czy RepRap. Nadal jest to jednak zabawa dla pasjonatów.
By jednak rozpocząć tworzenie własnych przedmiotów nie trzeba od razu kupować drukarki. Wystarczy udać się na jeden ze specjalnych serwisów internetowych. Sculpteo, Shapeways, Ponoko czy i.materialise to tylko kilka przykładów stron, które oferują możliwość przesłania im projektu 3D i wybrania materiału, a z zamian odsyłają gotowy produkt. Niektóre pozwalają też twórcom na sprzedawanie swoich przedmiotów za pośrednictwem serwisu.
Każda z tych stron wymaga jednak znajomości obsługi programu do stworzenia trójwymiarowego modelu, ale i ta bariera powoli pada. Firmy oferujące drukowanie 3D cały czas pracują nad tym, by proces kreowania własnych przedmiotów uprościć i przybliżyć do zwykłego użytkownika. Niektóre oferują przerysowywanie projektów 2D na 3D, inne publikują poradniki do popularnych programów lub własne programy. Na stronie Cubify znajdziemy aplikacje pozwalające na zaprojektowanie kilku prostych przedmiotów: figurek, pierścionków, zawieszek czy bransoletek. Nie jest to wiele, ale na początek - by obudzić świadomość i kreatywność - wystarczy.
Są też pomysły zewnętrzne, które pozwalają, by własny przedmiot zaprojektował nawet przedszkolak. Dwóch studentów MIT przygotowało projekt Minecraft.print(). To skrypt, który umożliwia wydrukowanie projektów wykonanych w popularnej grze o budowaniu z klocków - Minecraft. Może nie jest to najwygodniejsza metoda tworzenia przedmiotów, bowiem wszystko trzeba zbudować z małych kostek, ale gra jest dużo prostsza w obsłudze, niż dowolny program do modelowania 3D.
Jeśli ktoś zechce przejść na wyższy poziom - w sieci łatwo znaleźć poradniki pozwalające przenieść modele 3D z Minecrafta do popularnego programu Blender. Potem wystarczy go poprawić i można zamawiać swój przedmiot na jednej z podanych wyżej stron.
Spopularyzowanie druku 3D może doprowadzić do zupełnej zmiany handlu internetowego - jak pisze Łukasz Partyka w tekście na Next.gazeta.pl: Handlowiec pełną gębą internetowy nie będzie wysyłał do klientów przedmiotów fizycznych, tylko wirtualne. Prawdziwy e-sprzedawca będzie miał do zaoferowania tylko projekty. W dodatku takie modularne, z których można sobie poskładać wymarzony wózek w wybranych kolorach i np. z fotką ulubionego miśka pasażerki. Producenta w tym łańcuchu nie będzie, a raczej - znajdzie się on na końcu. Producentem będzie konsument.
Na wspomnianym serwisie Cubify można zamówić własne roboty - składa się je z części dobieranych z katalogu, maluje według uznania. Każdy może być inny - koniec z identycznymi zabawkami.
Trzeba jednak pamiętać, że przeniesienie dowolnej sfery do sieci oznacza, że bardzo łatwo utracić nad nią kontrolę. Nie trzeba przypominać, jak przejście w epokę cyfrową wpłynęło na dystrybucję muzyki czy książek. Każdą zdigitalizowaną treść łatwo jest skopiować, powielić, czy przerobić - to samo dotyczy druku 3D. Już teraz w sieci można znaleźć gotowe projekty, wystarczy udać się chociażby na Thingiverse gdzie twórcy dzielą się swoimi za darmo. Popularny serwis z torrentami, The Pirate Bay, też ma już specjalną kategorię Physibles na projekty 3D przedmiotów . O ironio, jednym z popularniejszych projektów w niej jest maska Guya Fawkesa, symbol Anonimowych - walczących m.in. z korporacjami. Wszak gdy maskę kupuje się w sklepie, pieniądze trafiają do wytwórni Time Warner, która wyprodukowała film i zastrzegła wzór tej maski.
Nic dziwnego, że firmy produkujące proste do podrobienia przedmioty zaczynają bać się o swój los i na pewno będą próbowały walczyć prawnie z autorami kopii ich wyrobów. Do eskalacji dojdzie, gdy do użytku trafią drukarki umożliwiające proste i szybkie skanowanie przedmiotów i tworzenie ich kopii - wywołają rewolucję niczym druk, kserokopiarki albo nagrywarki płyt CD. Tylko większą, bo pozwolą skopiować prawie dowolny fizyczny obiekt. Nie zdajemy sobie sprawy, ale wizja z "Printcrime" zaczyna nabierać kształtu.
Kto się boi?
Magazyn Wired opisał historię Thomasa Valenty'ego, który zainspirowany figurkami do gry strategicznej Warhammer 40k postanowił przygotować własne. Projekty dwunożnego robota bojowego oraz czołgu umieścił na Thingiverse, by każdy mógł je ściągnąć. Nie trwało to jednak długo - do serwisu zgłosili się prawnicy firmy Games Workshop żądając usunięcia projektów. Powoływali się na Digital Millennium Copyright Act - ustawę zabraniającą tworzenia i rozpowszechniania technologii, które mogą pomagać w naruszaniu mechanizmów ograniczeń kopiowania.
W dyskusji jaką wywołało to wydarzenie pojawia się głos, że posiadacze drukarek 3D są w łatwiejszej sytuacji, niż osoby kopiujące muzykę - przedmioty chroni bowiem prawo patentowe, a nie autorskie. Działa ono krócej i często obejmuje tylko gotowe przedmioty - więc drukowanie części nie powinno być karalne. Muszą jednak uważać na kopiowanie przedmiotów artystycznych albo designu obiektów. Nie powinno więc być problemu z hobbystami drukującymi sobie figurki do Warhammera - tak długo, jak plastikowi żołnierze nie będą wzorowane na wyglądzie oryginalnych Space Marines. O to Games Workshop oskarżyło Valenty'ego. Siła produktów tej firmy leży głównie w designie - w rzeczywistości figurka to odrobina plastiku wartego może dolara - w domu drukuje się ją kilka godzin. W sklepie kosztują zaś kilkanaście, jeśli nie kilkadziesiąt dolarów.
Podobny los spotkał Todda Blatta, który przygotował projekt wykonania kostki podobnej d tej z filmu "Super 8". W 18 godzin po wysłaniu modelu na serwis Shapeways dostał pismo od wytwórni Paramount żądające zaprzestania i zaniechania produkcji i sprzedaży. Przystał na to i usunął projekt, zanim ktoś zdążył go zamówić - jak tłumaczy, była to zwykła działalność fanowska i nie chciał kłopotów prawnych. Na swoim blogu linkuje do firmy, która sprzedaje oficjalne i licencjonowane (!) kostki.
Naukowiec Golan Levin wraz ze studentem Shawnem Simsem postanowił zrobić małą prowokację - zaczęło się od przygotowania kilku elementów, które umożliwiałyby jego synowi łączenie zestawów klocków różnych firm. Skończyło na opublikowanym w marcu Free Universal Construction Kit - zestawie projektów, które umożliwiają wydrukowanie ponad 45 klocków, które łączą ze sobą różne licencjonowane zestawy konstrukcyjne - Lego z Fischertechnik, Duplo, z Krinkles itd.
Naukowcy użyli specjalnych narzędzi, by przygotować kopie klocków z dokładnością do 3 mikronów. Wiedząc, jaka może być reakcja korporacji, korzystali tylko z zabawek, na które patenty wygasły lata temu, a na wszelki wypadek planowali wypuścić projekt anonimowo. Okazało się jednak, że Lego nie zamierza stwarzać im trudności, dopóki twórcy nie naruszają znaku towarowego - czyli mogą drukować klocki, ale nie umieszczać na nich napis „Lego”. Podobnie zachowało się Hasbro oraz inne firmy robiące zestawy konstrukcyjne. Levin i Sims nie otrzymali żadnego pisma, ale prawnicy na wszelki wypadek radzą im trzymać się prostych elementów konstrukcyjnych, podobnych w każdych klockach, unikając dekoracyjnych.
Jednak produkowanie zabawek to tylko jedna, mniej niebezpieczna, strona medalu. W sierpniu tego roku grupa ludzi nazywająca siebie Defense Distributed wystartowała z projektem "Wiki Weapon Project”. Ich celem jest zaprojektowanie pistoletu kalibru .22 z plastiku. Schemat będzie dostępny dla każdego w sieci i wydrukowania w domu. Zdaniem Cody'ego Wilsona, pomysłodawcy inicjatywy, nie musi to być broń wielokrotnego użytku - ważne, by wystrzeliła raz, który może być kluczowy.
Grupa potrzebowała 20 tysięcy dolarów, by wypożyczyć drukarkę i nagrodzić autora projektu na odpowiednio wytrzymały pistolet - acz deklarowała, że i tak dostali pierwsze schematy od pasjonatów broni. Próbowali zebrać te pieniądze przez platformę crowdfoundingową Indiegogo, jednak ich kampania została zablokowana za łamanie regulaminu - nie wolno tam finansować produkcji broni. Wilson nie zrezygnował i dalej zbierał pieniądze przez PayPal - dostał 11 tysięcy, które pozwoliło mu zacząć projekt. Jak mówi - chce pozwolić ludziom zrobić broń, którą i tak mogliby mieć. Dopóki nie robią jej na sprzedaż, wszystko jest w porządku.
Można podejrzewać, że jeśli zjawisko zacznie się nasilać, pojawią się propozycje nowych praw, które będą usiłowały regulować, co komu wolno drukować. Kilka dni temu firma Myhrvold dostała patent na rozwiązanie techniczne, które ma sprawdzać, czy projekty przesyłane do drukarki nie są chronione prawem oraz czy drukujący ma pozwolenie na tworzenie takich obiektów. Oprogramowanie ochronne ma być instalowane w drukarkach, by nie stały się kopiarkami przedmiotów. DRM dla fizycznych obiektów stanie się faktem.
I zapewne jak w przypadku walki z rozprzestrzenianiem cyfrowych kopii gier czy muzyki pojawią się sposoby obejścia tych trudności, grupy crackerów się w tym specjalizujące oraz organizacje za wszelką cenę walczące z łamaniem prawa i nakładające kary finansowe na obywateli. Czy drukowanie 3D wpadnie w tę samą pułapkę, co cyfrowa dystrybucja kultury, czy do tego czasu uda się wymyślić mądrzejsze rozwiązanie?
No i jest jeszcze inna pułapka, w którą wpaść mogą obrońcy praw i patentów. Można zakazywać sprzedaży drukarek, ale przecież mówimy o urządzeniach, które potrafią drukować przedmioty. Niektóre - np. wspomniane RepRap czy RapCraft potrafią drukować swoje własne części - ten drugi już aż 70%. Naukowcy pracują nad tym, by nie tylko dało się je uzupełniać i naprawiać, ale by były to urządzenia praktycznie samoreplikujące. "Lanie, zamierzam wydrukować więcej drukarek. O wiele więcej drukarek. Po jednej dla każdego. To jest warte wylądowania w więzieniu. To jest warte każdej ceny."
Teoretycznie nie do powstrzymania.
-
Fragmenty opowiadania "Printcrime" zostały przetłumaczone przez autora artykułu.
Nie uda im (korporacjom) się zablokować kopiowania, tak jak nie udało się zablokować kopiowania muzyki czy filmów. Choć oczywiście technologia do kopiowania danych jest dużo bardziej rozwinięta i powszechna.
Dla mnie drukowanie 3D to prawdziwie fenomenalny wynalazek, i jako taki będzie napotykał na bariery ze strony ludzi, dla których nie liczy się lepsze życie, a tylko zyski.
Może kiedyś będziemy sobie drukowali pralki i inne przedmioty, i to bez zaszytej zaplanowanej zawodności . Chociaż to nie za naszego, i pewnie wielu innych pokoleń.
