Obłoki srebrzyste 2011
W najbliższych tygodniach po zachodzie Słońca w środkowej i północnej Europie będzie można obserwować nietypowe i zarazem bardzo ciekawe zjawisko. Czym są obłoki srebrzyste?
Obłoki srebrzyste (ang. noctilucent clouds) - polarne chmury mezosferyczne, popularnie zwane NLC są rzadko obserwowanymi chmurami widzianymi w półzmroku przy zmierzchu lub świcie, kiedy słońce jest 6-16 stopni poniżej horyzontu. Najczęściej obserwowane są w pasie pomiędzy 50° i 70° (północnej i południowej szerokości). Obłoki srebrzyste są najwyższymi chmurami obserwowanymi z ziemi, znajdują się w mezosferze około 75 ~ 85 km ponad ziemią. Odkryto je w 1885 roku, dwa lata po wybuchu wulkanu Krakatau, z którym je początkowo wiązano. Jednak, gdy echa eksplozji ucichły, obłoki zaczęły pojawiać się coraz częściej. 25 kwietnia 2007 został wystrzelony satelita AIM w celu zbadania tych chmur w czasie dwuletniej misji.
W czerwcu i lipcu tuż po zachodzie Słońca na niebie północno-zachodnim możemy obserwować bardzo ciekawe zjawisko. Mowa o obłokach srebrzystych, które wciąż spędzają sen z powiek naukowcom. W ubiegłych latach mogliśmy podziwiać prawdziwą eksplozję tego zjawiska, ale pomimo wielu badań, nadal nie do końca udało się je poznać i zrozumieć.
Tajemnicze obłoki
Obłoki srebrzyste, które często są mylone z zorzami polarnymi, chociaż zupełnie się od nich różnią, wciąż pozostają zjawiskiem w znacznej części tajemniczym, ponieważ do tej pory naukowcom nie udało się do końca wyjaśnić tego jak powstają. Na nocnym niebie, gdy dni są najdłuższe w całym roku, a noc zapada na zaledwie kilka godzin, na niebie zobaczyć można obłoki, które tylko z pozoru wyglądają normalnie. W rzeczywistości są to obłoki o barwie niebieskawej lub srebrzystej, a czasami pomarańczowej do czerwonej. Dzięki temu odcinają się na tle ciemnego nocnego nieba. Są one bardzo podobne do chmur wysokiego piętra, a więc cirrus i altostratus. Zjawisko to występuje jedynie w północnej części strefy umiarkowanej, gdyż tylko tam w porze letniej Słońce chowa się za horyzont najpłycej, z uwagi na bliską obecność terenów panowania dnia polarnego. Obłoki srebrzyste unoszą się na wysokości 85 kilometrów nad powierzchnią ziemi, a więc o ponad 70 kilometrów wyżej niż nawet najbardziej rozbudowane w pionie zwyczajne chmury, w tym cumulonimbus i cirrus.
Sonda odkrywa sekrety
Naukowcy nie są ostatecznie pewni o sposobie ich powstawania. Dlatego też w 2007 roku wysłali sondę kosmiczną AIM, której celem jest zbadanie i odkrycie wszystkich tajemnic niezwykłych obłoków srebrzystych. Sonda została wyniesiona na orbitę, na wysokość 600 kilometrów nad powierzchnię Ziemi. Wyposażona jest w instrumenty wykonujące zdjęcia satelitarne chmur, dokonujące pomiaru limbu, co umożliwia określenie pionowej struktury atmosfery, a także w instrument, który pozwala na ocenę źródła cząstek pyłu kosmicznego w górnej atmosferze. Urządzenie jest zasilane poprzez panele słoneczne. Wyniki jej badań mogą okazać się przełomem w dziedzinie poznawania ziemskiej atmosfery, która wciąż ma wiele tajemnic.
Skąd się biorą?
Obecnie sądzi się, że obłoki srebrzyste są zbudowane z drobnego pyłu kosmicznego. Inna teoria mówi o czynnikach bezpośrednio związanych z globalnym ociepleniem, a więc gazami cieplarnianymi powstałymi w skutek działalności ludzkiej. Wiemy też, że pierwsza ich obserwacja została poczyniona dopiero w 1885 roku, czyli dwa lata po erupcji wulkanu Krakatau, jednej z największych erupcji w dziejach ludzkości. Dlatego też nie wyklucza się tego, że wywoływać je może obecność popiołów wulkanicznych lub gazów. Tak czy inaczej obłoki są tak niecodziennym zjawiskiem, że na pewno warto je wypatrywać w letnie wieczory.
źr1 źr2 Obłoki srebrzyste 2009 - galeria spaceweather.com - zdjęcia również z Polski
http://www.youtube.com/watch?v=Qq-JUujiXNo
Pierwsze obłoki srebrzyste w 2011 roku + zorza polarna. (timelapse)
http://www.youtube.com/watch?v=5BDCS4dIW_w
Użytkownik dżekson edytował ten post 15.06.2011 - 16:40
