Neandertalczycy mięsożerni, neandertalczycy wszystkożerni
Neandertalskie trzonowce. Copyright: Senckenberg Forschungsinstitut
Dieta neandertalczyków była dostosowana do środowiska – stwierdził międzynarodowy zespół badaczy, który analizował ślady starcia na zębach trzonowych tych wymarłych ludzi oraz Homo sapiens.
Choć takie stwierdzenie może wydawać się czymś oczywistym, to jednak tak nie jest. Przez długi czas zakładano bowiem, że dieta neandertalczyków była mało urozmaicona i składała się prawie wyłącznie z mięsa i to w dodatku dużych zwierząt. Uważano nawet, że przywiązanie do mięsa doprowadziło do wymarcia tego gatunku. Gdy w wyniku zmian klimatycznych zniknęły wielkie ssaki, to – zdaniem niektórych – neandertalczycy nie zdołali w odróżnieniu od wszystkożernych Homo sapiens dostosować się do nowego środowiska. Źródłem hipotezy o wybitnie mięsnej diecie neandertalczyków był brak na neandertalskich stanowiskach śladów spożywania roślin.
Różne badania ostatnich lat podważały jednak to założenie. Niedawne analizy kamienia nazębnego z neandertalskich zębów wykazały bezsprzecznie, że neandertalczycy jedli rośliny. Co więcej często nawet je gotowali.
Zespół, na czele którego stoi dr Luca Fiorenzi, również przyjrzał się zębom, ale skupił się na śladach starcia na powierzchni żującej górnych trzonowców. Badacze analizowali nie tylko zęby neandertalczyków (19 sztuk), ale też dawnych Homo sapiens (12) oraz współczesnych łowców-zbieraczy (42, w tym m.in. Inuitów, aborygenów i buszmenów San).
Dzięki połączeniu wyników badań zębów współczesnych łowców-zbieraczy z informacjami o ich diecie, naukowcy nauczyli się jak odróżniać od siebie trzonowce mięsożerców i wszystkożerców. Uzbrojeni w tę wiedzę mogli przystąpić do głównej części badań, czyli ustalenia diety dawnych ludzi.
Stanowiska, z których pochodziły zęby neandertalczyków i Homo sapiens jedzących głównie mięso. Copyright: Senckenberg Forschungsinstitut
Okazało się, że zarówno u neandertalczyków jak i u dawnych Homo sapiens ze stanowisk w Europie starcia powierzchni żujących wskazują na dietę mięsną. Tymczasem przedstawiciele obu gatunków z Bliskiego Wschodu mają ślady charakterystyczne dla diety mieszanej.
Taki podział jest oczywiście łatwy do wyjaśnienia. Tereny południowe dostarczały bowiem w tamtym czasie dużo więcej pożywienia roślinnego w postaci owoców, ziaren czy orzechów. Na chłodnej północy dostęp do takiego jedzenia był ograniczony w związku z czym ludzie – niezależnie od gatunku – musieli bardziej polegać na pokarmie pochodzenia zwierzęcego. Jedynym europejskim stanowiskiem, gdzie zęby wykazały dietę mieszaną jest Krapina w Chorwacji.
Stanowiska, z których pochodziły zęby neandertalczyków i Homo sapiens korzystających z diety mieszanej. Copyright: Senckenberg Forschungsinstitut
Tak więc mamy kolejny już dowód na to, że neandertalczycy byli gatunkiem wszystkożernym. Opisane powyżej badania mogą jednak być pewnym usprawiedliwieniem dla dawnych tez o mięsożerności naszych wymarłych kuzynów. W końcu przez długi czas wiedza o neandertalczykach kształtowała się tylko w oparciu o europejskie znaleziska.
Źródło