Rekordowa utrata ozonu nad Arktyką
Ilustracja przedstawia rozkład temperatur nad Biegunem Północnym 6 marca 2011 roku, kiedy rozpoczęła się masowa utrata ozonu. Mapę rozkładu temperatur uzyskano dzięki instrumentom MIPAS. (Credits: Karlsruher Institut für Technologie (KIT))
Satelita Envisat należący do Europejskiej Agencji Kosmicznej, zarejestrował wyjątkowo niski poziom ozonu nad rejonem euro-atlantyckim w marcu tego roku.
Według naukowców, przyczyną utraty ozonu jest polarny cyklon nad Biegunem Północnym. Wyjątkowo silny wiatr izoluje zimne masy powietrza nad tym obszarem i uniemożliwia im mieszanie się z powietrzem ze średnich szerokości geograficznych.
Na chłodne masy powietrza nad Arktyką oddziałuje marcowe słońce (podobnie dzieje się w zimie na Antarktydzie). Przez to uwalniają się atomy chloru i boru z pochodnych chlorofluorowęglowodorów (CFC), rozbijające cząsteczki ozonu na pojedyncze cząstki tlenu.
Ozon znajduje się w ziemskiej stratosferze, na wysokości 20-25km nad powierzchnią. Stanowi warstwę ochronną przed słonecznym promieniowaniem ultrafioletowym, szczególnie groźnym dla morskich organizmów. Jest ono także zagrożeniem dla ludzi, może doprowadzić do raka skóry.
Biegun Północny - bardzo szybka utrata ozonu.
Poziom stężenia ozonu na Arktyce zbliża się niezwykle szybko do najniższego stanu odkąd prowadzone są pomiary.
Odnotowuje się znaczne wahania temperatury stratosfery nad Arktyką. W zimie 2010 roku była bardzo wysoka, za to w roku 1997 wyjątkowo niska, porównywalna z aktualną. Naukowcy podejrzewają, że niska temperatura w 1997 i 2011 roku jest powiązana z globalnymi zmianami klimatu.
Badacze przewidują dwa odmienne scenariusze. Jeden z nich zakłada zwiększone ubytki ozonu w przyszłości i dalszy spadek temperatury w zimie nad Arktyką. Drugi rzecz przeciwną – usprawniony przepływ mas powietrza w stratosferze między tropikami a wyższymi szerokościami geograficznymi i „załatanie” ubytków ozonu.
Stężenie CFC niestety nie maleje i freony wciąż wywierają wpływ na ozon. Dalsze obserwacje satelitarne pozwolą na dokładniejsze poznanie przepływu ozonu i zmian temperatury nad Biegunem Północnym, co pozwoli na dokładniejsze opracowanie przyszłych scenariuszy dla tego obszaru.
(Źródło: ESA)
http://www.realt5000...utf/pl/1734098/
http://www.kosmonaut...nu-arktyka.html
Użytkownik Alexi Arduscoini edytował ten post 02.05.2011 - 11:56
