[size=24][b][center:8638cfa9df]CZERWIEC
Bezpośrednią przyczyną robotniczych protestów w 1976r. była drastyczna podwyżka cen żywności, ogłoszone 24 czerwca przez premiera Piotra Jarosiewicza. Mięso i ryby drożały średnio o 69% (lepsze gatunki wędlin nawet o 110%), nabiał o 64%, ryż o 150%, cukier o 90%. W praktyce np.: kilogram schabu wieprzowego miał zdrożeć z 56zł do 100 zł, a kilogram szynki gotowanej z 90 zł do 186zł. Aby zrównoważyć skutki podwyżki władze przeiwdywały rekompensaty pieniężne. Dla osób najmniej zarabiających (z pensją poniżej 1300zł) przewidziano wypłatę 240zł miesięcznie, zaś dla zarabiających powyżej 6000zł, nawet 600 zł miesięcznie. Uznano je za skrajnie niesprawiedliwe.
W strajkach 25 czerwca uczestniczyło łącznie 70-80 tys. osób na terenie 24 województw. W Radomiu, Ursusie i Płocku doszło do pochodów i demonstracji, zakończonych starciami z milicją, a w przypadku Radomia dramatycznymi walkami ulicznymi. Splądrowano i podpalono gmach Komitetu Wojewódzkiego PZPR, próbowano podpalić Urząd Wojewódzki oraz Biuro Paszportów Komendy Wojewódzkiej MO. W trakcie kilkugodzinnych walk ulicznych zginęli Jan Łabęcki i Tadeusz Ząbecki, zabici przez przyczepę wypełnioną betonowymi płytami, którą próbowali zepchnąć w kierunku zbliżających się ZOMOwców.
Do tłumienia protestu użyto jednostek ZOMO sprowadzonych z Warszawy, Kielc, Lublina, Łodzi. W sumie w ulicznych starciach wzięło udział około 1600 funkcjonariuszy mundurowych i cywilnych.
Protesty spacyfikowano brutalnym biciem. Zatrzymywanych demonstrantów przeprowadzono przez osławione „ścieżki zdrowia”. Funkcjonariusze milicji, ustawieni w szpaler bili ich po całym ciele długimi pałkami szturmowymi i kopali. Bito również przypadkowo napotkane osoby na ulicy osoby. Śmiertelną ofiarą spotkania z milicyjnym patrolem był Jan Brożyna, o zabójstwo którego oskarżono świadków jego pobicia. Drugą śmiertelną ofiarą poczerwcowych represji był ks. Roman Kotlarz, który w czasie mszy po 25 czeerwca modlił się w intencji robotników - - odpowiedzialność za jego śmierć spoczywa na Służbie Bezpieczeństwa.
Zatrzymywani w Radomiu, Ursusie i Płocku stawali przed kolegiami i sądami, które karały ich zgodnie z arbitralnymi decyzjami władz. Latem i jesienią 1976r. przed Sądem Wojewódzkim w Radomiu odbyły się procesy 25 osób, wytypowanych na „prowodyrów” wydarzeń. Osiem z nich skazano na karę od 8 do 10 lat więzienia, jedenaście otrzymało karę otrzymało karę od 5 do 6 lat, a sześć na 2 do 4 lat.
Władze jeszcze wieczorem 25 czerwca wycofały się z projektu podwyżki cen, a spektakularna porażka „operacji cenowej” zachwiała autorytetem całej ekipy Gierka. Kierownictwo partyjno-państwowe traktowało tę decyzję jako chwilowe ustępstwo. Postanowiono więc zwołać wielotysięczne wiece oraz uruchomić kampanię propagandową. Miały one służyć zademonstrowaniu jedności i siły partii, poparcia dla przywódców oraz napiętnowaniu demonstrantów z Radomia i Ursusa.
W celu udzielenie pomocy prześladowanym robotnikom, w środowiskach opozycyjnych podjęto działania ,które różniły się jakością i skalą od dotychczasowych. Zbiorowe i indywidualne listy protestacyjne kierowane do władz z wielu środowisk, pomoc materialna, prawna i medyczna udzielana represjonowanym i ich rodzinom zaowocowały powstanie Komitetu Obrony Robotników, a później rozwojem demokratycznej opozycji, przełamującej monopol władz w działalności wydawniczej, informacyjnej, naukowej. Znaczącym jej sukcesem były amnestie z lutego i lipca 1977r. obejmujące skazanych robotników.
