za wikipedia.org:
Anomalią sond Pioneer zostały nazwane rozbieżności między przewidywanymi trajektoriami sond kosmicznych, a ich prawdziwym torem lotu. Efekt ten jest najbardziej wyraźny w przypadku sond Pioneer 10 i Pioneer 11. Do tej pory nie istnieje żadne, akceptowane wytłumaczenie takiego zachowania się pojazdów. Spekulacje przedstawiają całe spektrum możliwości, od błędnej konstrukcji pojazdów powodującej wyciek gazów, poprzez istnienie nieznanych efektów i zjawisk, aż do konieczności całkowitego przebudowania współczesnych teorii fizycznych.
Efekt ten zauważony został przy okazji analizy danych prędkości i położenia powstałych przez określenie przesunięcia dopplerowskiego sygnału radiowego wysyłanego przez sondy. Po uwzględnieniu wszystkich sił działających na pojazdy naukowcy odkryli istnienie małej nieznanej siły, powodującej przyspieszenie obu pojazdów w kierunku do Słońca o (8.74 ± 1.33) × 10−10 m/s2.
Dane uzyskane z sond Galileo i Ulysses wykazały podobną prawidłowość, aczkolwiek z wielu względów (bliskość Słońca, stabilizacja trójosiowa pojazdu) nie mogą być one uznane za wystarczająco wiarygodne, aby uwzględnić je w poszukiwaniach wyjaśnienia anomalii.
Szczególność sond Pioneer 10 i 11 umożliwiająca dokładne badanie anomalii na podstawie danych telemetrycznych polega na tym, że oba pojazdy podczas całego swojego lotu międzyplanetarnego, były stabilizowane obrotowo, co wykluczało zaburzenia trajektorii spowodowane odpalaniem silników manewrowych.
Możliwe wytłumaczenia anomalii:
* błędy obserwacyjne
* faktyczne wyhamowywanie pojazdów przez:
o nieznane siły grawitacyjne (obiekty pasa Kuipera, ciemna materia)
o tarcie pyłu międzyplanetarnego, wpływ promieniowania kosmicznego
o wyciek gazów (np. helu powstałego w generatorach izotopowych pojazdów)
o wpływ ciśnienia wiatru słonecznego, transmisji radiowych pojazdów, emisji ciepła z generatorów izotopowych
o siły elektromagnetyczne
* nieznane prawa fizyki
Sondy Pioneer 10 i 11 ze względu na wyczerpanie się zapasów paliwa izotopowego w generatorach nie dostarczają już nowych danych. Sonda Galileo została celowo skierowana i spalona w atmosferze Jowisza. Dane z innych sond, np. Cassini okazały się nieprzydatne.
Istnieje kilka możliwości rozwiązania zagadki sond Pioneer.
* Dalsza analiza danych archiwalnych - w odzyskiwanie i przetwarzanie danych zaangażowała się organizacja The Planetary Society uzyskując szerokie poparcie wśród społeczności naukowców oraz amatorów entuzjastów.
* Sonda New Horizons podczas swojego lotu w kierunku Plutona będzie przez dłuższy czas stabilizowana obrotowo, co umożliwi uzyskanie nowych danych.
* Zaproponowano zbudowanie specjalnego pojazdu, który zostanie poświęcony wyłącznie badaniu tej anomalii.
* Obserwacja obiektów położonych w odległości 20 AU od Słońca umożliwiłaby dokładniejsze poznanie rozkładu sił grawitacyjnych działających na pojazdy.
i jeszcze po angielsku: http://physicsweb.or...es/world/17/9/3
Czekam na ciekawe posty.