Skocz do zawartości


Zdjęcie

Samarkanda - stolica okrutnika


  • Zaloguj się, aby dodać odpowiedź
4 odpowiedzi w tym temacie

#1

Cait Sith.
  • Postów: 685
  • Tematów: 159
  • Płeć:Nieokreślona
  • Artykułów: 3
Reputacja znakomita
Reputacja

Napisano

*
Popularny

W tym samym czasie gdy w Polsce miłościwie panował Władysław Jagiełło, daleko na wschodzie, za Uralem budował swoje imperium Timur zwany także Tamerlanem.

 

 

hrwxew.jpg

( Obraz Stanisława Chlebowskiego z 1878 roku "Sułtan Bajazyt w niewoli u Timura", Timur - postać stojąca o lasce, źr. Lwowska Galeria Sztuki, Wikipedia)

 

 

Tamerlan – władca bezlitosny, ale skuteczny

 

Jeden z największych wodzów w historii świata. Bezwzględnie i okrutnie budował, wraz z 150-tysięczną armią, swoją potęgę. Jednocześnie był opiekunem artystów, a ze swojej stolicy - Samarkandy, uczynił jedno z najpiękniejszych miast Azji.

 

9 kwietnia 1336 urodził się Timur Chromy, w Europie zwany Tamerlanem. W ciągu 35 lat rządów mongolski władca przeprowadził ponad 20 zaborczych wypraw, podbił: Persję, Irak, Zakaukazie, Indie a także rozgromił Złotą Ordę.

 

 

Władca znikąd

 

– Timur to imię oznaczające żelazo i bardzo wśród Mongołów rozpowszechnione – wyjaśniał prof. Marian Małowist w aud. Elżbiety Kollat z 1985 roku. – Ponieważ został on okaleczony, ciężko raniony w rękę i nogę, jego wrogowie nazwali go Timurlenk - Timur Kulawy. Z tego powstało europejskie Tamerlan.
Kronikarze odnotowują, że Timur był synem zubożałego arystokraty i nie otrzymał należytego przyszłemu władcy wykształcenia. Co więcej, był analfabetą, jednak już jako wódz potężnej armii bardzo interesował się historią i chciał na miarę swoich możliwości, poszerzać wiedzę. Jako muzułmanin tolerował w swoim ogromnym państwie wyznawców innych wyznań.

Budowa imperium

Tamerlan zaczynał swoją karierę od dowodzenia bandą, z czasem jednak jego wpływy się rozszerzały, aż doszedł do zbudowanai potęgi. Adobył Irak i Iran, rozgromił Złotą Ordę, złupił Indie i podjął się walki z Imperium Osmańskim. Wyraźnie naśladując Czyngis-Chana postanowił w wieku 75 lat podbić jeszcze Chiny.
– Chiny na krótko przed tym wyparły i wyrzuciły Mongołów – mówił o powodach, jakimi kierował się Tamerlan podczas podbicia Chin, prof. Marian Małowist. – Poza tym był to kraj bardzo bogaty i jego zgrabienie mogło dać niesamowite korzyści Timurowi.

Plany Tamerlana się nie ziściły. Podczas fazy przygotowawczej do ostatecznego ataku na Chiny władca zaniemógł. Początkowo nie wyjawiono jego śmierci, aby nie osłabiać swojej pozycji psychologicznej. Jednak wnuk Tamerlana, który przejął władzę nie wypełnił woli dziadka i zrezygnował z wyprawy na Chiny.

 

 

288zj14.jpg

Imperium Timura, aut. Stuntelaar (15.11.2008), Wikipedia)

 

 

Istota wyższa?

 

– Wroga legenda podkreśla jego okrucieństwo i bestialstwo, które nie ulega wątpliwości – podkreślał prof. Marian Małowist.
Poddani Tamerlanowi żołnierze, często wcieleni siłą z armii podbitych terenów, uważali go wręcz za istotę wyższą. – On sam zresztą był przekonany, że jest narzędziem Boga do uporządkowania świata, a uporządkować świat można tylko brutalnie – zaznaczał prof. Małowist. – To poniekąd wyjaśnia jego dzikie okrucieństwo.

Gdy ktoś sprzeciwiał się Tamerlanowi potrafił on rozkazać ściąć tysiące swoich antagonistów, a następnie zbudować z ich głów wieże ku przestrodze innych poddanych. Wielki średniowieczny władca przy swoim ogromnym okrucieństwie interesował się sztuką. Często brał w niewolę zdolnych architektów i ludzi wyspecjalizowanych w innych rzemiosłach, którzy budowali wspaniałą stolicę jego imperium – Samarkandę.

 

 

Testament Timura


Ostatnie słowa Tamerlana przed śmiercią ponoć brzmiały następująco :

 

„Wiem, że moja dusza wkrótce opuści ciało i zostanę zabrany ku tronowi Boga, który daje życie i życie odbiera. Proszę, byście nie przelewali łez po mojej śmierci. Zamiast drzeć szaty i biegać wokół jak oszalali, módlcie się do Boga o łaskę dla mnie. Powiedzcie Allach akbar, Bóg jest wielki, i powtarzajcie Al-Fatihę ku pocieszeniu mej duszy. Mam nadzieję, że skoro Bóg uprawnił mnie, bym nadawał prawa Iranowi i Turanowi, aby w tych królestwach wielcy nie ciemiężyli ubogich, przebaczy mi moje grzechy, których liczba jest bezkresna (...). Ogłaszam Pira Mohammeda, syna Dzahangira, moim jedynym dziedzicem i pełnoprawnym następcą na tronie. Będzie on panował w Samarkandzie suwerennie i samodzielnie, tak aby mógł zarządzać sprawami imperium, wojska i wszystkich krajów i miast podległych jego władzy. Nakazuję wam wszystkim, abyście byli mu posłuszni i poświęcili życie, by mógł utrzymać swoją władzę, tak aby świat nie pogrążył się w chaosie i owoce mego wieloletniego trudu nie poszły na marne. Jeśli pozostaniecie zjednoczeni, nikt nie ośmieli się wam przeciwstawić, ani w najmniejszym stopniu podważyć mojej ostatniej woli.”

Po krótkiej chwili dodał jeszcze:

„Pamiętajcie, aby robić wszystko, co wam nakazałem, by utrzymać pokój i porządek publiczny. Zawsze bądźcie dobrze poinformowani o sprawach waszych poddanych. Bądźcie mężni i trzymajcie miecz w dłoni z odwagą, a tak jak ja będziecie się mogli cieszyć długim panowaniem i ogromnym imperium. Oczyściłem Iran i Turan z nieprzyjaciół oraz burzycieli pokoju i przyniosłem im sprawiedliwość i dobrobyt. Jeśli posłuszni będziecie mej ostatniej woli i uczynicie sprawiedliwość przewodnikiem wszystkich swych działań, to imperium na długo pozostanie w waszych rękach. Jednak zły los was czeka, jeśli wkradną się niezgoda i rozłam. Wrogowie rozpoczną wojny, które trudno będzie zakończyć, a państwo i wiara poniosą nieodwracalne straty.”

 

 

Rozpad i szybki koniec imperium zbudowanego przez Timura

 

Po śmierci Tamerlana, wbrew jego ostatniej woli, nowym władcą państwa został obwołany jego wnuk Mirza Halil Sułtan, który roztrwonił bogactwa, nagromadzone przez swego dziadka, co zajęło mu to tylko cztery lata, po których został zabity przez niezadowolonych emirów (choć są też inne wersje jego śmierci). Władzę w 1409 roku przejął na czterdzieści lat najmłodszy syn Tamerlana, Szahruch. Syn Timura, którego stolicą był Herat w Chorasanie (obszar dzisiejszego Afganistanu), odczuwał już powolny rozpad imperium swego ojca, ponieważ władał w rzeczywistości tylko centralną i południową częścią państwa. Syn Szahrucha, Uług-beg, sprawujący rządy w Mawarannahrze, postępował prawie jak niezależny władca, niewiele robiąc sobie z zarządzeń swego ojca. W Iranie i Iraku wystąpiły tendencje wyzwoleńcze spod jarzma Timurydów. Po śmierci Szahrucha w 1449 r. rozłam państwa jeszcze przyspieszył. Dlatego w latach 60. XV wieku państwo założone przez Tamerlana, a po jego śmierci rządzone przez potomków, przestało istnieć.

 

 

Przykład dotrzymania słowa przez Tamerlana

 

Obietnica złożona przy oblężeniu Siwasu:

 

Straszny los spotkał osmańską załogę miejscowej twierdzy złożoną z około trzech tysięcy ormiańskich sipahi w służbie tureckiej. Przed kapitulacją Timur przyrzekł im, że nie przeleje ich krwi. Gdy się poddali, zakuto ich w kajdany, wrzucono do specjalnie wykopanych rowów i zasypano ziemią, dowódców zaś utopiono w studni. Nie było więc rozlewu krwi”

 

 

 

Pierwotne wierzenia ludów stepowych w sprawie mordowania ludności

 

Jedną z prawdopodobnych przyczyn okrucieństwa i ludobójstwa na podbitych terenach było przekonanie i wiara wśród koczowników, iż uśmiercony przeciwnik będzie w życiu pozagrobowym niewolnikiem swego oprawcy. Mimo islamizacji wojowników stepowych z Mawarannahru w czasie rządów Timura, w wielu przypadkach islam był traktowany przez nich powierzchownie. Nadal częste były stare wierzenia szamanistyczne w pozagrobowe niewolnictwo zabitych.

 

 

Samarkanda

 

Dzisiejsza Samarkanda to miasto w Uzbekistanie, w Azji Środkowej, liczące ok. 353 tys. mieszkańców (2008). Czwarte pod względem ludności miasto Uzbekistanu i stolica wilajetu samarkandzkiego. Ważny ośrodek przemysłowy i naukowy (6 szkół wyższych). W 2001 roku miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

 

 

Ważniejsze zabytki

 

-- Mauzoleum Ruchabad z połowy XIV w. (najstarszy zachowany zabytek w mieście)

 

 

2dw59vq.jpg

 

 

--meczet piątkowy, zwany meczetem Bibi Chanum, wybudowany w latach 1394–1404 na zlecenie lub (według innych wersji) dla upamiętnienia zmarłej żony Timura; ze względu na znaczne rozmiary (wysokość kopuły 44 m, szerokość łuku iwanu 19 m) zaczął popadać w ruinę wkrótce po wzniesieniu i zawalił się w czasie trzęsienia ziemi w 1897 r.; po runięciu głównego iwanu w 1969 r. rozpoczęły się prace renowacyjne, które trwają do dziś;

 

--mauzoleum Bibi Chanum z XIV w., będące jedyną pozostałą do dziś częścią medresy Bibi Chanum, wznoszącej się niegdyś naprzeciw meczetu o tej samej nazwie;

 

--mauzolea Timurydów i ich dostojników w kompleksie cmentarnym Szah-i Zinda (dosł. Żyjący Król) z XIV–XV w., powstałym wokół przypuszczalnego miejsca spoczynku Muhammada Kusama Ibn Abbasa, kuzyna Mahometa; najsłynniejsze i najpiękniejsze grobowce to: mauzoleum Szad–i Mulk Aghi (1371–1383), grobowiec Chodży Ahmada (1361) oraz mauzoleum Alego Nasafiego (1386); do kompleksu prowadzi wspaniały portal z 1435 r.);

 

--mauzoleum Gur-i Mir (dosł. Grobowiec Emira) z lat 1403–05, w którym spoczywa Timur, jego dwaj synowie oraz dwaj wnukowie (w tym Uług Beg); pierwotnie kompleks budowli składał się z madrasy, chanaki oraz mauzoleum przeznaczonego dla Pir Muhammada – ulubionego wnuka Timura;

 

--ruiny obserwatorium astronomicznego Uług Bega z 1428/1429 r., zawierające ogromny sekstant;

--zespół architektoniczny Registan (dosł. Przysypany Piaskiem)

 

n15koy.jpg

 

 

obejmujący ogromy plac miejski otoczony z trzech stron przez:

 

-po stronie zachodniej - medresę Uług Bega, ukończoną w 1420 r.; rozwiązania architektonicznie zastosowane w tej budowli (iwan wejściowy otoczony przez dwa minarety, sale wykładowe we wszystkich czterech rogach, dziedziniec z czterema niszami na przecinających się osiach) były kopiowane w innych medresach Azji Środkowej w XV-XVII w.;

 

-po stronie wschodniej - medresę Szir Dar (dosł. Posiadająca Siłę Lwa lub Z Lwami; nazwa nawiązuje do unikatowego w świecie islamu zdobienia na fasadzie medresy – dwóch lwów), ukończoną w 1636 r.; budowla ta wyraźnie nawiązuje układem i wystrojem do medresy Uług Bega;

 

-po stronie północnej - medresę Tillja Kari (dosł. Pokryta Złotem; nazwa nawiązuje do misternych zdobień wnętrza budynku: złoconych stiuków) z 1660 r.; budowla ta łączyła funkcje medresy i meczetu piątkowego.

 

( wikipedia.pl , polskieradio.pl, inne domeny publiczne )


Użytkownik Trzynastka edytował ten post 16.02.2015 - 16:57

  • 6



#2

Monolith.

    ótta

  • Postów: 1248
  • Tematów: 2
  • Płeć:Mężczyzna
Reputacja bardzo dobra
Reputacja

Napisano

Wszystko super, ale czy Timur nie był czasem turkiem? Z małej, bo nie chodzi mi o państwo, tylko grupę etniczną. Kiedyś czytałem, że był to właśnie władca turecki, pod panowaniem Mongołów. Ale może to był inny Timur...

 

edit: no tak, był "turkomongołem". Wszystko jasne

 

was a Turko-Mongol conqueror and the founder of the Timurid dynasty in Central Asia.

 


Użytkownik Monolith edytował ten post 03.02.2015 - 23:49

  • 0

#3

noxili.
  • Postów: 2849
  • Tematów: 17
  • Płeć:Mężczyzna
Reputacja znakomita
Reputacja

Napisano

Wg niektórych pochodził z plemienia mongolskiego Barłasów. Mówił jednak nie po mongolsku tylko po persku co też o niczym nie świadczy, bo perski to język urzędowy (tzw Lingua franca) środkowoazjatyckich państw mongolskich. Przeciwko barłaskiego pochodzeniu przemawia jednak fakt że nie płyneła jednak w nim ani kropla krwi Dzyngiz Chana co by było dziwne bo rzekomo pochodził z rodu chańskiego Uważano (i sporo ludzi współczesnych dalej uważa  ) że krew Dzyngiz Chana jest świętą krwią, predystynująca do objęcia władzy. Timur nie miał jak wspomniałem ani grama tej krwi wiec aby uprawomocnić swą władzę wymyślił sobie tytuł kurgana czyli ...zięcia. Ożenił sie księżniczka czystej krwi  "chańskiej: Saraj Mulk-chanum. Oczywiście honorową władzę w państwie Timura sprawował męski potomek Czyngiz Chana, jednak mia mniej więcej taka rolę jak królowa w dzisiejszej Anglii. Tytuł kurgana był takim odpowiednikiem tytułu 1 sekretarza w czasach komuny.  Sekretarz już istniał wcześniej ale znaczył coś zupełnie innego.Podobnie było z tytułem  tytuł Kurgana. Poco mu by była taka szopka gdyby był potomkiem chana?

W każdym razie osobiście uważam że bez wielkiej przesady mozna nazwać go Uzbekiem. To właśnie pod rządami Tamerlana tworzył się uzbecki naród. Uzbecy to potomkowie narodów żyjacych w regionie dawnej Sogdiany . Czyli wielki kocioł genów azjatyckich, europejskich, indyjskich i bóg wie jeden jakich. Tematem odróżniajcym od innych  i narodowo twórczym był islam. To islam odróżnił Uzbeków od chrześcijan(całkiem ich sporo było w tamtym czasie w Azji,bo wśród Mongołów chrześcijaństwo pojawiło sie szybciej niż wśród Słowian) szamanistów, buddystów czy hinduistów bo te wszystkie religie były obecne w Azji Centralnej . To osobiście Timur Leng sprawił ze islam wygrał . Bo Tamerlan był fanatycznym muzułmaninem. Tatarzy w Polsce jako sojusznicy pojawili sie nie dlatego że w Europie było żyło sie lepiej bo np w Indie czy Chiny były Bogatsze. Oni sie zjawili w Europie bo Tamerlan(a dokładnie jego poplecznicy) mordowął wszystkich "niewiernych" . Muzułmanów też mordowła jeśli byli jakiego kolwiek innego odłamu islamu. A Europa pierwsza skutecznie przeciwstawiła się  pochodowi jego wojsk. To z wasalem Tamerlana (Edygejem)  doszło w 1399 roku do Bitwy Pod Worsklą. Po stronie "Europejskiej" walczyły wojska polskie ,ruskie , krzyżackie,litewskie, mołdawskie i mongolskie wzmocnione licznymi najemnikami.  Edygej odniósł zwyciestwo nad Europejczykami jednak było to zwycięstwo pyrrusowe. Po takim :zwyciestwie" tamerlan zdecydowął się na atak na łatwiejszy łup czyli Chiny .

 W każdym razie  Tamerlana można nazywać Uzbekiem. Z resztą Uzbekistan oficjalnie przyznaje się do Timura.
Co do wyglądu: 
 Europejczycy przedstawiali go jako europejczyka:

 

lSqHt3v.jpg

 

dWgFTYD.jpg

 

Ludy azjatyckie jako azjatę:

 

ZtrQlmx.jpg

 

 

a hindusi jako hindusa

 

pp0uv2g.jpg

 

Przynależność genetyczna(narodowa) i rzeczywisty wygląd Tamerlana fascynował ...Stalina . Zresztą Stalin nieco wzorował się na Tamerlanie zamieniając islam na komunizm i wiare w  wiecznie żywego Bogolenina. To on też wymyślił tytuł 1 sekretarza.
W każdym razie wysłął najwybitniejszego człowieka zajmującego i się rekonstrukcja wyglądu na podstawie kośćca. Metoda rekonstrukcji twarzy na podstawie  nazywa się metoda Gierasimowa. I to właśnie osobiście Gierasimow dostał zaszczyt zrekonstruować twarz Tamerlana. Jednak zadziałała "klątwa grobu" i kilka dni po  otwarciu grobu Hitler uderzył na ZSRR. Czaszkę  odłożono "na miejsce"  kilka dni przed rozpoczeciem Bitwy pod  Stalingradem. I nigdy nikt nie odważył się ponownie na otwarcie tego grobowca. Pierwszy pochówek był najprawdopodobniej w 1-10 maj 1405r czyli Berlin skapitulował mniej więcej 550lecie pochówku Tamerlana.

 

Gierasimow otwiera grób :

 

mm1HzVB.jpg

 

A tak wygląda rekonstrukcja twarzy Tamerlana wg Gierasimowa: cechy "mongolskie" i "europejskie" 

 

RorQFUB.jpg
 


  • 2



#4

Monolith.

    ótta

  • Postów: 1248
  • Tematów: 2
  • Płeć:Mężczyzna
Reputacja bardzo dobra
Reputacja

Napisano

Ło panie, ten europejski Tamerlan wygląda jak nasz Jan Kochanowski.

 

Jeśli chodzi o podbój Europy i Tatarów -> czy oni czasem nie pojawili się jakiś czas wcześniej (przed Timurem), uniezależniając od siebie Ruś? Z tego, co wiem, to już w XIII wieku (po pokonaniu tureckich koczowniczych Połowców) mieli podporządkowaną Moskwę i Nowogród (trybut). 


Użytkownik Monolith edytował ten post 04.02.2015 - 14:36

  • 0

#5

Lynx.
  • Postów: 2210
  • Tematów: 4
  • Płeć:Mężczyzna
Reputacja znakomita
Reputacja

Napisano

Bo Tamerlan był fanatycznym muzułmaninem.

Skąd wziąłeś tą informację? Ja nie nazwałbym fanatycznym muzułmaninem kogoś, kto nadużywał alkoholu i na podbitych przez siebie ziemiach wprowadzał prawo mongolskie w miejsce szariatu.
  • 0





Użytkownicy przeglądający ten temat: 1

0 użytkowników, 1 gości oraz 0 użytkowników anonimowych