Chyba mało kto nie oglądał filmów o gladiatorach.
Wiadomo - kilku gości naparzających się, przy użyciu ostrych narzędzi, na arenie wysypanej piaskiem.
Zawsze, któryś wygrywał - taka była uroda tych zmagań. Przegrany zwykle miał trochę w plecy - albo od razu był dead albo leżał na piasku, oczekując wyroku. Ten, otrzymywał z ręki (dosłownie z ręki) edytora, czyli gościa, który organizował konkretną walkę, czy też raczej cykl walk.
Na przykład igrzyska.
Gestem, który przesądzał o życiu lub śmierci gladiatora był odpowiednio ułożony kciuk.
No, właśnie.
Gdyby zapytać jakiegokolwiek miłośnika filmów typu "Spartacus" o wymowę gestu, którym można było darować życie pokonanemu gladiatorowi, to z pewnością, każdy z nich, bez wahania odpowie - kciuk uniesiony w górę oznaczał życie, a skierowany w dół - śmierć.
Ale, czy rzeczywiście?
Byłem o tym przekonany do dzisiejszego wieczora, kiedy to mój kumpel (z lat latecznych jeszcze), był uprzejmy poruszyć tą kwestię mimochodem, w rozmowie telefonicznej, która dotyczyła zupełnie innego tematu. Był on uprzejmy namieszać mi w głowie, twierdząc, że żyję w głębokim błędzie, bo kciuk "w górę" oznaczał podrzynanie gardła (śmierć), a "kciuk w dół" - darowanie życia.
Przyjąłem to z lekkim dystansem ale...
Zainteresowało mnie to na tyle, że pozwoliłem sobie zrobić króciutki risercz internetowy i natrafiłem na kilka wpisów dotyczących tego tematu, na jednym z forum:
cyt.
"Ostatnio usłyszałem, że to właśnie kciuk w górę oznaczał 'wyrok śmierci' dla pokonanego.
Najważniejsza osoba obecna w trakcie walk mogąc zdecydować o życiu i śmierci wyciągała przed siebie rękę z kciukiem skierowanym w bok. Musiał być to gest widoczny, osoba taka musiała wyprostować całe ramię by być zauważonym na całym placu boju. Wtedy zapadała decyzje. Jeżeli osoba ta przeciągnęła symbolicznie kciukiem po swojej szyi (ostatecznie więc kciuk znajdował się w górze) oznaczało to wyrok śmierci. Jeżeli natomiast osoba chciała oszczędzić pokonanego musiała zrobić coś odwrotnego, najczęściej było to spuszczenie kciuka w dół."
cyt.
"Ja oglądałem kiedyś właśnie jakiś film o starożytnym Rzymie na TVP. Mówili też coś podobnego, że kciuk wyciągnięty w górę miał oznaczać coś w stylu 'podetnij mu tętnicę', jako że był bardziej naturalnym odruchem, niż kciuk wyciągnięty do dołu. No bo jak weźmiesz kciuk do góry to normalnie możesz go utrzymać, a kiedy jest skierowany ku dołowi to pracuje więcej mięśni, więc gest wygląda i odczuwa się go o wiele mniej naturalnie. Coś takiego mówili chyba, ale dawno to było."
źródło
Doprecyzowałem hasło wyszukiwania i wyszło mi to, co poniżej...
Gest, o którym mowa nazywa się Police verso.
Jeżeli wpisać to hasło w wyszukiwarkę Google, to wyskoczy nam min informacja z Wiki, która brzmi tak:
cyt.
"Pollice verso albo verso pollice – w starożytnym Rzymie gest skazujący pokonanego gladiatora na śmierć. Wbrew obiegowym opiniom oraz obrazowi rozpowszechnianemu przez współczesną kinematografię nie ma pewności, czy w starożytnym Rzymie gest ów był rzeczywiście w postaci kciuka skierowanego w dół."
i dalej
cyt.
"Według obecnego stanu badań, najbardziej prawdopodobną wydaje się hipoteza, iż kciuk przyciśnięty do palca wskazującego (dłoń zwinięta w pięść) oznaczał żądanie łaski, natomiast kciuk wystający ponad zwiniętą pięść (kierunek zdaje się nie mieć znaczenia) oznaczał zadanie śmiertelnego ciosu. Cios zwycięzca wykonywał oburącz, wbijając miecz w plecy w okolicy lewej łopatki lub w serce, między lewy obojczyk a szyję. Gest ręki oznaczał więc zadanie takiego ciosu poprzez wbicie ostrza aż po samą rękojeść."
źródło
Wygląda więc na to, że, poniekąd mylnie, kojarzymy filmowe obrazy i symbole / gesty w nich "sprzedawane", ze stanem faktycznym.
Drążyłbym temat dalej ale i późna pora i chęć dania innym możliwości dorzucenia swoich trzech groszy do tematu - skutecznie zgasiły we mnie te ciągoty.
Tak więc - słucham.
Jakie macie informacje we wspomnianym temacie?
