ASTEROIDY
Pierwszego stycznia 1801, Giuseppe Piazzi odkrył obiekt który w pierwszym momencie wydał mu się nową kometą. Później jednak jego orbita pokazała iż nie jest to kometa lecz jest bardziej zbliżona do małej planety. Piazzi nazwał Ceres, imieniem Sycylijskiej bogini rolnictwa. Trzy inne małe obiekty zostały odkryte w ciągu następnych lat (Pallas, Vesta, and Juno), zaś pod koniec XIX wieku naliczono ich już klikaset..
Jak narazie odkryto kilkaset tysięcy asteroid zostało odkrytych i otrzymało tymczasowe opisy. Rocznie odkrywamy tysiące asteroid. Niewątpliwie w kosmosie znajdują się setki tysięcy taki ciał, które są zbyt małe by ujrzeć je z Ziemi. Obecnie znamy 26 asteroid posiadających większą średnicę niż 200 km . Nasz spis obejmujący największe z nich jest już niemal kompletny : prawdopodobnie znamy już 99% ze wszystkich asteroid posiadających większą średnicę niż 100 km. Z ciał w odległości od 10 do 100 km skatalogowana jest połowa. Wiemy jednak iż istnieje bardzo wiele mniejszych ; w przestrzeni 1 km znajduje się prawdopodobnie więcej niż milion asteroid.
Masa wszystkich tych asteroid jest mniejsza niż masa Księżyca.
243 Ida i 951 Gaspra zostały sfotografowane przez sondę Galileusz w trakcie jej podróży na Jowisza.. Misja "NEAR" w trakcie przeloty obok 253 Mathilde (lewo)27 czerwca 1997 dostarczyła bardzo wiele zdjęć. NEAR (teraz nazwane "NEAR-Shoemaker")weszła na orbitę otaczającą 433 Eros (prawo) w styczniu 1999 i jak narazie dostarczyła bogaty zbiór zdjęć i danych. Są to tylko asteroidy, którym poświęcono więcej czasu w trakcie procesu badawczego.
Największą z odkrytych asteroid jest Ceres. Posiada 933 kilometrową średnicę i zawiera około 25% masy wszystkich połączonych asteroid. Kolejnymi z "wielkich" asteroid są :2 Pallas, 4 Vesta i 10 Hygiea które posiadają średnicę w przedziale 400 i 525 kilometrów Wszystkie z pozostałych znanych asteroid mają mniejszą szerokość niż 340 km .
W dalszym ciągu toczą się rozmowy nad kryteriami klasyfikacji asteroid, komet i księżyców. Istnieje tak wiele satelitów planet, iż lepiej uznać je za "złapane"asteroidy .Małe księżyce Marsa takie jak Deimos i Phobos, czy osiem zewnętrzynch księżyców Jowisza ,najdalszy księżyc Saturna , Phoebe, i być może kilka z nowo odkrytych księżyców Saturna, Urana and Neptuna są bardziej podobne do asteroid niż do większych księżyców. (Złożony obraz u góry tej strony ukazuje Ida , Gaspra, Deimos and Phobos w przybliżeniu do skali.)
Asteroidy są klasyfikowane według numeracji typów odpowiadających ich obrazowi ( i stąd do ich składu chemicznego) i albedo:
C-type, zawiera więcej niż 75% znanych asteroid :bardzo ciemny (albedo 0.03); podobne do węglowo-chondrytowych meteorytów; w przybliżeniu ten sam skład chemiczny jak Słońca tyle że bez wodoru, helu i innych innych gazów lotnych;
S-type, 17%: dość jasny (albedo .10-.22); metaliczny, niklowo-żelazy połączony z żelazowo-magnezowym-krzemem;
M-type, większość pozostałych: jasny(albedo .10-.18); czysty nikiel i żelazo.
Jest także tuzin innych rzadkich typów.
Z powodu zawiłych biasów w trakcie obserwacji (e.g.ciemny C-types jest trudniej zobaczyć), liczby procentowe mogą nie oddawać prawdziwej istoty parametrów asteroid.. ( Jest obecnie używanych kilka schematów klasyfikacyjnych.)
Istnieją skromne dane dotyczące gęstości asteroid. Jednak zrozumienie efektu Doppler oddziałującego na powracające na ziemię fale radiowe nadawane z NEAR wskutek oddziaływań grawitacyjnych pomiędzy asteroidem a sondą, masa Mathilde może być szacowana. Niespodziewanie jej gęstość nie jest dużo większa niż wody, co daje wniosek iż nie jest to obiekt o solidnej strukturze a bardziej spójna kupa gruzu.
Asteroidy są także kategoryzowane ze względu na swą pozycję w układzie słonecznym.:
Główny Pas: zlokalizowany pomiędzy Marsem i Jowisze oddalony ok 2 - 4 AU od the Sun; dalej podzielony na subgrupy: Hungarias, Floras, Phocaea, Koronis, Eos, Themis, Cybeles i Hildas (nazwa pochodzi od największej asteroidy w grupie).
Asteroidy bliskie Ziemi(NEAs): te które zbliżają się Ziemi
Atens: średnia oś mniejsza niż 1.0 AU i aphelium odległości większej niż 0.983 AU;
Apollos: średnia oś większa1.0 AU i peryhelium ;odległości mniejszej niż 1.017 AU
Amors: peryhelium odległości pomiędzy 1.017 a 1.3 AU;
Trojans: znajdujące się blisko Libracyjnych punktów Jowisza (60 stopni przed i za Jowiszem wewnątrz jego orbity). Kilkaset takich asteroid jest nam znanych; zaś szacowana ilość może wynosić tysiąc bądź więcej. Jest ich dużo więcej w czołowym punkcie libracyjnym (L4) niż w tylnym(L5). (Może się znajdować kilka małych asteroid w punktach libracyjnych Venus i Ziemi (zobacz Drugi Księżyc Ziemi), a także znanych jako Trojans; 5261 Eureka jest "Mars Trojan".)
Pomiędzy głównymi punktami koncentracji asteroid w Głównym Pasie, znajdują się zupełnie puste regiony takie jak Kirkwood gaps. Regiony te występują w miejcu gdzie orbita obiektu mogła by być odłamkiem Jowisza. Obiekt o takiej orbicie z pewnością zostanie przeniesiony na inny tor poprzez oddziaływnie Jowisza..
Istnieje także kilka "asteroid"( stworzonych jak "Centaurs") poza układem słonecznym: 2060 Chiron (aka 95 P/Chiron) poruszającego się pomiędzy Saturnem a Uranem; 5335 Damocles poruszający się pomiędzy Marsem a Uranem; 5145 Pholus wędrujący od Saturna do Neptuna. Prawdopodobnie istnieje ich jeszcze wiele więcej , jednak obiekty poruszające się od planety do planety są dość niestabilne i mogą być w przyszłości perturbowane. Skład tychże ciał jest bardziej zbliżony do komet lub do obiektów pochodzących z Kuiper Belt niż zwykłych asteroid. Dla przykład Chiron został sklasyfikowany jako kometa
4 Vesta została ostatnio zbadana przy pomocny HST (lewo).Jest to dość interesujący asteroid i jak widać jest zróżnicowany jak ziemskie planety. Znajduje się tu trochę wewnętrznego ciepła dodatkowego do ciepła generowanego przez radio-izotopy, które same nie byłyby w stanie stapiać tak mały obiekt Istnieje też gigantyczny ślad po zderzeniu, który poprzez swą głębokość pokazuje wnętrze Vesty.
Choć większość asteroid jest nie widoczna gołym okiem, to wiele z nich można zobaczyć przy użyciu lornetek czy małych teleskopów
.
Tabela Asteroid
Poniżej wypisano kilka asteroid i komet dla porównania. (dystans - chodzi o odległość od Słońca w tys. km; masa podana jest w kilogramach).
No. Nazwa Dystans Promień Masa Odkrywca Data
---- --------- -------- ------ ------- ---------- -----
2062 Aten 144514 0.5 ? Helin 1976
3554 Amun 145710 ? ? Shoemaker 1986
1566 Icarus 161269 0.7 ? Baade 1949
433 Eros 172800 33x13x13 Witt 1989
1862 Apollo 220061 0.7 ? Reinmuth 1932
2212 Hephaistos 323884 4.4 ? Chernykh 1978
951 Gaspra 330000 8 ? Neujmin 1916
4 Vesta 353400 265 3.0e20 Olbers 1807
3 Juno 399400 123 ? Harding 1804
15 Eunomia 395500 136 8.3e18 De Gasparis 1851
1 Ceres 413900 466 8.7e20 Piazzi 1801
2 Pallas 414500 261 3.18e20 Olbers 1802
243 Ida 428000 35 ? ? 1880?
52 Europa 463300 156 ? Goldschmidt 1858
10 Hygiea 470300 215 9.3e19 De Gasparis 1849
511 Davida 475400 168 ? Dugan 1903
911 Agamemnon 778100 88 ? Reinmuth 1919
2060 Chiron 2051900 85 ? Kowal 1977
www.nineplanets.pl/asteroids.html