Aniołowie w Islamie
We wczesnym chrześcijaństwie, a także w czasach przedchrześcijańskich, określenia anioł i demon były używane wymiennie. Wynikało to z historii ich stworzenia (aniołów i demonów). Natomiast obecnie wyraźnie rozdzielamy te dwa pojęcia. Otóż anioł jest synonimem czystości i bezgrzeszności. Wyobrażamy go sobie przede wszystkim jako posłańca Boga, który pośredniczy mu w kontaktach z ludźmi.
Pomaga nam również w trudnych sytuacjach, ochrania i dba o nas. Anioł jest symbolem doskonałości moralnej i kojarzy się ze światłem i radością. Natomiast demon kojarzy się z czymś złym i strasznym. Jest skrajnym przeciwieństwem anioła. Jednakże mało kto się zastanawia, że demony najpierw były aniołami. Co więcej nadal nimi są, bo nie straciły swoich nadprzyrodzonych możliwości, jednak już nie służą Bogu, a występują po stronie diabła. Jest to postawa chrześcijaństwa w stosunku do aniołów. Podobna idea występuje w islamie, chociaż istnieją znaczące różnice.
Aniołowie
Istota aniołów
Wiara w aniołów jest bardzo ważna dla muzułmanów i nazywana jest drugim dogmatem wiary w Koranie. Według świętego pisma islamu aniołowie zostali stworzeni ze światła (nur), lub jak niektórzy mówią z ognia, w przeciwieństwie do ludzi, którzy powstali z zaschniętej grudki gliny.
Czas stworzenia aniołów nie jest dokładnie podany w Koranie. Jednak na podstawie niektórych tekstów koranicznych można zakładać, że aniołowie zostali stworzeni wcześniej niż człowiek. W jednym z takich tekstów Allah mówi aniołom, że będzie miał zastępcę na ziemi (2:30), tzn. człowieka. Aniołowie nie mają ciała i są niewidoczni. Jedynymi istotami na ziemi, które potrafią widzieć anioła są zwierzęta, chociaż też nie wszystkie. Abu Hurajra napisał, że Prorok mu powiedział: "Jeśli słyszycie śpiew koguta, proście o błogosławienie Allaha, ponieważ on (kogut) widzi anioła."
W Koranie opowiada się także o tym, jak aniołowie wyglądają, kiedy przychodzą z objawieniem czy z zadaniem od Boga. Nie są podobni do ludzi (chociaż czasami ze względu na sytuację przyjmują ich oblicze), są ogromni i mogą mieć nawet kilkaset skrzydeł. (35:1).
Koran mówi, że są płci żeńskiej (43:19). Niemniej historia o Harucie i Marucie (2:102) - aniołach, którzy wysłani przez Boga na ziemię by nauczać ludzi, uwiedli kobietę, świadczy o tym, że aniołowie mogą być także płci męskiej.
Funkcje aniołów
Aniołowie wykonują różne funkcje służąc Bogu. W islamie są oni czymś więcej niż posłańcami, chociaż to pojęcie również leży tam u źródeł koncepcji anioła. W Koranie określa się je mianem sług Boga(43:19). W niebie ich zadaniem jest ochranianie niebiańskich murów przed podsłuchującymi dżinami i szatanami. Ale przede wszystkim aniołowie winni nieustannie głosić chwałę Bogu(21:19-20; 66:6). Ta grupa aniołów nazywa się "Mukarrabun". Głoszą chwałę Bogu i ciągle powtarzają jego imię.
Na ziemi zadaniem aniołów jest ochranianie ludzi. Znajdują się z prawej i z lewej strony człowieka (50:17-18) lub z tyłu (13:11). Ten, który idzie z prawej strony zapisuje dobre uczynki człowieka (ich wartość zostanie zdziesięciokrotniona), a ten, który z lewej - złe. Kiedy człowiek popełni coś złego, anioł z prawej strony usiłuje opóźnić zapisanie tego uczynku przez anioła z lewej, powołując się na możliwość skruchy winnego i przebaczenia ze strony Boga. Nazywają ich "Hafaza". Gdyby nie oni, muzułmanie byliby cały czas narażeni na ataki demonów. Stąd w pozakoranicznej tradycji muzułmańskiej biorą się postaci Nakira i Munkira. Co więcej, aniołowie wspierają ludzi w trudnych sytuacjach (66:4).
Obok strzeżenia i wspierania ludzi, mają na ziemi obowiązek spisywania ludzkich uczynków do księgi, która następnie zostanie przedstawiona podczas Sądu Ostatecznego (82:10-12; 50:17-18). Wykonują to zadanie aniołowie, którzy nazywani są "kiramun katibin". Ta grupa aniołów umie czytać ludzkie myśli i zapisuje uczynki zarówno popełnione jak i jeszcze nie popełnione. W innym fragmencie mówi się jednak, że to nie aniołowie, lecz sam Bóg spisuje uczynki (21:94). Ponieważ pilnują ludzkości, nazywają się ich strażnikami.
Część aniołów, na których czele stoi Azrail ( Izra'il), zajmuje się zabieraniem duszy zmarłych. Nazywają ich "malaika al-maut".
Dwóch aniołów- Munkar i Nakir - przychodzi do zmarłych i zadaje im pytania na temat ich Boga, Proroka i religii. Ale przychodząc do ludzi nie zawsze mają ten sam wygląd. Przed grzesznikami przyjmują straszną postać: absolutnie czarni ze świecącymi się oczyma, dużego wzrostu. Zadają głośne pytania. Natomiast do ludzi wierzących przychodzą jako przyjaciele, zadając życzliwe pytania.
Istnieje 19 aniołów, którzy powinni służyć w piekle i nazywani są "zabani". Są wysocy i bardzo okrutni. Przywódcą tych aniołów jest Malik. Jest wyznaczony przez Allaha nazywany jest światłem i stróżem piekła.
Jednym z zadań aniołów, jako sług Boga, będzie pomoc mu podczas Sądu Ostatecznego. Osiem aniołów będzie dźwigać tron Boga (69:17). Inni będą otwierać księgi z zapisanymi uczynkami ludzi i wykonywać wyrok Boga (41:30-32; 16:28).
Oprócz wymienionych funkcji aniołowie wykonują polecenia Boga na ziemi jako jego żołnierze. Są historie, według których aniołowie uczestniczą w bitwach. Jednakże nie przedstawiają w nich swojego prawdziwego oblicza, a przyjmują postać różnorodnych zwierząt. Na przykład ptaki ababil, te, co obrzuciły kamieniami wojowników Brahy, niewątpliwie są aniołami. Pewien werset mówi: "Do Boga należą wojska niebios i ziemi"( 57:7).
Główni aniołowie
W Koranie wymienia się niewiele imion aniołów. Dopiero w muzułmańskich rozważaniach o aniołach, w muzułmańskiej angelologii, wymienia się sporą ich liczbę. Głównymi aniołami są Dżibril (Gabriel), Israfil, Mikail (Michał) oraz Azrail (Izra'il). Mają one przywilej noszenia tronu Boga i pełnią także funkcję pośredników kontaktujących się z prorokami. Spośród nich najważniejszym jest Dżibril, gdyż przenosi ludziom Boże objawienia. W Koranie opisana jest głównie jego rola w życiu Mahometa. Przekazywał on Prorokowi Koran, najpierw w częściach, a potem, podczas Ramadanu, cały tekst. Dżibril dbał i nauczał Mahometa, pomagał mu w działaniach wojennych i dyskusjach religijnych. Pomagał także innym prorokom.
Czasami opisuje się go jako istotę dużego wzrostu z nogami na ziemi, a głową "w chmurach". Odgrywa znaczącą rolę w muzułmańskiej magii. Jego imię razem z imionami innych trzech aniołów pisane jest na ramionach kwadratów magicznych. Israfil - to anioł o czterech skrzydłach rozciągających się na cztery strony świata, który zadmie w trąby w dniu Sądu Ostatecznego. Cały czas znajduje się przy ogromnej trąbie, przypominającej róg, żeby zatrąbić w dzień, kiedy przyjdzie czas na Sąd. Innym jego zadaniem są także objawienia. To właśnie Israfil przyniósł Mahometowi pierwsze natchnienie i na trzy lata związał się z nim nierozdzielnie jak dżin, który wciela się we wróżbitę i w poetę. Israfil również odczytuje decyzje Allaha co do losu poszczególnych ludzi i przekazuje je innym aniołom do wykonania.
Opisany jest jako ogromna istota: jego nogi są na niższych warstwach ziemi, a głowa obok tronu Allacha. Ma dwie pary skrzydeł, a ciało ma całe we włosach, ustach i językach. Trzy razy dziennie i trzy razy w ciągu nocy zagląda on do piekła i płacze ze smutku oraz współczucia.
Następny, Mikail, jest olbrzymem, a cała ziemia i niebo znajdują się w jego ustach. Ma za zadanie zarządzać wiatrem i deszczem. W Koranie opisuje się go razem z Dżibrilem, jako anioła, który będzie karał tych, którzy są nieprzyjaźni Allahowi, jego posłańcom i aniołom.
Azrail (Izra'il) - anioł śmierci - oddziela po śmierci duszę człowieka od jego ciała. Jest on jednym z najbardziej bliskich Bogu aniołów. Tradycja mówi, że: "Izra'il, jak istota o rozmiarach kosmicznych, siedzi na łożu ze światła. Ma cztery twarzy, cztery tysiące skrzydeł, a jego ciało składa się z oczu i języków, których ilość równa się liczbie ludzi żyjących na ziemi."
Uważa się, że najpierw był on jednym z głównych aniołów. Przed stworzeniem Adama Bóg polecił aniołom przynieść mu glinę z różnych miejsc na ziemi. Ziemia się sprzeciwiła i Dżibril, Mikail i Israfil nie potrafili wziąć ani kawałka. Natomiast Azrail przyniósł Bogu kawałek gliny. Za swoją surowość został aniołem śmierci.
Gdy człowiek ma umrzeć, z drzewa rosnącego przed tronem Boga zrywa się liść i spada na jego imię. W ciągu 40 dni dusza tego człowieka musi być oddzielona od ciała. Jeśli zaś człowiek nie chce umrzeć dobrowolnie, Azrail przesyła mu rajskie jabłko z napisem: "W imię Boga miłosiernego, litościwego", i wtedy śmierć następuje nieodwołalnie. Azrail wyrywa dusze z ciała. I robi to bardzo okrutnie, jeśli umierający jest grzesznikiem, czarodziejem lub magiem. Dlatego najczęściej umierają strasznie cierpiąc. Natomiast ludziom wierzącym robi to delikatnie i bezboleśnie.
Dżiny
Stworzenie i istota dżinów
Oprócz aniołów w wierzeniach muzułmańskich istnieje jeszcze jeden rodzaj istot nadprzyrodzonych. Nazywane są dżinami. Są trzecią, obok aniołów i ludzi, grupą istot rozumnych. Słowo to pochodzi od arabskiego czasownika dżanna, co znaczy "chować się, ukrywać się."
Opowieści o dżinach były bardzo popularne jeszcze w ludowej tradycji muzułmańskiej. Według Koranu dżiny są to demony i duchy powstałe z czystego ognia bez dymu (w niektórych wersjach wierzeń z czystego płomienia oraz obłoku pary) (55:15), które posiadają nadnaturalną potęgę i są niewidzialne. Chociaż niektóre zwierzęta, takie jak osioł, potrafią je widzieć. Człowiek natomiast może zobaczyć dżina tylko wtedy, kiedy ten przyjmie jakąś postać, na przykład człowieka, zwierzęcia lub potwora. Uczeni różnie tłumaczyli powód tego, że ludzie nie widzą dżinów. Niektórzy mówili, że dzieje się tak dlatego, że Allah stworzył oczy ludzi tak, aby nie mogli widzieć dżinów. Inni twierdzą, że ciała dżinów są bardzo cienkie i dlatego są dla nas niewidoczne.
Z tego samego powodu prowadzone były dyskusję na temat, w jaki sposób dżiny jedzą. Dokładnie wiadomo, że dżiny piją i jedzą, nie wiadomo tylko, czy poprzez żucie i połykanie czy poprzez wdychanie. Za drugim podejściem opowiadali się uczeni, którzy uważali, że dżiny są bezcielesne, gdyż ich nie widzimy.
Dobre i złe dżiny
Dżiny mogą być dobre i złe. Jedne pomagają ludziom, inne starają się sprowadzić człowieka na złą drogę. Ale najczęściej dżinom przypisuje się wszelkie wydarzenia niezwykłe i zgubne, jak epidemie, choroby, impotencję u mężczyzn, bezpłodność u kobiet, obłęd, a także szaleństwo z miłości. Jeśli zginie dziecko, to znaczy, że porwał je dżin. Dżiny rodzaju żeńskiego są szczególnie niebezpieczne, nie należy usiłować uwolnić człowieka od takiego dżina, bo ten raczej go zabije, niż porzuci. W starej arabskiej tradycji popularne były opowiadania o dżinie ghul (wampirzyca): idzie ona za ludźmi w stepie i mami ich. Jest to jednak nocny stwór i jutrzenka go odpędza. Istnieją również dżiny rodzaju męskiego. Czasami dołączają do karawan i jadą razem z ludźmi.
Jednak zgodnie z legendami, człowiek przy pomocy zaklęć może sobie w pewnych wypadkach dżina podporządkować (np. zmusić do spełnienia trzech życzeń), a także uwięzić w lampie lub butelce (Księga tysiąca i jednej nocy). Często pełniły one w opowieściach funkcję strażników skarbów, były mieszkańcami ruin, miejsc ponurych i opuszczonych.
Wierzono, że dżiny podpowiadają słowa poetom. Opanowują bowiem ich umysł i mówią słowa poezji. Niektórzy poeci muzułmańscy mieli nawet swoje własne dżiny na usługach.
Ochronę przed złymi demonami miało dawać żelazo lub pierścienie ze złota i stali. Pomagały także amulety z wilczych kłów i wersetów z Koranu, które wypisano zielonym lub czerwonym atramentem. Staroarabskie praktyki magiczne (sihr) wymagały między innymi nawiązania kontaktów ze światem zmarłych oraz właśnie światem dżinów. Dzięki nim leczono i wróżono. Ale w czasach islamu większość tych praktyk zakazano.
Iblis
Dżiny tak samo jak ludzie mają wolną wolę. Ze względu na wiarę dzielą się na dwie grupy: muzułmanie (wierzący) i "kuffar" (niewierzący). Niewierzące i oporne Allahowi dżiny nazywa się także szatanami. Na czele ich stoi Iblis. Dawny anioł (niektórzy mówią, że to jest dżin), jeden z najbardziej lubianych przez Boga, odmówił pokłonu Adamowi. Iblis powiedział: "Jestem lepszy od niego. Stworzyłeś mnie z ognia, a jego z gliny."( 7:12/11). Za to został zrzucony z nieba i skazany na męki w piekle. Ale poprosił odroczenia do dnia Sądu Ostatecznego i przyrzekł, że będzie przeszkadzać Allahowi na ziemi i zwodzić ludzi. Później to on właśnie kusił Ewę w raju. Zgodnie z Koranem to Iblis był przyczyną niewiary pozostałych narodów. Każdy prorok był celem złych działań Iblisa. W szczególności rytuał rzucania kamieni podczas hadżdżu jest przypominaniem o tym, jak Ibrahim odganiał Szatana.
Zgodnie z legendami Iblis mieszka na ziemi i przewodniczy złym duchom, szatanom i dżinom, których sam może stwarzać. Żyje na cmentarzach, w łaźniach, na targach, pije wino, lubi śpiew, tańce i wiersze. Jednym z jego ulubionych zajęć jest zmuszenie ludzi do zapominania o modlitwie i dobrych uczynkach. Czasami Iblis nawet kradnie z zakatu (czyli pieniędzy przeznaczanych przez muzułmanów na pomoc najuboższym). Jedynie w czasie ramadanu diabelska moc Iblisa i innych dżinów zanika.
W tradycji muzułmańskiej czasem nazywany jest Szatanem. Imię Iblis wykorzystuje się najczęściej w przypadku, gdy opisuje się jego stosunki z Bogiem, natomiast imię Szatan jest używane, kiedy się mówi o diable i ludziach.
Podział na klasy
Dżiny tak samo jak aniołowie dzielą się na klasy lub rodzaje. Istnieją trzy główne grupy dżinów. Pierwszy rodzaj cały czas lata w powietrzu, drugi żyje na ziemi jako węże lub psy a trzeci rodzaj mieszka w jednym miejscu i cały czas znajduje w pobliżu.
Dżiny należące do I grupy bardzo często podsłuchują aniołów w niebie, a potem roznoszą po świecie wiadomości o przyszłości. Dżiny, które znajdują się w jednym miejscu, towarzyszą każdemu człowiekowi od urodzenia do śmierci i cały czas starają się sprawić by człowiek źle postępował.
Aniołowie są tworem muzułmańskiej tradycji, natomiast opowiadania o dżinach istniały jeszcze w czasach przed koranicznych. Dżiny są odpowiednikami chrześcijańskich demonów, które cały czas starają się naprowadzić człowieka na złe działania. Ogólnie istnieje duże podobieństwo między muzułmańskimi i chrześcijańskimi opowiadaniami o istotach nadprzyrodzonych. Jednakże w tradycji muzułmańskiej istnieje dużo więcej rodzajów i form stworzenia i istnienia aniołów, demonów i innych istot nadprzyrodzonych.
Wiara w anioły i dżiny jest bardzo ważną częścią wierzeń muzułmańskich i ma bogatą tradycję i historię. Aniołowie i szatany odgrywają znaczącą rolę w życiu człowieka i towarzyszą mu przez cały czas jego bycia na ziemi. Mity i legendy o istotach nadprzyrodzonych pokazują bogactwo tradycji i kultury, a także w pewnym stopniu są wskaźnikiem rozwoju społeczeństwa.
źródło:Arabia.pl
