Wyniki badań z kilkunastu ostatnich lat, które ujawnia internetowe wydanie Nature", nie pozostawiają wątpliwości: zwykła materia, z której zbudowane są wszystkie pierwiastki chemiczne tworzące galaktyki i międzygalaktyczny gaz stanowi zaledwie kilka procent zawartości wszechświata. Co najmniej sześć razy więcej jest ciemnej materii, o której istnieniu wiemy dzięki oddziaływaniu grawitacyjnemu, jakie wywiera na zwykłą materię. A dokładniej mówiąc: przyciąga ją do siebie. Jakie obiekty tworzą ciemną materię? Z pewnością nie są to czarne dziury. Tworzą ją jakieś egzotyczne cząstki elementarne, ale jeszcze nie wiadomo jakie. Poszukiwania tych cząstek trwają.
Choć ciemnej materii nie widać, jej grawitacja wpływa na światło gwiazd i innych kosmicznych obiektów. Artykuł zamieszczony na stronach „Nature” opisuje, jak międzynarodowy zespół badaczy pod kierunkiem Richarda Masseya z California Institute of Technology do zmapowania ciemnej materii wykorzystał obserwacje kosmicznego teleskopu Hubble’a. Astronomowie poddali analizie zarejestrowane przez Hubble’a kształty aż pół miliona galaktyk. Większość z nich jest bardzo oddalona od Ziemi. Zanim zatem ich światło dotarło do naszej planety, musiało przejść przez co najmniej jedno skupisko ciemnej materii.
Oznacza to, że złowione przez teleskop obrazy galaktyk po drodze uległy deformacji niczym nasze odbicie w zwierciadle w gabinecie krzywych luster. Badania tych wykoślawionych kształtów pozwoliły uczonym ocenić kształt i wielkość skupisk ciemnej materii, przez które przebiegało światło galaktyk. Ponadto badacze wykorzystali dane zebrane przez największe teleskopy naziemne, które pozwoliły ustalić dokładną odległość obserwowanych galaktyk od Ziemi.
Powstała dzięki tym badaniom mapa obejmuje obszar ośmiokrotnie większy od powierzchni zajmowanej na niebie przez Księżyc w pełni. Jest trójwymiarowa, obejmuje bowiem też bardzo dalekie, odległe o ponad sześć miliardów lat świetlnych od naszej planety obszary kosmosu. Co widać na mapie? Na przykład, jak ciemna materia układa się w struktury przypominające trójwymiarową pajęczą sieć. największe jej zagęszczenia znajdują się w miejscach, gdzie poszczególne nici się przecinają.
Obraz ten potwierdza teorię, według której na początku istnienia wszechświata materia ciemna i jasna były ze sobą gładko wymieszane niczym cukier z mąką w domowym cieście. W trakcie ewolucji wszechświata w tej gładkiej masie zaczęły się tworzyć grudki i włókna. Ciemna i jasna materia zaczęły się wzajemnie przyciągać, tworząc gromady galaktyk i zagęszczenia kosmicznego gazu.
Analiza zdjęć zrobionych przez Hubble’a ujawniła, że ciemna materia stanowi rodzaj szkieletu, na którym osadziło się ciało widocznego gołym okiem wszechświata.
Teraz przed uczonymi stoi inne wyzwanie: znalezienie elementarnych cząstek ciemnej materii. Są one kluczem do rozwiązania jeszcze trudniejszej zagadki: pochodzenia ciemnej energii, która rozpycha Wszechświat i skłania go do rozszerzania się coraz szybciej i szybciej.
http://www.dziennik....ArticleId=27372
