Marzysz, żeby dożyć do setki? Rekiny grenlandzkie w tym wieku to żółtodzioby, jeszcze są niedojrzałe płciowo. Dożywają najbardziej sędziwego wieku z wszystkich kręgowców na świecie - dowiedli właśnie naukowcy.
Grenlandia to największa wyspa na Ziemi. Dziś tak samo jak przed wiekami zamieszkują ją głównie Inuici, ale niegdyś była też domem słynnych wikingów. Okazuje się, że najstarsze z żyjących dziś rekinów wielorybich mogły być świadkami tego, jak w XVII wieku na wyspę przybywały angielskie, holenderskie i niemieckie statki wielorybnicze, by oprawiać i przygotować do transportu zabite wieloryby. A gdyby te sędziwe rekiny mogły też na chwilę zajrzeć w głąb lądu, zobaczyłyby, jak Jan III Sobieski odnosi zwycięstwo pod Wiedniem w 1683 r. Uczeni twierdzą bowiem w dzisiejszym "Science", że rekin grenlandzki to najbardziej długowieczny kręgowiec na Ziemi. Jak dowodzą badania terenowe, najstarsze badane przez uczonych osobniki mają prawie... 400 lat! A dojrzałość płciową zwierzęta te osiągają w wieku dopiero około 150 lat.
Rekin grenlandzki (Somniosus microcephalus), zwany też polarnym, żyje w północnym Atlantyku. Dorosłe osobniki osiągają długość od 4 do 5 m, co czyni ten gatunek największą z ryb wód arktycznych. Samice przerastają samce.
Do tej pory słabo znaliśmy ich biologię, wiadomo było jednak, że ryby te bardzo powoli rosną - około 1 cm rocznie. To było pewną wskazówką, że mogą być długowieczne.
Tradycyjne metody określania wieku danego gatunku obejmują najczęściej analizę zwapniałych tkanek. Jednak rekin nie ma takich tkanek, więc naukowcy nie mogli stwierdzić, ile dany osobnik ma lat. Aby w końcu uporać się z tym problemem, dr Julius Nielsen i jego współpracownicy z sekcji biologii morskiej na uniwersytecie w Kopenhadze zastosowali technikę datowania soczewek oczu. Wykorzystali do tego 28 samic, które zaplątały się w rybackie sieci.
Uczeni badali jądro soczewki oka, które kształtuje się już w trakcie rozwoju płodu i w związku z tym jest tak stare jak sam rekin. Ta unikatowa cecha soczewki została już wykorzystana do określenia wieku innych kręgowców. Okazało się, że średnia długość życia zbadanych rekinów wynosi 272 lata. Dwie największe samice (mierzące odpowiednio 493 cm i 502 cm) przeżyły według tych analiz 335 i 392 lata!
Z tego wynika, że rekiny polarne są obecnie najdłużej żyjącym gatunkiem kręgowców na Ziemi.
Przeżywają wieloryba grenlandzkiego (Balaena mysticetus), którego średnia długość życia to ok. 210 lat, ale ustępują cyprinie islandzkiej - gatunkowi głębinowego małża, którego najdłużej żyjący osobnik osiągnął wiek 507 lat. Uczeni podają cyprinę jako przykład organizmu o zaniedbywalnym starzeniu się, niemal nieśmiertelnego.
A rekiny polarne żyją długo i powoli - w porównaniu z wielkością ciała pływają najwolniej ze wszystkich zbadanych dotąd ryb. Wędrują stadami. I jak na rekiny przystało, są mięsożerne. Polują na ryby i morskie ssaki (np. foki prawdopodobnie padają ich ofiarą, gdy odpoczywają i śpią w wodzie). Nie pogardzają też lądową zdobyczą - w żołądku rekinów grenlandzkich znajdowano szczątki reniferów i... niedźwiedzi polarnych!
Wedle dawnej nomenklatury są jajożyworodne (dziś określa się to żyworodnością lecytotroficzną). To znaczy, że po wewnętrznym zapłodnieniu zarodki pozostają w błonach jajowych wewnątrz organizmu matki i odżywiają się żółtkiem. Młode uwalniają się z błon jajowych bezpośrednio przed złożeniem jaj, w trakcie lub zaraz po ich złożeniu przez samicę. W chwili przyjścia na świat małe rekinki mają już ponad 60 cm długości.
Rekiny polarne były kiedyś masowo odławiane ze względu na pozyskiwany z ich wątroby olej. Surowe mięso tych ryb jest toksyczne, tylko suszone nadaje się do jedzenia. Dziś ich istnienie nie jest zagrożone, ale jeśli jeszcze bardziej zdegradujemy środowisko, to urodzone dziś osobniki nie będą już miały szansy dożyć XXV wieku.
http://tvnmeteo.tvn2...209132,1,0.html
I bonusowo:
Najstarszy kręgowiec, który widział świat w kolorze
Rekin słoniowy (hakonos), którego przodkowie wyewoluowali już około 450 milionów lat temu to najstarszy kręgowiec, który widział świat w kolorze, podobnie jak ludzie - informuje "New Scientist".
Zespół Davida Hunta z University College w Londynie badając rekina Callorhinchus millii odkrył, że występują u niego typowe dla barwnego widzenia pigmenty wzrokowe. Ma także dwie kopie genu kodującego barwnik, potrzebny do dostrzegania światła o dużej długości fali, na przykład czerwieni krwi w wodzie.
Dotychczas za najstarsze zwierzęta mające zarówno pręciki, umożliwiające widzenie w ciemności, jak i czopki, odpowiedzialne za rozróżnianie kolorów, uchodzili przodkowie innych współczesnych rekinów sprzed 374 milionów lat.
