M. O. Hassett, M. Fischer I N. P. Money sugerują, że grzyby mogą być swego rodzaju „twórcami deszczu”. Wszystko z powodu ich maleńkich zarodników wyrzucanych co roku w olbrzymich ilościach do atmosfery – szacuje się, że rokrocznie trafia ich tam nawet 50 milionów ton!
U grzybów podstawkowych pojedynczy owocnik może wyrzucać nawet do kilkudziesięciu tysięcy zarodników na sekundę. Wszystko dzięki mechanizmowi zwanemu „Buller’s drop” (od nazwiska znanego mykologa, A. R. H. Bullera). Zjawisko to polega na tym, że w dwóch miejscach na zarodniku formują się mikroskopijne krople wody, które po osiągnięciu odpowiednich rozmiarów w ułamku sekundy łączą się ze sobą powodując nagłe przemieszczenie środka ciężkości i w efekcie „wystrzelenie” zarodnika z początkową prędkością do ok. 1,8 m/s. Przedstawione to zostało na poniższym filmie:
Na czym zaś polega tytułowa „deszczotwórczość” grzybów? Otóż wykazano, że zarodniki z powodzeniem mogą służyć za jądra kondensacji i w efekcie doprowadzać do formowania się chmur. Nie są to jednak zwykłe jądra kondensacji jakich w atmosferze wiele – w pewnym stopniu bowiem dodatkowo stymulują one powstawanie kropelek wody. Ponieważ zarodniki te są przystosowane ewolucyjnie do kondensowania pary wodnej na swojej powierzchni, to podobnie zachowują się w atmosferze, dodatkowo łącząc się ze sobą i zachowując jak „duże” jądra kondensacyjne.
Przypuszcza się, że bardzo wysokie opady w rejonie lasów tropikalnych sprzyjając wzrostowi tamtejszych grzybów powodują także pozytywne sprzężenie zwrotne – polegające właśnie na wyrzucie do atmosfery olbrzymich ilości zarodników biorących czynny udział w formowaniu się chmur i powstawaniu kolejnych opadów. To kolejne ciekawe dane do zdającej się nie mieć końca układanki wzajemnych zależności w świecie przyrody. Trzeba bowiem wziąć pod uwagę, że gdyby opady w tych rejonach zmniejszyły się na skutek zmian klimatycznych, to mogłoby to spowodować ujemne sprzężenie zwrotne na zasadzie: mniej grzybów -> mniej zarodników -> formuje się mniej chmur -> coraz niższe opady -> coraz mniej grzybów… itd.
Opracowanie własne
Źródła:
Hassett MO, Fischer MWF, Money NP (2015) Mushrooms as Rainmakers: How Spores Act as Nuclei for Raindrops. PLoS ONE 10(10): e0140407. doi:10.1371/journal.pone.0140407
Użytkownik skittles edytował ten post 28.11.2015 - 18:05
